Pacjentom po czterdziestce przysługują bezpłatne badania. Dlaczego mało kto z nich korzysta?

Z powodu małego zainteresowania darmowymi badaniami, program "Profilaktyka 40 plus" został wydłużony o kolejne pół roku. Choć bezpłatnie przebadać się mogą osoby powyżej 40. roku życia, w tym ubezpieczeni w NFZ obywatele Ukrainy z nadanym im numerem PESEL, to nadal zainteresowanie taką usługą jest mniejsze niż zakładano. Wszystkim wyszłoby na zdrowie, gdyby pozwolono pacjentom samodzielnie decydować o tym, jakie badania chcą wykonać w ramach przeznaczonej na ten cel kwoty.

Mimo że od lipca zeszłego roku ponad 1,1 mln osób poprzez Internetowe Konto Pacjenta lub przez infolinię (22 735 39 53) wypełniło tzw. ankiety preselekcyjne, to na ich podstawie wygenerowano mniej niż 600 tys. e-skierowań na darmowy pakiet badań, które można wykonać w wybranej placówce. Zakładano, że z pierwszego tak szeroko zakrojonego programu będzie mogło skorzystać ponad 11 mln ludzi, ale szumnie reklamowany w mediach projekt nie spotkał się z powszechnym zainteresowaniem pacjentów.

Najchętniej z bezpłatnej profilaktyki korzystano w województwie lubelskim, mazowieckim i podkarpackim, a najrzadziej decydowano się na taką usługę w województwie opolskim i lubuskim — wynika ze statystyk. Dlaczego tylko niecała połowa osób zainteresowanych tym tematem zgłosiła się do ośrodków, w których można przeprowadzić bezpłatne badania w ramach programu "Profilaktyka 40 plus"?

Koronawirus. Omikron paraliżuje podróże (zdjęcie ilustracyjne) Ile trwa kwarantanna w przypadku COVID-19 lub małpiej ospy? [WYJAŚNIAMY]

Pacjenci chcą się badać, ale woleliby sami decydować, jakie badania mogą wykonać za darmo

"Wiele chorób, zwłaszcza w swoim początkowym stadium rozwoju, nie daje prawie żadnych niepokojących oznak. Nowotwór w pierwszym okresie nie boli. Gdy pojawi się ból może być już za późno na całkowite wyleczenie. Dzięki badaniom profilaktycznym można wykryć chorobę bardzo wcześnie i uniknąć długotrwałego, czasami już nieskutecznego leczenia, które jest konsekwencją zbyt późnej diagnozy" - można przeczytać na ministerialnych stronach promujących program "Profilaktyka 40 Plus".

Kluczem do zrozumienia, dlaczego dotąd tak mało osób zdecydowało się zgłosić na darmowe badania, jest dokładne zapoznanie się ze szczegółową listą bezpłatnych usług znajdujących się w tej ofercie.

W ramach darmowej profilaktyki można m.in. się zważyć i zmierzyć lub dokonać pomiaru ciśnienia tętniczego. Choć nawet podstawowe badania dla kobiet i mężczyzn są bardzo ważne w ogólnej ocenie zdrowia i mogą być istotnym sygnałem wskazującym na to, co nam dolega, to jednak na próżno szukać w nich nieco bardziej szczegółowych badań kontrolnych, które wiele osób bardzo chciałoby wykonać, ale ich na to nie stać. 

Jakie badania powinny regularnie wykonywać kobiety? Przypomnij mamie, by zadbała o zdrowie. Lista badań dla każdej kobiety

1,8 mld zł na darmową diagnostykę dla osób powyżej czterdziestki. Na jakie badania pacjenci wydaliby około 100 zł, gdyby sami o tym decydowali?

Ministerstwo Zdrowia w 2021 roku oszacowało, że środki przeznaczone na ten cel w ciągu pięciu kolejnych lat wyniosą około 1,8 mld zł i "mają być nakierowane na wczesne rozpoznanie chorób układu krążenia, onkologicznych i cukrzycy".

