Drgawki gorączkowe pojawiają się podczas zapalenia płuc, ucha środkowego czy w przypadku chorób oskrzeli. Temperatura zdrowego dziecka powinna wynosić 36,6 stopni. W przypadku temperatury od 37 do 38 stopni, mówi się o stanie podgorączkowym, natomiast powyżej 38 stopni o gorączce.
Drgawki występują zazwyczaj kiedy temperatura przekroczy 39-40 stopni, jest to stan bardzo niebezpieczny dla zdrowia. Jeżeli temperatura ciała przekroczy 41,5 stopnia może dojść do uszkodzenia białek komórek nerwowych, czego konsekwencją może być nawet zgon. Stan podgorączkowy i gorączka wpływają na osłabienie i zmęczenie organizmu.
U dzieci, u których drgawki pojawią się przy temperaturze ok. 38,5 st. w przyszłości może rozwinąć się padaczka. Zazwyczaj atak drgawkowy trwa kilka minut i przypomina atak padaczkowy. Według przeprowadzonych badań, drgawki gorączkowe występują u ok 3-4 proc. dzieci, częściej u chłopców niż dziewczynek.
Czynnikami ryzyka sprzyjającymi wystąpieniu ataków i nawrotów są:
- częste infekcje u dziecka,
- występowanie drgawek gorączkowych wśród najbliższych (czynniki genetyczne),
- złożony charakter pierwszych drgawek,
- pierwszy atak drgawek wystąpił przy małym wzroście temperatury.
Należy pamiętać, że na podwyższenie temperatury u dziecka ma wpływ wiele czynników. Silne emocje czy długotrwały płacz także mogą doprowadzić do pojawienia się gorączki.
Drgawki gorączkowe - objawy
Drgawki gorączkowe dzielą się na proste i złożone. Najczęściej u dzieci występuje typ pierwszy, atak jest krótki, pojawia się drętwienie i prężenie całego ciała, chwilowa utrata przytomności i kontaktu z otoczeniem, ślinotok lub piana w ustach, może także wystąpić krótkotrwała utrata oddechu. Zazwyczaj drgawki nie powtarzają się drugi raz w przebiegu tej samej choroby.
Drgawki gorączkowe złożone mogą pojawić się kilkakrotnie w przebiegu tej samej infekcji, a atak trwa nawet do 15 minut i nie zawsze dotyczy całego ciała, ale może obejmować jedną kończynę lub tylko połowę ciała. W tym typie drgawek u dziecka, powinno się przeprowadzić dokładniejszą diagnostykę, ponieważ mogą one być patogenezą padaczki.
Drgawki gorączkowe - postępowanie
W przypadku ataku drgawek gorączkowych nie powinno się wpadać w panikę. Niezależnie czy jest to typ prosty, czy złożony należy zachować spokój. Dziecko powinno zostać ułożone na płaskim, miękkim podłożu, najlepiej na dywanie lub łóżku. W celu zapobiegnięcia zachłyśnięcia się, głowę dziecka należy ułożyć na bok i najlepiej poniżej tułowia. W celu zapobiegnięcia urazu powinna zostać lekko przytrzymywana. Podczas napadu drgawek nie powinno się wkładać nic w usta dziecka, nie podawać żadnych leków ani napojów. Nie powinno się również ograniczać i przytrzymywać tułowia dziecka. Może dojść do rozluźnienia zwieraczy i oddania moczu lub kału. Jeżeli atak drgawkowy trwa dłużej niż 5 minut, powinno się wezwać pogotowie ratunkowe. Atakowi drgawek mogą towarzyszyć wymioty, w związku z tym istotne jest, aby nie dopuścić do zachłyśnięcia się treścią pokarmową.
Po ustaniu ataku dziecko będzie senne i zdezorientowane, dlatego należy zapewnić mu spokój i odpoczynek. W przypadku wystąpienia ataku drgawkowego po raz pierwszy, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Aby zmniejszyć ryzyko nawrotu drgawek w przyszłości, po wystąpieniu wysokiej temperatury powinno się natychmiast doprowadzić do jej obniżenia. W tym celu należy jak najszybciej podać leki przeciwgorączkowe (najkorzystniej w postaci czopków) oraz obniżać temperaturę ciała zimnymi okładami, kąpielą w wodzie chłodniejszej o dwa stopnie od temperatury ciała dziecka lub przez podawanie schłodzonych napojów. Dziecko powinno być ubrane lekko, a w przypadku spocenia się powinno się zmienić ubranie.
Jeżeli atak występuje po raz kolejny, a dziecko ma przepisane leki przeciwdrgawkowe (są to najczęściej leki we wlewce doodbytniczej), należy postarać się je podać podczas ataku.
Jak wynika z przeprowadzanych badań, drgawki gorączkowe nie mają żadnego odzwierciedlenia w przyszłym intelektualnym lub fizycznym życiu dziecka.
Drgawki gorączkowe - diagnostyka i zapobieganie
W przypadku wystąpienia drgawek gorączkowych złożonych i pierwszego epizodu drgawkowego, należy przeprowadzić pełną diagnostykę w celu wykluczenia chorób współistniejących, które mogły wywołać atak. Konsultacje należy przeprowadzić najlepiej z lekarzem neurologiem. Nie później niż 48 godzin po ataku powinno się wykonać badanie EEG, które ma na celu zdiagnozowanie funkcjonowania mózgu. Badanie polega na nałożeniu na głowę dziecka specjalnego czepka, do którego podpięte są elektrody, dzięki któremu odczytywany jest zapis fal mózgowych. Badanie EEG najczęściej przeprowadza się w nocy podczas snu. Na podstawie wyników tego badania, możliwe jest stwierdzenie czy napad padaczkowy był wywołany jedynie wysoką temperaturą, czy jednak ma inne podłoże chorobowe.
Jeżeli wystąpienie drgawek nie jest związane z zapaleniem opon mózgowych, a stan dziecka po napadzie poprawia się, hospitalizacja szpitalna nie jest konieczna. Jednak w przypadku wystąpienia drgawek złożonych, konieczna jest jak najszybsza interwencja lekarska oraz wykonanie badań takich jak morfologia, oznaczenie poziomu elektrolitów, glukozy, amoniaku i innych markerów biochemicznych. Zdarza się także przeprowadzenie punkcji lędźwiowej w celu pobrania szpiku kostnego do głębszej diagnostyki. Dodatkowo można wykonać także tomografię komputerową czy rezonans magnetyczny.
Niestety, jeżeli u dziecka wystąpił pierwszy atak padaczkowy, ryzyko kolejnego się zwiększa. Nie ma skutecznej terapii, która wyeliminuje napady drgawek, ale można w pewnym stopniu im zapobiegać. W sytuacji pojawienia się wysokiej temperatury, niezwłocznie należy doprowadzić do jej obniżenia. Dodatkowo powinno się wykonywać wszystkie zalecone szczepienia, aby nie dopuścić do rozwoju chorób zakaźnych, w których charakterystyczne jest występowanie wysokiej temperatury. U dziecka z czynnikami ryzyka powinno się unikać kontaktu z chorymi domownikami. Jeżeli dziecko przejawia skłonności do występowania drgawek podczas gorączki, powinno się je chronić przed infekcjami. W okresie niemowlęcym najlepsza ochrona pochodzi z karmienia piersią. W późniejszym okresie życia skuteczna okazuje się zdrowa i zbilansowana dieta, która wzmocni układ odpornościowy.
