Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Osoby starsze dotknięte Parkinsonem z czasem zaczynają mieć coraz większe trudności z wykonywaniem najprostszych czynności. Kiedy choroba jest już mocno zaawansowana mówienie czy samodzielne poruszanie okazują przeszkodami nie do pokonania. Należy jednak pamiętać, że przebieg schorzenie jest trudny do przewidzenia i u każdego pacjenta może wyglądać ono inaczej.
Skąd się bierze?
Charakterystyczne dla choroby Parkinsona objawy związane są z niedoborem dopaminy, czyli jednego z neuroprzekaźników. Braki te sprawiają, że układ ruchowy przestaje prawidłowo funkcjonować. Mięśnie zaczynają drżeć, nadmiernie się napinają co niemal całkowicie utrudnia swobodne i samodzielne poruszanie się.
W pierwszej fazie choroby zmiany obejmują tylko jedną część ciała, są bardzo delikatne i szybko ustępują. Niestety z czasem stają się one coraz częstsze i silniejsze. Na co zwrócić uwagę? Do najbardziej charakterystycznych objawów Parkinsona należą:
- drżenie palców, dłoni, ręki, stopy, nogi, żuchwy lub głowy
- sztywność kończyn i tułowia, nasilająca się podczas ruchu
- spowolnienie ruchów zamierzonych
- niestabilność postawy
- tzw. chód parkinsonowski (chorzy są mocno przygarbieni stawiają małe kroki, nie mogą poruszać ramionami w czasie chodzenia)
Nagłej utracie kontroli nad własnym ciałem niejednokrotnie towarzyszy silny stres, niepewność, podenerwowanie i strach, utrata pamięci, demencja, zagubienie, depresja trudności z połykaniem, ślinienie się, zanik zmysłu powonienia, pocenie się, zaburzenia erekcji, problemy dermatologiczne, powolna i cicha mowa, częste oddawanie moczu.
Nie czekaj, działaj!
Walka z chorobą zaczyna się już na poziomie diagnostycznym. Postawienie szybkiego i prawidłowego rozpoznania, ze względu na niespecyficzne objawy jest bardzo trudne. Nie można wykonać jednego testu czy badania, które jednoznacznie rozstrzygnie sprawę. Na szczęście diagnozę ułatwia potwierdzenie co najmniej dwóch lub trzech podstawowych objawów tj:
- występowanie objawów rozpoczęło się od jednej strony ciała
- objawy nie mają związku z przyjmowanymi lekami oraz nie są konsekwencją udaru mózgu
- dolegliwości ustępują po podaniu lewodopy.
Mimo że nie można zatrzymać jej rozwoju to prawidłowo dobrane leczenie może w pewnym stopniu złagodzić jej przebieg.
Pogodzenie z chorobą wymaga czasu, dlatego warto skorzystać ze wsparcia instytucji, grup wsparcia czy fundacji, które pomagają nie tylko samym chorym, ale i ich rodzinom, dla których zmierzenie się z chorobą bywa wyjątkowo trudnym zadaniem. W natłoku zajęć nie wolno zapomnieć o własnych potrzebach i odpowiednim odpoczynku.
Opieka - jak się przygotować?
Kluczem właściwej opieki nad chorym z Parkinsonem jest pomoc w odzyskaniu, przynajmniej częściowej kontroli nad własnym życiem. Świadomość, że może on o sobie decydować sprawia, że pacjenci czują się bezpieczniejsi i łatwiej przychodzi im zmaganie się z trudami choroby. Ale jak to zrobić? Przede wszystkim odpowiednia organizacja i plan dnia. Im bardziej szczegółowy i dokładny, tym lepiej.
Przykładowy plan dnia:
- pobudka
- higiena osobista
- śniadanie
- gimnastyka, porządki i inne zajęcia domowe
- odpoczynek
- drugie śniadanie
- spacer;
- przygotowanie do obiadu i posiłek
- odpoczynek
- podwieczorek
- odpoczynek
- przygotowanie do kolacji
- kolacja
- wieczorna toaleta i sen
Niezwykle ważnym elementem terapii są leki. Nim lekarz neurolog przepisze właściwe farmaceutyki należy go poinformować o już przyjmowanych przez seniora lekach oraz o przebytych chorobach. Bardzo ważny jest także sposób ich podawania, jedne powinny być przyjmowane na czczo, inne wraz z jedzeniem. Ma to ogromne znaczenie, gdyż niewłaściwe podanie leku może wpłynąć na jego działanie.
