Więcej ważnych informacji o zdrowiu znajdziesz na naszej stronie głównej Gazeta.pl
To one dbają o nas od pierwszych chwil naszego życia, ale często same zapominają o własnym zdrowiu. Nie tylko z okazji Dnia Matki powinniśmy zadbać o to, by kobiety, które dla nas tyle zrobiły, miały szansę na długie życie w pełnej sprawności bez chorób. Pomóc w tym mogą proste badania kontrolne, które warto wykonywać regularnie na różnych etapach życia.
W zależności od wieku każda kobieta — bez względu na to, czy jest matką, czy nie — powinna skontrolować swój organizm, by upewnić się, czy jest zdrowa. Od dawna wiadomo, że lepiej zapobiegać niż leczyć. O jakich badaniach warto pamiętać?
Pomiędzy szóstym a dziewiątym dniem cyklu miesięcznego każda kobieta powinna wykonać samobadanie piersi, które powinno stać się naszym nawykiem już od momentu dorastania. Wystarczy unieść do góry obie ręce i przyjrzeć się, czy na piersiach nie ma żadnych wgłębień ani zmian w teksturze lub wyglądzie brodawek, a następnie kolistymi ruchami dotykać skórę na biuście i w okolicy pachwin, by sprawdzić, czy da się w tych miejscach wyczuć drobne guzki lub zgrubienia.
Samobadanie piersi - jak je wykonać? Marta Kondrusik gazeta.pl
Badanie najlepiej wykonywać przed lustrem, pod prysznicem lub w pozycji leżącej. Wszelkie niepokojące zmiany lub wydzieliny wyciekające z sutków należy skonsultować z lekarzem, który może zlecić przeprowadzenie dodatkowych badań USG.
Jeśli na ciele zauważymy zaś znamiona, których wcześniej nie mieliśmy, powinniśmy zgłosić się do dermatologa, który przy pomocy dermatoskopu może wykonać szczegółowe badanie i sprawdzić powstałe zmiany pod kątem czerniaka lub innych chorób skóry.
Warto też rozważyć badania genetyczne, zwłaszcza jeśli w naszej rodzinie zdarzyły się przynajmniej dwa przypadki nowotworów, np. raka piersi lub jajnika u kobiet poniżej 50. roku życia. Analiza mutacji genu BRCA1 i BRCA2 może być pomocna szczególnie kobietom z grupy podwyższonego ryzyka.
Jeśli mamy dziedziczne skłonności do niektórych chorób przewlekłych, można dodatkowo wykonać zestaw badań o profilu cukrzycowym, hormonalnym lub oznaczenie markerów nowotworowych.
Oprócz comiesięcznego samobadania piersi młode kobiety nie powinny zapominać o dbaniu o higienę jamy ustnej i regularne kontrole uzębienia u dentysty, a także systematycznie wykonywać zestaw podstawowych badań według poniższego schematu:
Dodatkowo w ramach corocznych badań można wykonać próby wątrobowe, TSH, pomiar stężenia mocznika, kreatyniny i kwasu moczowego, jeśli istnieją wskazania do ich przeprowadzenia.
Trzydziestolatkom przynajmniej raz na rok zaleca się wykonywanie pomiaru ciśnienia oraz dokonywanie ogólnego badania stanu zdrowia u internisty, a prócz tego:
Po trzydziestce warto zacząć badać tarczycę. Jeśli mamy objawy nadczynności lub niedoczynności tego gruczołu, endokrynolog może zlecić nam wykonanie USG tarczycy, a także podstawowe badanie służące do rozpoznawania chorób tarczycy, czyli TSH. Jeśli wyniki będą nieprawidłowe, dodatkowo może być nam zlecone oznaczenie stężenia FT3 i FT4.
Z dekady na dekadę lista badań, które warto wykonywać niestety tylko się wydłuża. U czterdziestolatek zaczyna zmieniać się struktura piersi — zmniejsza się ilość tkanki gruczołowej i rozrasta tkanka tłuszczowa, dlatego powinny zacząć częściej wykonywać USG piersi. Prócz profilaktycznych testów i wizyt lekarskich zalecanych kobietom z poprzednich grup wiekowych u pań po czterdziestym roku życia warto dodatkowo przeprowadzać:
Kobiety, u których zaczyna się menopauza powinny pamiętać o wizycie u endokrynologa i badaniach hormonalnych, a także o rozpoczęciu diagnostyki pod kątem osteoporozy.
Im jesteśmy starsze, tym częściej powinnyśmy być w kontakcie z lekarzami, którzy mogą kierować nas na dodatkowe badania z zależności od naszego stanu zdrowia. Oprócz wszystkich badań polecanych kobietom z poprzedniej grupy wiekowej, panie po sześćdziesiątce co 2 lata powinny wykonywać mammografię, raz na 5 lat kolonoskopię, a co najmniej co dekadę sprawdzać gęstość kości za pomocą badania densytometrycznego.
Pomiar masy ciała oraz wzrostu w celu wyliczenia aktualnego wskaźnika masy ciała (BMI) powinien być dokonywany nie rzadziej niż co 3 lata. Obecnie uznaje się jednak, że dokładniejszym wskaźnikiem w przypadku kobiet może być ABSI, czyli A Body Shape Index, który prócz wzrostu i liczby kilogramów uwzględnia nasz obwód talii, a także wiek oraz płeć. W zależności od wyniku można określić ryzyko przedwczesnej śmierci — jeśli jest wyższy niż 1 znajdujemy się w grupie podwyższonego ryzyka chorób związanych z otyłością i powinniśmy bardziej zadbać o zdrowie. Wartość naszego ABSI można sprawdzić za pomocą darmowych kalkulatorów internetowych.