Gdy układ pokarmowy działa prawidłowo, kamienie rzekome z zasadzie się nie tworzą. Bezoary traktowane są jak ciała obce, ale niekoniecznie są to rzeczy bardzo twarde - takie, które od razu uznalibyśmy za niebezpieczne.Czasem w mediach pojawiają się doniesienia o włosach, włóknach roślinnych czy gumach do żucia, które utknęły w żołądku. Generalnie opowieści o gumach zagrażających naszemu zdrowiu wielokrotnie były podważane przez pogromców mitów na kanałach edukacyjnych. Kiedy jednak pięciolatek zjadł 40 gum niemal naraz, poważnie sobie zaszkodził i konieczna okazała się interwencja chirurgiczna. Głośne też bywają przypadki, gdy na stole chirurgów kończą osoby, które zjadają włosy.
Bezoar - objawy i diagnoza
Substancje czy produkty, które nie uległy strawieniu, zawsze mogą zmienić się w bezoar, chociaż zdarza się to sporadycznie. W jego skład mogą wchodzić nawet czy resztki pozornie normalnego jedzenia (np. włókna roślinne). Problem częściej dotyczy osób z problemami natury psychicznej lub chorobami odźwiernika, a nawet ogólnoustrojowymi. Zazwyczaj przy prawidłowo działającym układzie trawienno-wydalniczym zostałyby one po prostu usunięte z organizmu. Niestety, czasem wskutek choroby np. cukrzycy lub po zabiegu operacyjnym dochodzi do zwężenia odźwiernika. Ten niewielki odcinek żołądka zespala go z dwunastnicą, jego działanie kontrolowane jest przez układ nerwowy oraz hormony. Pod ich wpływem rozszerza się i przepuszcza pokarm do dalszego trawienia.
Pacjenci, u których rozpoznaje się rzekomy kamień jelitowy najczęściej uskarżają się na bóle w nadbrzuszu, uczucie sytości oraz mdłości. Jednak znacznie częściej schorzenie przez długi czas nie wywołuje żadnych niepokojących objawów. Tymczasem u części chorych złogi są na tyle duże, że lekarz bez problemu może je "wyczuć" w czasie badania palpacyjnego. Przy mniejszych "guzach" konieczne jest wykonanie badania rentgenowskiego lub endoskopowego.
Nawet jeśli bezoar nie daje żadnych objawów, może doprowadzić do groźnych powikłań, nawet zagrażających życiu, jak:
- krwotok,
- perforacja (uszkodzenie przewodu pokarmowego),
- niedrożność.
Dlatego, nawet wykryty przypadkowo (np. podczas rutynowego badania usg), bywa podstawą do decyzji do interwencji chirurgicznej.
Bezoar - leczenie
Bezoaru można pozbyć się na dwa sposoby, a dobór metody w dużej mierze zależy od wielkości złogu. W przypadku małych "guzków" w czasie badania endoskopowego rozbija się go, a następnie całkowicie usuwa z organizmu. Jeśli rzekomy kamień jest bardzo duży konieczne jest operacyjne wycięcie bezoaru.
Aby uniknąć w przyszłości podobnych problemów, zaleca się przyjmowanie mniejszych kęsów pożywienia oraz picie większej ilości płynów, przede wszystkim wody.
Gdy osoba, u której wykonywano zabieg, cierpi na zaburzenia psychiczne, konieczne jest zapewnienie jej odpowiedniej pomocy psychologicznej oraz psychiatrycznej. Właściwej opieki specjalistycznej wymagają także osoby z tendencją do połykania różnych przedmiotów.
Bezoar - jak dbać o układ pokarmowy, by uniknąć nawrotów
Po zakończeniu leczenia interwencyjnego wymagane są kontrole w poradni gastrologicznej, a jeżeli bezoar był usuwany operacyjnie, także w poradni chirurgicznej, zgodnie z zaleceniami lekarza. Należy unikać spożywania pokarmów, które mogą sprzyjać nawrotowi choroby (np. bardzo twardych i dużych kawałków mięsa, owoców i warzyw), a także ew. innych pokarmów według informacji przekazanej przez lekarza.
Stany sprzyjające zaleganiu pokarmu w żołądku (stany po operacjach żołądka, niekiedy wspomniana cukrzyca) mogą wymagać ciągłego lub okresowego stosowania diety płynnej lub półpłynnej, a w każdym razie unikania spożywania bardzo twardych i dużych kawałków mięsa, owoców i warzyw. Zaleca się także picie większej ilości płynów.
Czytaj także:
- Choroba uchyłków jelita
- Zaburzenia osobowości
- Zaburzenia odżywiania - gdy jedzenie staje się problemem
- Rzekomobłoniaste zapalenie jelit
- Jelito ślepe (ślepa kiszka)
- Psychoterapeuta: na pewno wiesz, jak będzie cię leczył?
Pierwotna wersja tekstu powstała w 2015 roku. Artykuł został zaktualizowany w maju 2023 roku.
