Guz to nic innego jak nieprawidłowa wypukłość, która nie ugina się podczas badania palpacyjnego i doskonale widoczna jest w badaniu USG. Zazwyczaj jest niejasnego pochodzenia i wyraźnie odgraniczona od pozostałych komórek i tkanek ciała. W zależności od ich charakteru mówi się o guzach złośliwych, łagodnych lub miejscowo złośliwych.
- Guz nowotworowy łagodny - powstaje z różnych, dorosłych już tkanek, jego budowa niewiele różni się od tych prawidłowych. Jest mocno ograniczony, pokrywa go charakterystyczna torebka i rośnie stosunkowo wolno, nie daje przyrzutów, dlatego - po całkowitym usunięciu guza - nie ma mowy, aby nowe ognisko choroby pojawiło się w innym narządzie. Choć są niegroźne, to zdarza się, że krwawią lub wydzielają hormony, które wpływają na pracę całego organizmu.
- Guz nowotworowy złośliwy - powstaje z młodych komórek, których budowa bardzo różni się od tych, które znajdują się w jego obrębie. Nie jest osłonięty i rośnie bardzo szybko. Dodatkowo nacieka, czyli wrasta okoliczne komórki, co sprawia, że zaczynają one działać nieprawidłowo. Tym samym z łatwością rozprzestrzenia się po organizmie i daje przerzuty. Tym samym jego leczenie jest bardzo trudne, ponieważ nawet jeśli lekarz wytnie guza pierwotnego nie ma gwarancji, że jego komórki nie namnażają się już w innej części ciała.
- Guz miejscowo złośliwy - ten rodzaj guza nowotworowego posiada jedną z trzech cech: wszczepienia, tj. przenoszenia się na okoliczne tkanki, zazwyczaj podczas jego usuwania lub pobierania wycinka do dalszych badań; naciekania i niszczenia okolicznych tkanek lub po prostu są wyjątkowo duże i uciskają okoliczne struktury. Mimo że ta grupa nowotworów nie daje przerzutów, to bardzo często - mimo wycięcia - nawracają. Do te grupy zalicza się m.in. chłoniaki, włókniaki, guzy mieszane, rak podstawnokomórkowy skóry.
Bardzo często nowotworowy dzieli się na nabłonkowe i nienabłonkowe. Guzy nowotworowe najczęściej tworzą się z komórek nabłonka. W zależności od tego, gdzie powstaną mogą wydzielać hormony, pot lub ślinę. Nowotwory nabłonkowe niezłośliwe to np. gruczolak czy torbielak. Złośliwe nowotwory nabłonkowe nazywane są rakami i zazwyczaj powstają z komórek macierzystych. Do tej grupy nowotworów zalicza się m.in. rak płaskonabłonkowy.
Zmiany nienabłonkowe to te, które powstały z zajęcia innych typów tkanek, np. mięśniowej lub tłuszczowej. W pierwszym przypadku mówi się mięśniaku, w drugim o tłuszczaku. Do zmian złośliwych zalicza się m.in. białaczkę, czerniaka.
Guz nowotworowy - objawy i diagnoza
To, jakie dolegliwości będą towarzyszyły guzowi nowotworowemu, zależy przede wszystkim od tego, gdzie rozwinęła się zmiana i jak daleko posunięty jest rozwój choroby. Czasem mogą to być nietypowe bóle, które pojawiają się bez wyraźnej przyczyny, czy też zaburzenia hormonalne, które nagle całkowicie zakłócają działanie całego organizmu. Dlatego tak bardzo ważne jest, aby nie lekceważyć nawet najmniejszych odstępstw od normy, zwłaszcza tych, które nawracają i jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.
Do wykrycia guza nowotworowego konieczne jest badanie obrazem. W zależności od zgłaszanych przez chorego objawów lekarza w pierwszej kolejności zleci wykonanie badania USG, jeśli zmiana rozwija się np. w obrębie jamy brzusznej, tomografię komputerową lub rezonans, gdy istnieje podejrzenie, że guz jest w mózgu lub kręgosłupie (mniejsze zmiany pozwala wykryć pozytonowa tomografia emisyjna). Kobiecie, u których będzie podejrzewał raka piersi zleci USG piersi lub mammografię. Tomografia emisyjna pojedynczych fotonów, badanie SPECT może być konieczne w przypadku podejrzenia raka piersi, prostaty czy kręgosłupa.
Guz nowotworowy - leczenie
Rodzaj leczenia zależy od typu i lokalizacji guza. Jeśli zmiana nie jest złośliwa wystarczająca może operacja, czyli chirurgiczne wycięcie zmiany. W przypadku zmian złośliwych często wprowadza się jeszcze chemioterapię lub radioterapię. Czasem stosuje się leczenie biologiczne, czyli leki nowszej generacji, które podawane są bezpośrednio do guza. Coraz częściej jednak onkolodzy podchodzą do pacjentów inaczej i w leczeniu nowotworów stosują różne dostępne metody. Wybierają dla pacjenta taką ścieżkę, która będzie dla niego najlepsza i da mu największe szanse na wygranie z chorobą.
