Ostroga piętowa - charakterystyka choroby
Ostroga piętowa (łac. Calcar calcanei) czyli zapalenie rozcięgna podeszwowego spowodowane jest zwyrodnieniem tej części stopy, która nazywana jest wyrostkiem guza kości piętowej. Zwyrodnienie prowadzi do powstania narośli kostnej na pięcie. Taka ostroga piętowa powoduje, że każdy krok sprawia ból. A czasami wręcz utrudnia poruszanie się.
Jak dochodzi do rozwoju ostrogi piętowej? - przyczyny
Zaczyna się od noszenia niewygodnych butów, a także od niewłaściwej "techniki" chodzenia, czyli zbyt twardego stąpania lub mocnego uderzania piętą o twarde podłoże. No i nadmiarowe kilogramy nie służą stopom. Mocno obciążane delikatne struktury kostne stopy ulegają najpierw mikrouszkodzeniom, które narastają. A pojawiające się mechaniczne uszkodzenia zaczynają wywoływać stany zapalne, przede wszystkim rozcięgna podeszwowego. Jest to tkanka łączna, przechodząca pod całą stopą. Przyczepiona jest do guza kości piętowej i biegnie do palców. Ma za zadanie podtrzymywać podłużny łuk stopy i zapobiegać płaskostopiu podłużnemu.
Taki stan zapalny, jeżeli trwa długo, zaczyna bardzo dokuczać. Pojawiają się bóle w czasie chodzenia, trudno jest poruszać stopą, a ze względu na obrzęk trudno jest nawet włożyć buta. Jednocześnie w okolicy guza piętowego, od spodniej części, zbierają się złogi wapienne, a narastając i zlewając ze sobą, tworzą narośl kostną. Wtedy już trudno jest w ogóle chodzić na tej stopie, ponieważ nacisk na narośl wywołuje natychmiastowy ból.
Przyczyny powstania ostrogi piętowej można posegregować w następujący sposób:
- chodzenie w niewygodnych, źle wyprofilowanych butach lub na zbyt wysokich obcasach
- praca w pozycji stojącej powodująca stałe obciążenie stopy
- nadwaga i otyłość
- uprawianie sportów obciążających stopy, takich jak bieganie
- płaskostopie
- starszy wiek i procesy starzenia się kości i mięśni
- źle wyleczone kontuzje stopy lub stawu skokowego
- przykurcze mięśni nóg, szczególnie łydki
Ostroga piętowa - diagnoza
W razie wystąpienia takich dolegliwości jak ostre bóle stóp lub uwidaczniający się wyrostek kostny, należy zasięgnąć porady lekarza ortopedy. Ostroga piętowa jest łatwa do zdiagnozowania, wystarczy zwykłe badanie. Czasem zleca się jeszcze prześwietlenie stopy, chociaż trzeba pamiętać, że mniejsze złogi mogą pozostać na kliszy RTG niewidoczne. Ból to podstawowy objaw, a jego cechą charakterystyczną jest to, że najsilniejszy jest przy pierwszych krokach, potem trochę słabnie i znów pojawia się po przejściu dłuższego odcinka.
Ostroga piętowa - leczenie
Ostroga piętowa jest trudna w leczeniu. Najpierw należy zwalczyć stan zapalny tkanki miękkiej. Stosuje się zarówno leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, w formie tabletek lub zastrzyków, jak i specjalne plastry i maści na ostrogi, np. Ketonal, Traumon, Naproxen, Ratiogel, Tarproxen. Doraźnie pomaga także masaż kostką lodu.
Konieczna staje się zmiana obuwia na wygodniejsze, koniecznie na płaskim obcasie o wysokości 3-4 cm i zaopatrzone w specjalne wkładki żelowe na ostrogi piętowe. Mają za zadanie inaczej rozkładać ciężar, naciskający na stopę w czasie chodzenia. Chodzi o to, aby przenieść główny nacisk z pięty na śródstopie. Buty powinny być na miękkiej podeszwie, elastycznej i grubszej.
Ostrogę piętową leczy się także stosując metody kinezyterapii i fizykoterapii. Kinezyterapia to zestaw ćwiczeń, które opracowuje fizykoterapeuta i które możemy wykonywać w domu. Ćwiczenia służą stopniowemu rozciąganiu przyczepu rozcięgna podeszwowego.
Metody fizykoterapeutyczne przy ostrodze piętowej to laseroterapia, czyli naświetlanie promieniem lasera biostymulującego, a także ultradźwięki i jonoforeza, która pomaga we wnikaniu leku w głąb chorej tkanki. Najcięższe przypadki leczy się także stosując tzw. fale uderzeniowe. Jest to fala akustyczna o bardzo wysokim skokowym ciśnieniu. Taka fala wnika głęboko w tkankę, w tym wypadku, w rozcięgno podeszwowe i niszczy złogi wapniowe, a także stymuluje powstawanie nowych naczyń krwionośnych. Lepiej ukrwiona tkanka łatwiej radzi sobie z zapaleniem.
Czasem stosuje się jeszcze tzw. blokady. W okolice przyczepu rozcięgna podeszwowego zostaje wstrzyknięty steroidowy lek przeciwzapalny. Natomiast operacja chirurgiczna to ostateczność. Polega na nacięciu i przemieszczeniu przyczepu rozcięgna podeszwowego, co powoduje jego rozciągnięcie. Jest to operacja trudna i nie dająca żadnej gwarancji poprawy. Zadaniem operacji jest także poprawa ukrwienia tkanki, co pomaga z likwidowaniu stanu zapalnego. Nie zawsze udaje się w trakcie operacji usunąć samą narośl kostną, ponieważ trudno ją znaleźć w pobliżu miejsca operacyjnego, a cięcie całej stopy jest bardzo inwazyjne.
Ostroga piętowa - profilaktyka
Ostroga piętowa lubi wracać. Dlatego koniecznie trzeba się stosować do zaleceń lekarza, a przede wszystkim:
- pilnować prawidłowej wagi
- chodzić w butach, które nie ograniczają ruchów palców u stóp oraz są na grubszych i elastycznych podeszwach.
- codziennie ćwiczyć stopy według zaleceń fizjoterapeuty
