Mięśniaki macicy - co to są mięśniaki macicy i jakie dają objawy
Mięśniaki macicy (włókniaki) są łagodnymi guzami pojawiającymi się zazwyczaj u kobiet po trzydziestym roku życia. Zbudowane są z mięśni gładkich oraz tkanki łącznej, tworzących ściany macicy. Różnią się wielkością i ilością u każdej kobiety. Mogą być małe i niewykrywalne przy zwykłym badaniu lub masywne, powodujące zniekształcenie macicy. Istnieją rzadkie przypadki, gdy mięśniaki są tak wielkie, że powiększają znacznie obwód brzucha i wagę.
Jednak znacznie częściej mięśniaki są na tyle małe i nie dające żadnych objawów, że bywają dopiero przypadkowo odkrywane przez lekarza w czasie badania USG brzucha lub przy USG prenatalnym.
Jeżeli mięśniaki są liczne lub duże mogą powodować:
- obfite krwawienia miesięczne
- nieregularne i długo trwające miesiączki, nawet ponad tydzień
- częstsze oddawanie moczu
- trudności z opróżnieniem pęcherza
- uczucie napierania w miednicy
- częste zaparcia
- ból podbrzusza, bóle lędźwiowego odcinka kręgosłupa
- bolesne współżycie
Poważniejsze bóle są rzadkie. Dochodzi do nich, gdy mięśniaki zaczynają mieć duże rozmiary i naciskają na naczynia krwionośne. Do objawów może dołączyć się także stan zapalny związany z martwicą wewnątrz guza lub wtórnym nadkażeniem.
Mięśniaki macicy charakteryzuje się w zależności od miejsca, w których się rozwijają. Wyróżnia się zatem:
- mięśniaki podsurowicówkowe
- mięśniaki śródścienne
- mięśniaki podśluzówkowe
Rzadko mamy do czynienia jeszcze z: mięśniakiem uszypułowanym, mięśniakiem szyjkowym, mięśniakiem międzywięzadłowym. Rodzaj objawów zależy od umiejscowienia mięśniaka.
Trzeba pamiętać, że mięśniaki dość rzadko występują pojedynczo. Najczęściej, w 90 procentach przypadków, są liczne i różnej wielkości oraz są rozsiane w wielu miejscach w obrębie macicy. Są to guzy o kulistym kształcie, nie naciekają jednak na okoliczne tkanki i nie dają przerzutów. Wielkość mięśniaków macicy waha się od kilku milimetrów do sporej wielkości guzów, nawet potrafiących przerastać całą macicę (tzw. macica mięśniakowa). Pojawiają się jednak najczęściej w obrębie trzonu macicy.
Także tempo narastania mięśniaków jest różne u każdej kobiety, zatem bywa, że objawy kliniczne zauważa się już po jeden-dwóch latach lub dopiero po wielu latach powolnego wzrastania. Po menopauzie mięśniaki przestają rosnąć i ulegają wapnieniu oraz rozkładowi. Zatem zapewne rozwój mięśniaków związany jest z żeńskimi hormonami płciowymi, czyli z estrogenami. Rozwija się u około 25-40 procent kobiet w wieku rozrodczym.
Rozrośnięte mięśniaki, szczególnie podśluzówkowe, utrudniają zajście w ciążę oraz powodują kłopoty z donoszeniem ciąży oraz cięższe porody. Zwiększają także ryzyko pewnych powikłań ciąży, takich jak przerwanie łożyska, ograniczenie wzrostu płodu i przedwczesny poród. Czasem też mięśniaki, które obserwowane były w czasie ciąży, potem kurczą się i zanikają.
Mięśniaki macicy - diagnoza
Pamiętajmy, aby udać się do lekarza na konsultację, jeżeli mamy obfite i bolesne miesiączki, częste bóle podbrzusza i uczucie parcia na mocz oraz trudności z opróżnieniem pęcherza. Może to bowiem oznaczać, że rozrastające się mięśniaki napierają na ściany pęcherza moczowego lub odbytnicę (stąd częste zaparcia, parcie na mocz i stolec). Do zastanowienia powinny nas skłonić plamienia między miesiączkami, a także niewiadomego pochodzenia niedokrwistość.
Diagnoza stawiana jest po badaniu ginekologicznym oraz po USG transwaginalnym lub po histeroskopii. W trudniejszym przypadkach zleca się tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny.
Mięśniaki macicy - przyczyny i leczenie
Nieznane są przyczyny powstawania mięśniaków macicy. Część badaczy skłania się ku przyczynom genetycznym. Uważa się także, że rozwój mięśniaków stymulują hormony płciowe, czyli progesteron i estrogeny. Rozwijają się prawdopodobnie z komórki macierzystej w gładkiej tkance mięśniowej macicy. Taka pojedyncza komórka zaczyna się dzielić, tworząc zwartą gumowatą strukturę guza.
Mięśniaki macicy niewywołujące żadnych dolegliwości nie muszą być leczone. Dopiero gdy mnożą się nadmiernie lub powodują dolegliwości rozpoczyna się interwencje.
Formy leczenie:
- leczenie farmakologiczne, zmniejszające rozmiary guza i objawy
- operacyjne leczenie mięśniaków: histerektomia (usunięcie macicy), miomektomia klasyczna oraz laparoskopowa (wyłuszczenie mięśniaków)
- operacje laparoskopowe, histereskopia, embolizacja tętnic macicznych
- zniszczenie mięśniaków przy użyciu ultradźwięków