Rehabilitacja nie tylko dla ciała
Mocne mięśnie znacznie łatwiej radzą sobie z postępem choroby. Warto skorzystać z porady doświadczonego rehabilitanta i fizjoterapeuty by opracował indywidualny zestaw ćwiczeń. Wykonywane systematycznie znacznie ułatwią chodzenie i utrzymanie prawidłowej postawy ciała.
Ale mięśnie odpowiadają nie tylko za poruszanie się, ale i mówienie. To właśnie ich postępujące osłabienie odpowiada za problemy z mową, niewyraźną wymowę i artykulacją. Warto więc codziennie wykonywać ćwiczenia oddechowe i fonacyjne, które indywidualnie dobierze logopeda .
Nie bój się pomocy!
Choroba bliskiej osoby niejednokrotnie wywraca życie do góry nogami. Nierzadko domownicy są pozostawieni sami sobie. Pomocy warto poszukać u personelu medycznego, który doradzi, jak dbać o właściwą dietę i zapewnić komfort pacjentowi. Zwróci uwagę na bezpieczeństwo środowiska chorego i pomoże w zapewnieniu mu dostatecznej ilości ruchu.
Z otoczenia chorego trzeba usunąć przeszkody, które mogą być przyczyną upadku. Zabezpieczmy dywany, wykładziny, progi. Przystosujmy wysokie wanny i kabiny prysznicowe do wygodnego korzystania poprzez różnego rodzaju udogodnienia i uchwyty. Niezbędna mogą okazać się dodatkowe uchwyty w pokoju chorego, które znacznie ułatwią wstawanie i podnoszenie się z łóżka. Samodzielne poruszanie się ułatwią kule lub laska, a w bardziej zaawansowanej chorobie balkonik lub wózek inwalidzki.
Od strony prawnej - pomoc państwa
W przypadku gdy nie masz pieniędzy by zapewnić potrzebną opiekę możesz ubiegać się o pomoc instytucji państwowych. Jeśli dochód na członka rodziny w twoim gospodarstwie domowym, za ubiegły rok podatkowy, wynosi poniżej 552,30 zł na osobę, możesz ubiegać się o świadczenie opiekuńcze (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, Dz. U. z 2006 r. nr 139, poz. 992, z późn. zm.).
O pomoc finansową z tytułu sprawowania opieki nad osobą chorą lub niepełnosprawną należy ubiegać się w Rejonowym Ośrodku Pomocy Rodzinie, a w celu uzyskania dodatku pielęgnacyjnego do renty i emerytury w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Są trzy świadczenia pielęgnacyjne. Zasiłek i świadczenie pielęgnacyjne oraz dodatek pielęgnacyjny do renty lub emerytury. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje:
- najbliższym krewnym,
- innym osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, w tym rodzeństwo, wstępni i zstępni,
- opiekunowi.
Jednak, aby uzyskać takie wsparcie konieczne jest uzyskanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności podopiecznego. Zasiłek pielęgnacyjny wynosi ok. 153 zł miesięcznie, a świadczenie pielęgnacyjne dla opiekuna, który rezygnuje z pracy by sprawować opiekę to 520 zł miesięcznie (składki na ubezpieczenie społeczne odprowadza za niego państwo). Dodatkowo możliwe jest uzyskanie wsparcia finansowego m. in. za tajne nauczanie w kwocie 186,71 zł. Każdy weteran wojenny, całkowicie niezdolnym do pracy i samodzielnej egzystencji może uzyskać wsparcie w wysokości 280,07 zł.
Otrzymywanie zasiłku pielęgnacyjnego nie pozwala na otrzymywanie dodatku do renty lub emerytury. Świadczenia nie są wypłacane w przypadku gdy chory przebywa w specjalistycznym ośrodku.
Osoba, która ukończyła 75. rok życia, do wniosku o zasiłek pielęgnacyjny dołącza tylko dokument potwierdzający wiek, np. dowód osobisty albo skrócony odpis aktu urodzenia. Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego ustala się na czas nieokreślony. Jeżeli jednak orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane jest czasowo, wówczas zasiłek wypłaca się tylko przez pewien okres. Osoby po 75. roku życia mają je zagwarantowane.
Czytaj także:
Badanie odruchów fizjologicznych, czyli po co neurolog uderza nas młoteczkiem
Błaha dolegliwość, czy objaw poważnej choroby?
Kiedy zaczyna się starość? Międzynarodowy Dzień Osób Starszych
Opiekuj się rodziną, będziesz żył dłużej. Bezinteresowna pomoc sprzyja długowieczności
