Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Wraz z postępem starzenia się organizmu zwalnia metabolizm, pojawiają się problemy z układem pokarmowym (głównie zaparcia). Tam gdzie dawniej były mięśnie, teraz gromadzi się tkanka tłuszczowa. Zaczyna brakować sił i normalne poruszanie zaczyna być dużym problemem. Układ kostny traci dawną siłę i znacznie częściej ulega urazom czy kontuzjom. Dochodzą do tego dolegliwości ze strony wątroby i trzustki . Ta pierwsza coraz trudniej się regeneruje, druga przestaje wydzielać wystarczającą ilość enzymów przez co część pokarmów jest źle tolerowana przez organizm.
Mimo że zapotrzebowanie kaloryczne znacznie spada to w diecie osoby starszej nie może zabraknąć odpowiedniej porcji witamin i składników mineralnych. Jeśli mamy wątpliwości czy prawidłowo opiekujemy się seniorem warto pozostawać w kontakcie z lekarzem rodzinnym oraz pielęgniarką.
Jeśli brak apetytu jest wyjątkowo dużym problemem można, po konsultacji z lekarzem, podać seniorowi odpowiednio opracowane odżywki, które w pewnym stopniu zniwelują niedobory witamin i substancji odżywczych.
Menu dla seniora - o czym pamiętać?
1. W pierwszej kolejności trzeba pamiętać o ...regularnym jedzeniu i upewnieniu się, że senior zjada przygotowane posiłki. Brzmi głupio? Niekoniecznie. Brak odpowiednich porcji żywieniowych może doprowadzić do niedożywienia, a stąd już prosta droga do uszkodzenia czy zaburzenia pracy narządów wewnętrznych, skrajnego wyniszczenia, a nawet śmierci. Jeśli obserwujemy u seniora nagłą utratę wagi, coraz większą apatię trzeba skonsultować się z lekarzem.
2. Najlepiej by posiłki składały się i powstawały z produktów naturalnych. Nie powinno w nich zabraknąć warzyw, nabiału, chudego mięsa, kasz, ciemnego pieczywa. Komponując menu warto mieć na uwadze zwyczaje kulinarne i preferencje żywieniowe seniora przygotowując dla niego posiłki.
3. Smażone, tłuste i ciężkostrawne produkty takie jak fasola , grzyby, kapusta są gorzej tolerowane oraz znacznie dłużej zalegają w żołądku, dlatego lepiej zupełnie z nich zrezygnować.
4. Senior powinien dostawać 4-5 posiłków dziennie (jeśli są małe może być ich nawet 6-7). Ważne jest by były przede wszystkim podawane o stałych porach oraz różnorodne. Pozwala to usprawnić wchłanianie substancji odżywczych, poprawia samopoczucie oraz łagodzi dolegliwości trawienne
Jeśli nasz podopieczny skarży się na zaparcia warto menu uzupełnić o produkty bogate w błonnik pokarmowy (można go znaleźć m.in. w suszonych owocach, sokach warzywnych czy przecierach.
5. Warto zadbać o atrakcyjność pokarmów, ładnie podane danie w połączeniu z miłym towarzystwem z pewnością zachęci i pobudzi apetyt. Jeśli jest to możliwe postarajmy się by senior zasiadała razem a nami do stołu.
6. Menu powinno być lekkostrawne.
7. Należy zachować dużą ostrożność przy doborze przypraw. Te ostre mogą dodatkowo podrażniać żołądek, dlatego najlepiej zastąpić je ziołami. Nadmiar soli może zaostrzyć problemy z nadciśnieniem krwi .
8. Jeśli nasz podopieczny ma problemy z przełykaniem należy odpowiednio rozdrobnić jedzenie.
Nie chce mi się pić!
Równie ważne obok odpowiednio przygotowanego pokarmu są płyny. Seniorzy nie zawsze zdają sobie sprawę jak groźne może być odwodnienie i niechęć do przyjmowania płynów tłumaczą koniecznością ciągłego korzystania z toalety czy nietrzymaniem moczu . Na szczęście można temu zaradzić. Wystarczy, podobnie jak w przypadku jedzenie zmniejszyć porcje przyjmowanych płynów, jednocześnie zwiększając ich liczbę. Dzięki temu mocz będzie zbierał się znacznie wolniej i lęk przed wyjściem z domu i koniecznością szukania toalety zniknie.
Sonda, ale po co?
W niektórych przypadkach to jedyny sposób by senior mógł otrzymać pożywienie. O tym czy sonda jest konieczna musi zdecydować lekarz. Po założeniu przez nos, sprawdzamy czy zgłębnik jest prawidłowo umiejscowiony. Możemy wykonać to na dwa sposoby:
- aspirując wydzielinę - możemy wtedy zobaczyć czy pojawia się treść żołądkowa;
- w przypadku braku wydzieliny - wpuszczamy ok. 10 ml powietrza(!) i jednocześnie osłuchujemy nadbrzusze fonendoskopem. Jeśli zgłębnik został umieszczony prawidłowo wpuszczanie powietrza wywoła charakterystyczny szmer oraz widoczne uniesienie brzucha na wysokości żołądka. Wpuszczenie płynu, gdy sonda została źle umiejscowiona może sprawić, że pacjent zacznie się dusić.
Pokarm można przygotować samodzielnie, trzeba jednak pamiętać by jego temperatura nie przekraczała 37 stopni C. Jednorazowo można zaaplikować od 200 do 300 ml płynu.
Jak prawidłowo napełnić sondę? Przede wszystkim należy prawidłowo posadzić pacjenta tj. tak by znajdował się pozycji wysokiej lub półwysokiej. Następnie sprawdzamy czy jama ustna jest czysta, jeśli nie, trzeba ją oczyścić. Aby pokarm łatwiej przechodził można podać odrobinę ciepłego płynu np. herbaty (ok. 10-15 ml). Identycznie postępujemy po zakończeniu jedzenia. Pozwala to oczyścić sondę i uniknąć zalegania w niej resztek. Trzeba pamiętać, że pacjent musi pozostać w pozycji siedzącej jeszcze przez godzinę. Proces należy powtarzać 5-6 razy na dobę.
Zgłębnik należy wymieniać co 6 tygodni, w przeciwnym razie może dojść do podrażnienia lub odleżyn w nozdrzach. W wielu przypadkach zakładana jest tylko na czas karmienia a następnie wyjmowana.
Bardzo często zdarza się, że u chorych istnieje konieczność wprowadzeni tzw. żywienia dojelitowego , którego celem jest dodatkowe podanie składników odżywczych, ponieważ nie jest w stanie przyjmować ich z pokarmem tradycyjnym.
W tego typu żywieniu stosuje się głównie dietę płynną, która dobierana jest indywidualnie do chorego. O tym, czy konieczne jest wprowadzenie takiej formy żywienia decyduje lekarza.
Czytaj także:
Kiedy zaczyna się starość? Międzynarodowy Dzień Osób Starszych
Nie ma miejsca dla starych ludzi
Dieta, ruch i wygodne buty, czyli proste sposoby na mocne stawy
Dożyć późnej starości w dobrym zdrowiu? Ta dieta daje nadzieję
Udar mózgu - dzięki diecie można go uniknąć!. Sprawdź, co jeść. aby mu zapobiec
