Zdarza się, że skolioza nazywana jest w też bocznym skrzywieniem kręgosłupa (tj. odchylenie następuje w prawą lub lewą stronę). Tak naprawdę skolioza to skrzywienie trójpłaszczyznowe - w płaszczyźnie czołowej (boczne skrzywienie kręgosłupa), strzałkowej (tzw. ordoskolioza albo kifoskolioza) i poziomej. U dzieci z tą wadą postawy kręgosłup zamiast naturalnej, delikatnie łukowatego wygięcia, swoim kształtem przypomina literę S.
W większości przypadków skolioza dotyka odcinek piersiowy kręgosłupa (górną część pleców) lub rozwija się pomiędzy odcinkiem piersiowym a lędźwiowym (środkowa część pleców). Rzadko pojawia się tylko w odcinku lędźwiowym.
Skolioza dotyczy przede wszystkim dzieci. U dorosłych pojawia się niezwykle rzadko. W zależności od wieku, w jakim dziecko, kiedy pojawią się pierwsze objawy, skoliozę dzieli się na:
- wczesnodziecięcą (do 3. roku życia);
- dziecięcą (pomiędzy 3. a 10. rokiem życia);
- młodzieńcze (nabyte w okresie dojrzewania i w tym okresie sprawia najwięcej problemów, bo rozwój kośćca jest wtedy bardzo intensywny).
W części przypadków skolioza jest wrodzona i często współwystępuje z innymi schorzeniami m.in. z wrodzonymi wadami układu moczowo-płciowego czy serca.
Skolioza pojawia się także u dzieci, których kończyny nie są jednakowej długości, mają przepuklinę krążka międzykręgowego, chorują na raka kości, dystrofię mięśniową lub porażenie mózgowe. Niekiedy rozwija się jako powikłanie po schorzeniach opłucnej lub operacji na klatce piersiowej wykonywanych w okresie wzrastania (tzw. skoliozy torakogenne).
Jednak zdecydowanie najczęściej rozpoznaje się tzw. skoliozę idiopatyczną (ok. 85 proc. przypadków), której przyczyny nie są znane. Pojawia się ona przede wszystkim u tych dzieci, które stronią od ruchu i przyjmują nieprawidłową postawę podczas siedzenia.
W przypadku osób dorosłych boczne skrzywienie kręgosłupa może się pojawić na skutek zwyrodnienia stawów międzykręgowych. Ten rodzaj skoliozy ma związek ze zmianami w obrębie kręgosłupa, które zaczynają dawać o sobie znać po czterdziestym roku życia, szczególnie u tych osób, które unikają aktywności fizycznej. Skolioza, zwłaszcza spowodowana zwyrodnieniem, może być szczególnie groźna, gdy współistnieje z osteoporozą, ponieważ doprowadza do poważnego osłabienia kręgosłupa.
Skolioza – objawy
Nadmierne wygięcie kręgosłupa w jednym z jego odcinków prowadzi do zaburzenia równowagi tułowia i przesuwa środek ciężkości ciała. Tym samych u chorych:
- łopatki zaczynają wystawać;
- z jednej strony pleców pojawia się garb (tzw. garb żebrowy), najczęściej jest on spowodowany wypychaniem żeber przez kręgi;
- między ramionami i biodrami zanika symetria (znajdują się wyraźnie na różnych wysokościach);
- wcięcie w talii z jednej strony jest o wiele wyraźniejsze niż z drugiej strony;
- przy bardzo zaawansowanej skoliozie jedna noga jest krótsza od drugiej.
Skolioza (boczne skrzywienie kręgosłupa) - diagnoza
Skoliozę u dziecka można rozpoznać samemu bez pomocy lekarza. Wystarczy poprosić dziecko, aby zdjęło koszulkę, stanęło prosto i zrobiło skłon do przodu, dotykając palcami rąk podłogi. Plecy dziecka po obu stornach kręgosłupa powinny być jednakowo wysklepione. Jeśli po wyprostowaniu zauważymy, że ramiona dziecka znajdują się na różnych wysokościach. Dodatkowo jedna łopatka wystaje, biodro jest wysunięte, a talia z jednej strony jest bardziej wcięta, nie ma na co czekać i trzeba jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.
Mimo że w większości przypadków badanie fizykalne nie pozostawia wątpliwości, to specjalista i tak może zlecić wykonanie zdjęcia rentgenowskie kręgosłupa (choć możliwe są także inne techniki obrazowania, takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny).
Skolioza (boczne skrzywienie kręgosłupa) – leczenie
Sposób leczenia skoliozy zależy od wieku pacjenta oraz stopnia zaawansowania choroby. Jeśli schorzenie zostało wykryte odpowiednio wcześnie (czyli w sytuacji, gdy skrzywienie jest nieznaczne) zalecana jest gimnastyka korekcyjna (szczególnie polecane są ćwiczenia na basenie).
W niektórych przypadkach stosuje się gorsety ortopedyczne, które naciskają na kręgosłup i wymuszają jego właściwe ustawienie, a tym samym chronią przed dalszą deformacją. Pacjent musi go nosić przez kilkanaście godzin dziennie lub zakładać tylko na noc. Może się też zdarzyć, że lekarz zdecyduje się założyć tzw. gips korygujący, aparat lub specjalne wyciągi. W sytuacji gdy pacjent ma jedną nogę krótszą niezbędne są wkładki ortopedyczne.
U osób, u których skrzywienie jest bardzo duże, tj. gdy kąt skrzywienia wynosi co najmniej 60 stopni, konieczna jest operacja. Zabieg polega na wszczepieniu metalowych aparatów i implantów. Zazwyczaj wykonuje się go u nastolatków między 13 a 15 rokiem życia, ale niekiedy operacji wymagają też młodsze dzieci. Trzeba jednak pamiętać, że operacja nie przywraca kręgosłupowi pełnej sprawności.
To również może cię zainteresować:
