Świszczący oddech - co może oznaczać, jak się go leczy?

Świszczący oddech to problem, który towarzyszy wielu chorobom. Świst oddechowy występuje często u dzieci. W przypadku jakich chorób świszczący oddech jest jednym z objawów? Jak leczy się świsty oddechowe?

Świst, który słyszy się podczas wdechu lub wydechu, jest spowodowany przepływem powietrza poprzez zwężone drogi oddechowe. W zależności od tego, czy świst występuje przy wdechu, czy wydechu, nazywa się go odpowiednio wdechowym lub wydechowym. Świst wdechowy jest spowodowany zwężeniem górnych dróg oddechowych (zwężenie występuje w obszarze gardła, krtani albo górnego fragmentu tchawicy), natomiast świst wydechowy związany jest ze zwężeniem dolnych odcinków dróg oddechowych, do których zalicza się dolny fragment tchawicy, oskrzeliki oraz oskrzela. U niektórych pacjentów świst wdechowy oraz wydechowy występuje jednocześnie. W zależności od stopnia zwężenia dróg oddechowych świst może mieć różne nasilenie. Czasami jest on słyszalny bez żadnych narzędzi, a czasami można go usłyszeć jedynie przy użyciu słuchawek lekarskich.

Świszczący oddech u dziecka 

Świszczący oddech to problem, który występuje bardzo często u małych dzieci. Przyczyną jest budowa anatomiczna dzieci, która predysponuje do wystąpienia zwężeń w układzie oddechowym. Drogi oddechowe dziecka są w porównaniu do dróg oddechowych dorosłego znacznie węższe i krótsze, a struktury budujące krtań, tchawicę oraz oskrzela są wiotkie, przez co łatwo dochodzi do zapadania tych narządów. Poza tym, drogi oddechowe dziecka są silnie ukrwione, a gruczoły wydzielają duże ilości wydzieliny, która zalega w drogach oddechowych utrudniając przepływ powietrza. Co więcej, dzieci zwykle nie mają zdolności do odkrztuszania zalegającej wydzieliny.

Świszczący oddech - jakie są przyczyny 

Świsty oddechowe nie występują samodzielnie jako osobna choroba, ale zawsze towarzyszą innym dolegliwościom i mogą mieć różne przyczyny. Do najczęściej występujących przyczyn świszczącego oddechu należą:

  • infekcje dróg oddechowych - wszelkiego rodzaju zapalenia o charakterze bakteryjnym oraz wirusowym powodują zwężenie dróg oddechowych poprzez zwiększoną ilość wydzieliny, czemu towarzyszy świst oddechowy. Problem potęguje obniżenie odporności, które sprawia, że infekcje występują znacznie częściej;
  • wady wrodzone - nieprawidłowości w budowie różnych odcinków dróg oddechowych, takie jak rozszczep podniebienia, wiotkość krtani, ucisk dróg oddechowych przez pobliskie narządy są przyczyną świstów, które pojawiają się zaraz po urodzeniu i utrzymują się na stałym poziomie przez całe życie;
  • astma - jednym z jej charakterystycznych objawów są właśnie nawracające świsty oddechowe;
  • alergie - uczulenie na pyłki roślin, pokarmy, roztocza, ugryzienie owadów czy inne alergeny może wywoływać zwężenie dróg oddechowych oraz świst, który zwykle szybko narasta;
  • obecność ciała obcego - jeżeli w drogach oddechowych pojawia się ciało obce świst występuje nagle i ma zazwyczaj duże nasilenie. Ta przyczyna dotyczy w szczególności dzieci, które mają tendencje do wkładania zabawek oraz innych przedmiotów do buzi;
  • obecność zmiany w drogach oddechowych - zmiana o charakterze łagodnym albo nowotworowym powoduje zwężenie światła dróg oddechowych, co wywołuje świsty. Dolegliwości zazwyczaj narastają stopniowo w miarę rozrostu zmiany.
  • zaburzenia odporności -  powodują częste infekcje podczas których może się pojawić świszczący oddech.

Zmieniający się klimat niestety negatywnie wpływa na komfort oddychania. Alergicy i astmatycy odczuwają to najbardziej dotkliwie.

Świszczący oddech jest również jedną z dolegliwości, która towarzyszy takim schorzeniom jak:

  • refluks żołądkowo-przełykowy,
  • oparzenia dróg oddechowych,
  • mukowiscydoza,
  • nieprawidłowe funkcjonowanie strun głosowych,
  • duskineza rzęsek,
  • zaburzenia przełykania.
Zobacz wideo To tylko chrypka? Czasem jest objawem poważnych problemów zdrowotnych

Świszczący oddech - leczenie 

Leczenie świstu oddechowego jest zależne przede wszystkim od przyczyny jego występowania, w związku z czym podstawą jest odpowiednie rozpoznanie problemu. Jeżeli świst pojawia się nagle, towarzyszą mu duszności, obrzęk w okolicach szyi, istnieje podejrzenie ukąszenia przez owada albo połknięcia ciała obcego nie należy zwlekać z wezwaniem pogotowia. W takich przypadkach konieczne może się okazać podanie odpowiednich leków albo przeprowadzenie zabiegu usunięcia przeszkody z dróg oddechowych.

Jeżeli świst występuje równolegle z infekcją, należy wdrożyć leczenie odpowiednie do rodzaju i nasilenia infekcji. Zazwyczaj leczenie infekcji przeprowadza się w warunkach domowych. Ważne jest odpowiednie nawodnienie organizmu, regularne wietrzenie pokoju, w którym przebywa osoba chora oraz przyjmowanie środków, które przyspieszają regenerację organizmu.

W przypadku guza w drogach oddechowych przeprowadza się szereg procedur diagnostycznych, które przede wszystkim określą czy jest to zmiana łagodna, czy złośliwa. Następnie w zależności od charakteru zmiany lekarz wprowadza odpowiednie leczenie.

Tekst został zaktualizowany 12 lipca 2022.

Więcej o: