Wilgoć, resztki stolca, wysoka temperatura, zagięcia skóry - okolice odbytu to wręcz wymarzone miejsce do ataku bakterii chorobotwórczych i grzybów. Problemy z regularnymi wypróżnieniami (zaparcia, luźne stolce) także sprzyjają swędzeniu odbytu , a przyczyn takich dolegliwości jest sporo. W trosce o zdrowie odbytu trzeba nie tylko umiejętnie dbać o higienę, ale także prawidłowo się odżywiać (np. dostarczać odpowiednią ilość błonnika i bakterii probiotycznych), ograniczać stresy (zaburzających pracę jelit), a nawet kontrolować poziom cukru we krwi.
Swędzenie odbytu i okolic: zrób przewiew
Ocieranie, przegrzewanie, drażnienie... Osoby prowadzące siedzący tryb życia są najbardziej narażone na kłopoty. Jeśli wybierają bieliznę zbyt ciasną, wykonaną ze sztucznych tkanin, nieprzepuszczających powietrza, a nawet piorą ją w "ostrych" proszkach czy pozornie łagodzących "pachnidłach", problemy mogą się nasilać. Najlepszym rozwiązaniem częste mycie? Zasadniczo tak, ale...
Zwykłe mydła mogą wywołać alergię, nadmiernie wysuszać skórę, a nawet drobne podrażnienia to idealne miejsca do odczuwania świądu, pieczenia, nawet bólu. Mikrouszkodzenia powoduje też pocieranie skóry - podczas oczyszczania papierem toaletowym czy osuszania okolic odbytu po myciu. Wielu osobom, które mają problem z podrażnieniami po wypróżnieniu, pomaga zamiana papieru na wilgotne, łagodne chusteczki do pupy dla dzieci lub specjalny mokry papier. Są nasączone łagodnymi, bezpiecznymi dla tych okolic substancjami nawilżającymi. Pozwalają dokładniej oczyścić okolice odbytu. Po każdym wypróżnieniu, również rano i wieczorem, tak czy owak trzeba się podmyć bieżącą wodą, a skórę delikatnie osuszać, nie pocierać.
Zapomnij o gąbkach do mycia- nie dość, że drażnią skórę, to jeszcze są siedliskiem niechcianych mikroorganizmów. Nie używaj pudrów, talków, maści steroidowych (chyba, że zaleci je lekarz). Lepiej zrobi ci osuszanie tych okolic powietrzem - poleż sobie parę minut z rozłożonymi nogami, bez majtek - poczujesz ulgę. Przy nasilonym swędzeniu odbytu (bywa tak uciążliwe, że aż trudno wytrzymać), pomoże także chłodny kompres.
Swędzenie odbytu i okolic: hemoroidy to nie choroba...
Jeśli stolec jest zbyt twardy, zbity, wypróżnienie wymaga sporego wysiłku i z czasem powoduje przykre dolegliwości. Powstające żylaki odbytu sprawiają, że nie tylko odczuwasz ból i swędzenie, ale nawet pojawia się krew. Same hemoroidy to nie nazwa choroby, jak się powszechnie sądzi. To prawidłowe struktury - uwypuklenia złożone z połączeń tętnic i żył, odpowiedzialne za "uszczelnienie" kanału odbytu.
U osób, które cierpią na przewlekłe zaparcia, za mało piją, prowadzą siedzący tryb życia, hemoroidy mogą nienaturalnie się powiększyć. Rozciąga się błona śluzowa, a okolice odbytu stają się obrzęknięte i bolesne, tworzące się guzki podkrwawiają. Na wczesnym etapie zmiana stylu życia i leki dostępne bez recepty (czopki, maści) mogą pomóc, złagodzić dolegliwości.
Z czasem jednak skuteczne są tylko metody leczenia inwazyjne. Bolesne guzy wypadają na zewnątrz, krwawienie bywa bardzo nasilone, ból nie do zniesienia przez cały czas.
Nawet drobne, nawracające krwawienie z odbytu trzeba wyjaśnić ze specjalistą proktologiem (specjalista od schorzeń jelita grubego i odbytnicy), ewentualnie gastrologiem. Tak może objawiać się nowotwór jelit i trzeba go wykluczyć.
Nie lekceważ także zmienionego rytmu wypróżnień, śluzu w stolcu oraz przewlekłych zaparć. Samodzielne leczenie za pomocą ziół przeczyszczających może jedynie nasilić problem, bo jelita pod ich wpływem jeszcze bardziej się rozleniwią.
Więcej na temat "Swędzenie odbytu i okolic" :
Krew w stolcu - zawsze niepokojący objaw
Bristolska skala twardości stolca
Swędzenie odbytu i okolic: owsiki u dorosłych?
Swędzenie okolic odbytu , ale i cewki moczowej, u dzieci niemal automatycznie kojarzymy z owsikami . Słusznie, owsiki ludzkie (Enterobius vermicularis) u niemal każdego przedszkolaka są rozpoznawane przynajmniej raz. Jeśli masz dzieci lub systematyczny kontakt z nim, także jesteś narażony na zarażenie. Jeśli w domu choruje jedna osoba, najprawdopodobniej w krótkim czasie zarazi się cała rodzina. Jaja owsików są lekkie, odporne na wysychanie, dosłownie unoszą się w powietrzu. Samica owsika w jeden wieczór w okolicach odbytu może złożyć 1000 jaj. Te zachowują inwazyjność przez 3-4 tygodnie.
Problem jest tak powszechny, że w niektórych krajach rutynowo odrobacza się ludzi dwa razy w roku. U nas jest problem, by przekonać rodziców, a czasem nawet lekarzy, do profilaktycznego przyjmowania leków przez wszystkie dzieci w przedszkolu, w którym pasożyty się pojawiły. Jeśli podejrzewasz owsiki u dziecka, porozmawiaj z pediatrą nie tylko o diagnostyce i leczeniu, ale także o zasadach higieny (np. odkażenia mieszkania) i profilaktycznym leczeniu całej rodziny.
Owsiki, poza nieprzyjemnym świądem, mogą wywołać: zapalenie wyrostka robaczkowego, przewlekłe zapalenie jelita grubego, u dziewczynek i kobiet: infekcję pochwy, macicy, jajowodów.
Swędzenie odbytu i okolic: dźwigacze i kierowcy
Męczą cię zaparcia? Odczuwasz nie tylko swędzenie, ale i rozpieranie, jakby w jelicie grubym utknęła ci piłka? Siedzenie sprawia ból, nieraz promieniujący do pleców, nogi? Możliwe, że cierpisz na zespół dźwigaczy odbytu, częsty problem kierowców i kobiet, między 20., a 45. rokiem życia. Sprzyjają mu także urazy i zabiegi w okolicy miednicy, krocza. Chociaż nadmierny skurcz mięśnia dźwigacza odbytu nie stanowi zagrożenia dla życia, może je skutecznie obrzydzić. Leczenie nie jest łatwe. Poza lekami przeciwbólowymi i masażami stosuje się np. stymulację elektrogalwaniczną mięśni dźwigaczy odbytu - zabieg bezwzględnie wymaga nadzoru proktologa.
Nie czekaj, aż dolegliwości same ustąpią, pokonaj wstyd i udaj się do specjalisty. To niezbędne, by wykluczyć inne, groźniejsze przyczyny podobnych objawów (np. nieswoiste zapalenie jelit, choroba nowotworowa, ropień). Lekarz, nim postawi diagnozę, wykona badanie per rectum i zapewne zleci badanie endoskopowe dolnego odcinka przewodu pokarmowego , manometrię odbytu .
Swędzenie odbytu i okolic: pokaż się lekarzowi
"Tam" trudno zajrzeć, a nawet gdyby, samodzielnie trudno ocenić, co jest przyczyną dolegliwości. W przypadku grzybicy czy zakażenia bakteryjnego (np. paciorkowcami) stosuje się inne kierunkowe leki. Tylko specjalista może rozpoznać szczelinę odbytu , przetokę, zatokę włosową czy liszaje lub półpaśca. Fakt - okolice odbytu to nie jest typowe miejsce dla tych dwóch ostatnich schorzeń, ale to się zdarza i wymaga właściwego leczenia. Zatoka włosowa czasem wymaga interwencji chirurga, szczelinę ostrzykuje się toksyną botulinową. To nie muszą być miłe metody, jednak ulga jest nie do przecenienia - na samą myśl o niej, łatwiej zapomnieć o skrępowaniu i zdecydować się na leczenie.
Problemy odległe
Często, nim lekarz pierwszego kontaktu, zdecyduje się na bardziej inwazyjną diagnostykę świądu, zaleca kontrolę cukru we krwi. W Polsce mamy epidemię cukrzycy, a ta podstępna choroba niejednokrotnie nie daje wyraźnych, czytelnych objawów, póki nie jest zaawansowana. Bywa, że sygnałem jest "nieuzasadniony" świąd odbytu .
Kobiety przechodzące menopauzę także uskarżają się na swędzenie w okolicach odbytu (częściej sromu). W ich przypadku zwykle skutecznym sposobem leczenia jest hormonalna terapia zastępcza.
Pełna diagnostyka za tobą i wciąż brak konkretnego uzasadnienia dolegliwości? Czasem uporczywe swędzenie/drapanie to objaw problemów o podłożu emocjonalnym/psychicznym. Warto o nich porozmawiać z psychiatrą, ewentualnie psychoterapeutą.
Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Czytaj także:
Wygląd stolca - źródło cennych informacji
