Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
ACTH (pod takim skrótem funkcjonuje w medycynie) wytwarzany jest przez przednią, gruczołową część przysadki mózgowej. Zaliczany jest do tzw. hormonów peptydowych (tj. białkowych) i wpływa na funkcjonowanie kory nadnerczy oraz wydzielanie kortyzolu . Obecność samego ACTH w surowicy regulowana jest przede wszystkim przez podwzgórze oraz sam hormon. Jego wartość zależna jest także od natężenia stresu, dlatego rano jest go dużo więcej niż wieczorem.
Kiedy warto zbadać ACTH?
Prawidłowa wartość hormonu rano powinna wynosić ok. 22 pmol/l, wieczorem zaś spada i nie przekracza 6 pmol/l. Jego wartość podaje się w oparciu o próbkę krwi pobraną identycznie, jak przy klasycznej morfologii . Jego stężenie pozwala rozpoznać m.in. zmiany w obrębie kory nadnerczy lub samej przysadki mózgowej.
Gdy jest go za dużo, ...
Znaczny wzrost ACTH zazwyczaj łączony jest z:
- chorobą Cushinga
- pierwotną niedoczynnością kory nadnerczy
- rakiem owsianokomórkowym płuc
- wirylizmem, czyli znacznym wzrostem stężenia męskich hormonów u kobiet, może być on związany ze zmianami nowotworowymi w obrębie kory nadnerczy bądź jajników Wzrost ACTH często pojawia się u osób po zabiegu operacyjnym lub jako konsekwencja urazu mechanicznego.
...albo za mało
Spadek ACTH bywa spowodowany niedoczynnością kory nadnerczy, zespołem Cushinga lub guzem kory nadnerczy, który prowadzi do nadprodukcji kortyzolu. Obniżenie wartości może być związane ze zmianami w obrębie przysadki mózgowej spowodowanymi nowotworem, stanem zapalnym bądź radioterapią. Niska wartość ACTH bardzo często bywa powiązana z przyjmowanymi lekami, najczęściej z glikokortykosteroidami.
Czytaj także:
Przysadka mózgowa - pół grama wielkiej mocy
