Organizm człowieka wytwarza od 200 do 300 tysięcy l płytek krwi. Ten najmniejsze elementy krwi żyją nie dłużej niż dwa tygodnie. Odpowiadają m.in. za kurczenie i rozkurczanie naczyń krwionośnych oraz uczestniczą w procesie krzepnięcia krwi. O małopłytkowości mówimy gdy ich liczba nie przekracza 150 tys./mm3.
Przyczyny wystąpienia tego rodzaju skazy krwotocznej najczęściej dzieli się na trzy grupy:
- zmniejszone wytwarzanie płytek krwi może być wywołane m.in. uszkodzeniem szpiku kostnego (czasami wrodzone), niedoborem witaminy B12 i kwasu foliowego, zmianami nowotworowymi, stosowaniem tiazolaminy (lek moczopędny), niewydolnością nerek, zapaleniem wirusowym
- za nadmierne niszczenie płytek odpowiada m.in. wrodzona wada płytek, naczyniaki, samoistna plamica płytkowa, choroby rozrostowe tj. białaczka, chłoniak
- zmniejszona liczba trombocytów bywa spowodowana porfirią, licznymi transfuzjami, oparzeniami lub DIC (Zespołem rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego - rodzaj zaburzenia krzepliwości prowadzący do powstawania mikroskrzepów).
Niezależnie od czynnika, który wywołał chorobę objawia się i przebiega w ten sam sposób. Najbardziej charakterystyczne dla małopłytkowości są pojawiające się na skórze krwawe wybroczyny. Najwięcej można ich zaobserwować na kończynach dolnych i tułowiu. Dodatkowo, w miejscu nawet delikatnego ukłucia podbiega krew tworząc pierścieniowe wylewy podskórne. Większość pacjentów boryka się z powracającymi krwawieniami z dziąseł, nosa oraz przewodu pokarmowego. Sporadycznie małopłytkowości towarzyszy krwiomocz oraz krwawienie z dróg rodnych.
Podstawowym badaniem u osoby z podejrzeniem trombocytopenii jest morfologia krwi obwodowej z rozmazem. Dodatkowo sprawdza się liczbę wszystkich krwinek, poziom żelaza, witaminy B12, kwasu foliowego, kreatyniny i mocznika. Jeśli badanie krwi nie daje ostatecznej odpowiedzi wykonuje się badanie histopatologiczne szpiku kostnego i badania obrazowe (RTG, USG, tomografia komputerowa).
Sposób leczenia uzależniony jest przede wszystkim od przebiegu choroby i stopnia jej zaawansowania. Jeśli małopłytkowość przebiega łagodnie leczenie nie jest konieczne. W pozostałych przypadkach pacjenci otrzymują glikokortykosteroidy. U większości chorych poprawa następuje bardzo szybko i stosowanie farmaceutyków trwa nie dłużej niż dwa tygodnie. W skrajnych sytuacjach, gdy tradycyjne środki nie dają zadawalających efektów sięga się po leki immunosupresyjne. Czasami terapia uzupełniana jest o immunoglobuliny oraz surowicę anty-D. Jeśli leczenie farmaceutyczne nie pomaga, konieczne jest usunięcie śledziony (zazwyczaj endoskopowo).