Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej - co to jest, jakie są przyczyny?
Zwolennicy diety zasadowej wierzą, że dzięki niej odkwaszą organizm i przywrócą w nim równowagę kwasowo-zasadową. Wierzą zatem w moc zasadotwórczą różnych produktów i suplementów diety, a samo zakwaszenie organizmu obwiniają o migreny, bóle głowy, zmiany skórne i osłabienie włosów oraz paznokci chroniczne zmęczenie, brak energii i podatność na infekcje. Co jednak oznacza, tak naprawdę, termin zakwaszenie organizmu?
Krew oraz pozostałe płyny w naszym ciele mają zwykle odczyn lekko zasadowy, pomiędzy 7,36 a 7,46 pH. Taki poziom zasadowości uzależniony jest od właściwego działania kilku mechanizmów. Należą do nich: zewnątrz- i wewnątrzkomórkowe układy buforowe, praca płuc oraz prawidłowa praca nerek. Za równowagę kwasowo-zasadową odpowiada także układ pokarmowy, oraz - do pewnego stopnia - kostny.
Istnieją dwa niebezpieczne dla zdrowia stany, związane z brakiem równowagi kwasowo-zasadowej: kwasica oraz zasadowica. O kwasicy mówimy, gdy w organizmie zgromadzi się nadmierna ilość substancji kwaśnych, a dodatkowo dochodzi do dużej utraty substancji zasadowych, na przykład w wyniku uporczywych wymiotów. Kwasica jest stanem zagrażającym życiu i świadczy o poważnym zaburzeniu w organizmie.
Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej dzieli się na cztery rodzaje:
- zasadowica oddechowa - gdy spada parcjalne ciśnienie dwutlenku węgla w wyniku złej pracy płuc
- kwasica metaboliczna - nadmierne nagromadzenie związków kwasowych lub niedobór związków zasadowych we krwi, spowodowane nieprawidłową pracą nerek lub przewodu pokarmowego. Współistnieje z cukrzycową lub alkoholową kwasicą ketonową.
- kwasica oddechowa - nadmiar dwutlenku węgla w płucach na skutek niedostatecznego wydalania tego gazu, co związane jest zwykle z ciężką chorobą płuc lub chorobą mięśni oddechowych
- zasadowica metaboliczna - rozwija się w wyniku nadmiernej utraty związków kwasowych i potasu w wyniku np. uporczywych wymiotów
Zatem za zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej odpowiadają ciężkie choroby metaboliczne, związane z tym zaburzenia pracy nerek oraz zagrażające życiu choroby płuc, niedotlenienie lub hiperwentylacja. Do zaburzeń kwasowo-zasadowych może prowadzić także schorzenie wątroby i związana z tym niedostateczna podaż mocznika. Ponadto nadmierna utrata wydzielin żołądka, w tym kwasu solnego w wyniku wymiotów, powoduje obniżenie pH krwi, czyli zasadowicę, natomiast biegunki sprzyjają kwasicy, pozbywamy się bowiem wtedy treści zasadowych z układu pokarmowego.
Jaki jest związek pomiędzy równowagą kwasowo-zasadową a przemianą materii? Zwykle więcej jonów wodoru, czyli związków kwasowych, pojawia się po zjedzeniu potraw wysokobiałkowych. Ale wtedy włączają się układy buforowe, które regulują poziom jonów wodoru i przywracają równowagę. Podobnie przy wielkim wysiłku, gdy następuje szybkie spalanie glukozy, krew wykazuje większą kwasowość. I podobnie - organizm spokojnie radzi sobie z tym problemem. Do podwyższenia pH krwi prowadzi też głodówka, gdy spalane są tłuszcze i powstaje kwas acetooctowy oraz beta-hydroksymasłowy.
Czy istnieje dieta, która ma wpływ na pH krwi?
Równowaga kwasowo-zasadowa może być zaburzona przez ciężkie schorzenia metaboliczne i oddechowe. Niektóre diety, jak na przykład wysokobiałkowa, mogą podwyższać pH krwi, ale nie jest to sytuacja, z którą zdrowy organizm nie może sobie poradzić. W tym wypadku obciążenie organizmu zbyt dużą ilością substancji kwasowych w wyniku metabolizmu białek powoduje jednak niekorzystne skutki, takie jak nadmierne obciążenie nerek i wątroby i w efekcie pogorszenie ich pracy.
Dieta o odczyn pH moczu
Jest jednak dieta, która może zmienić pH moczu. Produkty zawierające chlor, siarkę oraz fosfor są kwasotwórcze, natomiast wapń, potas, magnez i sód - zasadotwórcze.
W pierwszej grupie znajdują się zatem: mleko i produkty mleczne, mięso i przetwory mięsne, ryby i owoce morza, produkty zbożowe. Do drugiej grupy należą: warzywa, owoce, soki. Neutralne są oleje roślinne.
W naszym filmie mówimy o kolejnym micie żywieniowym - glutenie.
Dieta zasadowa: na czym polega?
Zasady tej diety powstały już jakieś 100 lat temu i opierają się na przekonaniu, że poprzez to, co zjadamy wpływamy bezpośrednio na pH krwi. Zwolennicy tej koncepcji przekonują, że zakwaszony organizm będzie bardziej skłonny do chorób, takich jak nowotwory, choroby sercowo-naczyniowe itd. Współczesne diety są kwasotwórcze - przekonują i proponują nowe podejście do tego, co jemy. Powinniśmy zjadać zatem około 80 procent produktów zasadowych, a pozostałe 20 procent - kwasowych.
Produkty zabronione w diecie zasadowej:
- cukier, sól
- nabiał
- drożdże
- mięso
- kofeina
- pszenica
- kwasy tłuszczowe nasycone
- tłuszcze trans
- alkohol
Czy dieta zasadowa jest zdrowa?
Zatem w diecie zasadowej znalazły się w większości warzywa i owoce, ograniczono ilość zjadanego mięsa i jego przetworów. W zasadzie to bardzo słuszne proporcje, problem tylko w tym, że w ten sposób w żaden sposób nie zmienimy pH krwi oraz nieznacznie tylko - pH moczu, co nie zawsze jest korzystne dla organizmu.
Nie ma też żadnych wiarygodnych badań naukowych, potwierdzających tezę, że stosowanie diety zasadowej zmniejsza ryzyko rozwoju chorób, takich jak nowotwory czy cukrzyca. Nie stwierdzono też pozytywnego wpływu na kości, ani też na zapobieganie innym chorobom cywilizacyjnym. Dieta zasadowa to produkt marketingowy, a nie rzeczywiste i udowodnione działanie prozdrowotne. Pojawiają się różnego rodzaju suplementy diety lub "jonizatory" wody, które w rzeczywistości nie mają żadnego wpływu na przywrócenie czy też utrzymanie równowago kwasowo-zasadowej organizmu.
Źródło: NCEZ.pl (Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej
