Syndrom DDA dotyczy każdego, kto wychowywał się w bardzo trudnych warunkach rodziny alkoholowej. Alkoholizm jest chorobą rodzinną, która dotyka wszystkich jej członków, nawet jeśli alkoholu nadużywa jedna osoba.
DDA ma od urodzenia zaburzone poczucie bezpieczeństwa, doświadcza rozmaitych form przemocy i jest zmuszone wchodzić w rolę osoby dorosłej (mimo bycia dzieckiem, które w rzeczywistości wymaga opieki, troski, miłości i poczucia bezpieczeństwa).
DDA z reguły są osobami zamkniętymi w przeszłych wydarzeniach i nie potrafią się odnaleźć w teraźniejszości. Wszystkie - lub zdecydowaną większość - sytuacje bieżące interpretują przez pryzmat dawnych, traumatycznych doświadczeń. Dzieje się to w sposób nieświadomy dla człowieka, dlatego często nie zdaje on sobie sprawy z tego, dlaczego wciąż tak bardzo cierpi, choć pozornie w jego życiu wszystko dobrze się układa. Zwykle prowadzi to do zamknięcia się na bliskie relacje z ludźmi lub ich spłycenia.
DDA ma również utrudniony kontakt z samym z sobą - często nie rozumie tego, co się w nim dzieje i stara się od tego uciekać (powiela schemat poprzez sięganie po alkohol lub inne używki; wchodzi w nałogi; nawiązuje patologiczne relacje).
Objawy DDA
Najbardziej charakterystyczne objawy syndromu DDA to przede wszystkim:
- silny lęk przed odrzuceniem,
- negatywne nastawienie do ludzi,
- lęk przed wchodzeniem w relacje,
- nieumiejętność nawiązywania głębokich relacji,
- lęk przed bliskością,
- ucieczka przed swoimi emocjami; wypieranie ich,
- pragnienie uznania i akceptacji za wszelką cenę, często kosztem poniżania siebie,
- bardzo niska samoocena, brak poczucia własnej wartości,
- brak wiary w siebie,
- ciągłe poczucie lęku, wstydu,
- pesymistyczne nastawienie do wszystkiego,
- tendencje do izolowania się i zamykania na innych,
- czarno-białe widzenie świata,
- zachowania impulsywne, nieuzasadniona agresja,
- wchodzenie w autodestrukcję (sięganie po używki, poniżanie siebie np. w relacjach seksualnych, samookaleczanie, próby samobójcze),
- poczucie bezsensu życia,
- nieumiejętność określania swoich celów życiowych,
- stany depresyjne; nerwice; zaburzenia odżywiania,
- bezsenność.
Do objawów fizycznych zaliczamy m. in.:
- drżenie ciała w sytuacjach zdenerwowania,
- zawroty głowy,
- omdlenia,
- nadmierną potliwość,
- kołatania serca,
- suchość w ustach,
- uczucia duszności,
- spłycony oddech,
- uderzenia gorąca,
- nieuzasadnione dolegliwości bólowe.
Nie wszystkie objawy występują jednocześnie i nie dotykają każdego DDA w takim samym stopniu.
Cechy DDA
Istnieją cechy charakterystyczne, które wyróżniają dorosłe dzieci alkoholików. Są to:
- traktowanie siebie bardzo poważnie,
- nieumiejętność zrelaksowania się, wejścia w spontaniczną zabawę,
- trudność w uznaniu, co jest normalne,
- silna samokrytyka,
- nadmierna odpowiedzialność lub nieodpowiedzialność,
- uleganie impulsom,
- problemy z asertywnością,
- podporządkowywanie się innym,
- błaganie o akceptację otoczenia za wszelką cenę,
- niechęć do okazywania ciepłych uczuć,
- uciekanie przed wejściem w bliską relację,
- skłonności do uzależnień, spożywania używek,
- zachowania autoagresywne,
- tendencja do wiązania się z osobami uzależnionymi,
- odczuwanie silnego lęku w relacjach z ludźmi,
- bagatelizowanie własnych potrzeb,
- nadmierna lojalność,
- poczucie odrębności od innych; poczucie wyjątkowości.
W sieci można znaleźć gotowy test DDA. Wystarczy odpowiedzieć na kilkanaście pytań, by stwierdzić, czy ten syndrom dotyczy również nas samych. Najlepiej jednak skonsultować to z dobrym psychoterapeutą lub psychologiem.
Terapia DDA
Terapia DDA polega na przepracowaniu bolesnej przeszłości, by móc w pełni cieszyć się życiem teraźniejszym. Najpierw należy udać się na konsultację do psychologa - dobierze on najlepszy rodzaj terapii do naszej indywidualnej sytuacji. U części osób lepiej sprawdza się terapia grupowa, natomiast inni znacznie bardziej odnajdują się w pracy indywidualnej.
Bardzo pomocnym rozwiązaniem dla wszystkich dorosłych dzieci alkoholików są spotkania grup samopomocowych DDA. Działają one często przy parafiach lub w ramach NFZ. Pomagają odnaleźć się w codzienności dzięki historiom wielu innych, bardzo podobnych w swoim przeżywaniu osób.
W niektórych sytuacjach łączy się psychoterapię z farmakoterapią. Warto w tym celu skonsultować się z dobrym psychiatrą. Jest to istotne w przypadku tych DDA, którzy zatracili umiejętność życia w społeczeństwie z powodu nasilonych lęków. Leki psychotropowe pomagają przejść przez najtrudniejsze momenty w trakcie psychoterapii.
Terapia DDA polega na dojściu do źródeł aktualnych problemów. Zwykle rozpoczyna się od powrotu do przeszłości, do najbardziej traumatycznych przeżyć w życiu DDA - by przyjrzeć się im z boku, z perspektywy dorosłego człowieka. Pomaga to nabrać dystansu do tych wydarzeń, a jednocześnie zrozumieć, jaki wpływ wywierają na nas do dzisiaj i dlaczego jest to w nas tak silnie zakotwiczone.
Psychoterapia jest procesem bolesnym i długotrwałym - może trwać od roku do kilku lat. W jej trakcie należy uzbroić się w cierpliwość, stosować do wskazówek terapeuty mimo pojawiającej się niechęci oraz zaufać temu, że ta forma pracy nad sobą jest w stanie nam faktycznie pomóc.
