Podstawowym zadaniem leukocytów jest ochrona organizmu. Jako jeden z elementów układu odpornościowego zapobiegają wystąpieniu infekcji czy zakażenia. Spadek ich liczby poniżej 4000/mm3 krwi, nazywa się leukopenią.
Prawidłowy poziom leukocytów we krwi waha się miedzy 4000 a 10 000/mm3 krwi. Bardzo często ich spadkowi towarzyszy przebyte przeziębienie lub grypa . Zdarza się jednak, że ich znaczne obniżenie jest objawem lub konsekwencją dużo poważniejszych dolegliwości m. in. niedokrwistości aplastycznej, gruźlicy , nadczynności tarczycy malarii, przewlekłej choroby wątroby, białaczki, zwłóknienia szpiku kostnego lub zakażenia wirusem HIV i AIDS.
Spadek liczby białych krwinek to częsty skutek zatrucia toksynami (rozpuszczalnik, farby olejne czy benzyna). Ten sam efekt daje niedożywienie oraz dieta uboga w kwas foliowy, miedź i cynk. Obniżona odporność, a tym samym mniejsza liczba krwinek występuje u osób, które przez dłuższy czas przyjmują leki przeciwpsychotyczne, niektóre antydepresanty, środki immunosupresyjne. Podobnie działają również antybiotyki oraz farmaceutyki stosowane przy leczeniu stwardnienia rozsianego.
W pierwszym etapie choroby nie pojawiają się żadne dolegliwości. Pierwsze kłopoty ze zdrowiem pojawiają dopiero w zaawansowanym stadium leukopenii. Spadkowi białych krwinek towarzyszy przede wszystkim anemia. Dodatkowo pojawiają się zaburzenia krwawienia. Miesiączki są długie i bardzo obfite, bardzo często między kolejnymi menstruacjami występuje krwawienie. Duża część pacjentów skarży się na bóle głowy , zmęczenie, zaburzenia emocjonalne. Leukopenii towarzyszy również zapalenie jamy ustnej, zapalenie płuc, stany podgorączkowe oraz gorączka. Sporadycznie w skutek obniżonej odporności bakterie atakują wątrobę i prowadzą do powstawania ropni.
Diagnozę leukopenii opiera się przede wszystkim na badaniu krwi (morfologii). Najczęściej wykazuje ono spadek nie tylko leukocytów. U pacjentów znacznie poniżej normy są erytrocyty (czerwone krwinki), hemoglobiny lub płytki krwi (małopłytkowość).
Podstawą skutecznego leczenia jest poznanie przyczyny spadku białych krwinek. Jeśli obniżenie ich liczby nie jest spowodowane poważniejszym stanem chorobowym pacjentom podaje się leki steroidowe oraz witaminy. Pobudzają one szpik kostny do produkcji białych krwinek. Sporadycznie w leczeniu leukopenii stosuje się chemioterapię.