Problem w tym, że pacjenci nie mają prawa do dysponowania kwotą, którą z góry wyznaczono na konkretny cel i nie można jej zamienić na sfinansowanie innych badań, na jakich z różnych powodów może nam bardziej zależeć (np. badań wykrywających choroby tarczycy). Skoro system informatyczny po wypełnieniu ankiety z automatu kieruje nas na wybrane badania, to warto byłoby wzbogacić algorytm o szerszą ofertę diagnostyczną dla tych, których dotąd nie zainteresowała dotychczasowa lista.

Szacunkowy koszt przeznaczony z budżetu państwa na sfinansowanie pakietu badań dla kobiet według danych z 2021 roku wynosi około 99,08 zł, a dla mężczyzn około 125,33 zł — potwierdził resort zdrowia. Gdyby każdy pacjent w Polsce mógł przeznaczyć takie kwoty na dowolne leczenie refundowane przez NFZ, z pewnością zainteresowanie takim programem byłoby dużo większe niż loterią, która ma być zorganizowana po wakacjach w ramach promocji "Profilaktyki 40 plus".

Sport Ministerstwa Zdrowia o programie Profilaktyka 40 PLUS Proste pytania o program Profilaktyka 40 PLUS przerosły Ministerstwo Zdrowia

Profilaktyka 40 plus — lista darmowych badań. Pakiety diagnostyczne dla kobiet i mężczyzn

  • Pakiet wspólny: pomiar ciśnienia tętniczego, ustalenie masy ciała, wzrostu, obwodu w pasie i współczynnika masy ciała (Body Mass Indeks — BMI), zbadanie pacjenta przez lekarza i ocena czynników wystąpienia chorób układu krążenia, chorób onkologicznych lub cukrzycy.
  • Pakiet badań dla kobiet – morfologia krwi, kontrolny profil lipidowy lub pomiar stężenia cholesterolu całkowitego, badanie stężenia glukozy, ocena funkcji wątroby (AIAT, AspAT, GGTP), badanie ogólne moczu, badanie na krew utajoną w kale, badanie kreatyniny w surowicy oraz badanie stężenia kwasu moczowego. 
  • Pakiet badań dla mężczyzn – morfologia krwi obwodowej ze wzorem odsetkowym oraz płytkami krwi, oznaczenie hemoglobiny glikowanej HbA1c, badanie stężenia glukozy i cholesterolu całkowitego (lub kontrolny profil lipidowy), badanie ogólne moczu, badanie na krew utajoną w kale, test PSA (badanie w kierunku raka prostaty), badanie kreatyniny i stężenia kwasu moczowego, próby wątrobowe (AIAT, AspAT, GGTP).

Nowa odsłona programu "Profilaktyka 40 plus". Przychodnie dostaną premię, a po wakacjach ma ruszyć loteria dla pacjentów

Trwający od lipca zeszłego roku program dla pacjentów, którzy mają więcej niż 40 lat, miał być odpowiedzią na zaniedbania w zakresie zdrowia, które "uwidoczniły się ze szczególną mocą w czasie ponad dwóch lat epidemii" — wyjaśnia Ministerstwo Zdrowia. Nowa odsłona tego projektu ma polegać na tym, że NFZ zapłaci przychodniom za pomoc pacjentom w wypełnianiu internetowych ankiet, a osoby, które zgłoszą się na darmowe badania, będą mogły wziąć udział w loterii. 

"Od 1 lipca przychodnie, które pomogą pacjentowi w wypełnieniu ankiety i pokierują pacjenta na badania, otrzymają specjalną premię finansową" — napisano w najnowszym komunikacie. Jak zapewnia Filip Nowak, prezes NFZ, nadal wypracowywana jest finalna formuła takiej gratyfikacji. "Chcemy przede wszystkim docenić podmioty medyczne za to, że ich pacjent przejdzie badania w ramach "Profilaktyki 40 plus" — dodał prezes cytowany na stronie gov.pl.

Po wakacjach wśród zainteresowanych osób, które skorzystały z tego programu, zostaną rozlosowane karty sportowe upoważniające do wstępu na wybrane obiekty w całym kraju. "Wkrótce zostanie ogłoszone postępowanie na operatora programu nagród" — podaje resort zdrowia.

Prof. Piotr Gałecki, krajowy konsultant w dziedzinie psychiatrii Depresja nie ma związku z serotoniną? Prof. Gałecki: To żadna nowość ani sensacja [ROZMOWA]

Więcej o: