Rogowacenie słoneczne - przyczyny i objawy
Rogowacenie słoneczne (ang. actinic keratosis, AK) należy do jednej z najczęściej spotykanych chorób dermatologicznych. Jest częstą dolegliwością osób starszych, którzy długo przebywali na słońcu. Przyczyną zmian jest promieniowanie ultrafioletowe uszkadzające komórki naskórka. Niestety, rogowacenie słoneczne może przejść w raka kolczystokomórkowego skóry, dlatego wymaga pewnej uwagi. Choroba po raz pierwszy została opisana w 1869 roku przez Ernsta Christiana Neumanna.
Objawy actinic keratosis:
- na skórze pojawiają się suche, szorstkie, łuszczące się łaty, wyglądające trochę jak papier ścierny
- plamy mają zwykle średnicę od 1 do 2 cm
- kolor plam może się nie różnić od koloru skóry, mogą też być różowe, czerwone, brązowe
- niekiedy swędzą
Plany obserwuje się w miejscach wystawianych na działanie promieni ultrafioletowych, przede wszystkim na twarzy, ramionach, dłoniach, uszach, skórze głowy oraz na nogach.
Te uszkodzenia naskórka to tzw. obszary zagrożenia nowotworowego, czyli rejony skóry, które potencjalnie mogą przekształcić się w nieczerniakowego nowotwora skóry. Naszą uwagę powinny zwrócić te plamy, które zaczynają krwawić, powiększają się, zmieniają kolor lub stają się tkliwe, albo przekształcają się w guzki. Koniecznie pokażmy takie zmiany lekarzowi-dermatologowi.
Rogowacenie słoneczne występuje zdecydowanie częściej w tych regionach, które mają wyższy stopień nasłonecznienia, takich jak Australia, niektóre regiony USA, południe Europy. Choroba dotyka często mężczyzn bez owłosienia skóry głowy, a także osób o jasnej karnacji, ze skłonnością do oparzeń słonecznych. Czynnikiem ryzyka jest wiek. Na rogowacenie słonecznie cierpią niemal wszystkie osoby powyżej 70. roku życia, jeżeli zostaną narażone na dłuższe działanie promieni UV.
Rogowacenie słoneczne - leczenie, zapobieganie
Zmiany skórne leczy się zwykle kremami lub żelami, przepisywanym przez lekarza. Można także takie zmiany usuwać za pomocą krioterapii, a także wycinać lub zeskrobywać pod znieczuleniem miejscowym (łyżeczkowanie, dermabrazja). Ponadto pomocna jest laseroterapia lub fototerapia, polegająca na naświetlaniu zmian skórnych światłem, co powoduje, że zniszczeniu ulegają nieprawidłowe komórki skórne.
Najważniejsze to zapobiegać chorobie. Wychodząc na zewnątrz należy zrobić wszystko, aby uniknąć oparzeń słonecznych. A zatem trzeba smarować skórę kremami z wysokim filtrem, co najmniej 30 SPF i powtarzać ten zabieg kilkakrotnie w ciągu dnia. Ponadto warto nosić ubrania z dłuższym rękawem, chronić skórę głowy nosząc kapelusz czy czapkę itp. Warto pamiętać, że słońce najmocniej operuje między godziną 11 a 15. Pozostańmy wtedy w cieniu lub w pomieszczeniu. Ponadto nie wolno używać lamp opalających, a więc solarium jest zabronione. Pomocne może być także przyjmowanie 10 mikrogramów witaminy D dziennie, jeżeli starsza osoba nie opuszcza domu.
