Bruksizm (zgrzytanie zêbami)- podstêpny niszczyciel naszych zêbów

Stresy, a w efekcie mimowolne zaciskanie szczêki i zgrzytanie zêbami, niejednokrotnie nie¶wiadome, we ¶nie, prowadz± do bruksizmu. To problem ponad 40% Polaków, niemal co trzeciego dziecka. Nie do¶æ, ¿e w ten sposób uszkadzamy uzêbienie, to wielu objawów bruksizmu w ogóle z nim nie kojarzymy. Pacjenci chodz± od lekarza do lekarza, a tymczasem pomóc im mo¿e do¶wiadczony stomatolog

Gdy zgrzytasz zêbami i je zaciskasz, te siê ¶cieraj±. Dochodzi do uszkodzenia szkliwa, zw³aszcza na powierzchniach ¿uj±cych trzonowców i przedtrzonowców pojawiaj± siê ¿ó³te plamki. To oznacza, ¿e z±b straci³ warstwê ochronn±, a ods³oniêta zêbina jest bezbronna w kontakcie z bakteriami próchnicotwórczymi. Pojawia siê nadwra¿liwo¶æ, poniewa¿ unerwiona zêbina reaguje na kontakt z bod¼cami takimi jak posi³ki ciep³e, zimne, kwa¶ne. Si³a nacisku na zêby u bruksisty jest tak du¿a, ¿e najtwardsza czê¶æ ludzkiego cia³a - szkliwo - potrafi pêkaæ u nasady korony zêbów. Powstaj± tak zwane ubytki klinowe, które nie maj± nic wspólnego z próchnic±, s± mechanicznym uszkodzeniem zêba pod wp³ywem zaciskania zêbów.

Bruksizm ma niekorzystny wp³yw nie tylko na zêby, ale tak¿e na stawy skroniowo-¿uchwowe. Te niewielkie systemy miê¶ni, wiêzade³, kr±¿ków stawowych i ko¶ci to jedne z najbardziej skomplikowanych stawów w ludzkim organizmie. Nadwyrê¿enie ich poprzez zaciskanie zêbów skutkuje w³a¶nie rozmaitymi dolegliwo¶ciami bólowymi - ulokowanymi w obrêbie ca³ej g³owy, a nawet i reszty cia³a.

Wiêcej na ten temat:

Ból w okolicy ¿ychwy i skroni - to nie musi byæ problem z zêbami

Nietypowe objawy

Osoby cierpi±ce na bruksizm czêsto skar¿± siê nie tylko na ból zêbów, ale tak¿e bóle g³owy, uszu, oczu, karku czy pleców. Odczuwaj± "trzaski" w stawach, czasem porann± sztywno¶æ miê¶ni w okolicy twarzoczaszki. Rzadko zdaj± sobie sprawê z tego, ¿e takie dolegliwo¶ci to w³a¶nie efekt nerwowego zaciskania zêbów. W Polsce wiedza na temat bruksizmu jest wci±¿ niewielka. Pacjenci szukaj± pomocy u neurologów, okulistów, laryngologów, ortopedów, a tymczasem z bruksizmem upora siê przede wszystkim stomatolog, dysponuj±cy aparatur± diagnostyczn± i wiedza na temat tej patologii.

Szyny i toksyna

Skuteczn± metod± pozwalaj±c± powstrzymaæ bruksizm jest stosowanie na noc szyn okluzyjnych, przypominaj±cych ruchome aparaty ortodontyczne. Jeszcze niedawno powszechne by³y silikonowe nak³adki relaksuj±ce, podobne do tych zak³adanych przez bokserów w czasie walki. Dzi¶ ju¿ wiadomo, ¿e co prawda chroni± one zêby przed naciskiem, ale nie eliminuj± odruchu zaciskania zêbów. Wrêcz przeciwnie: niektórzy chorzy ze zdwojon± si³± nagryzaj± tak± szynê, potrafi± j± przegry¼æ kilka razy w roku. Zastêpuj± je wiêc aparaty, które wymuszaj± prawid³owe ustawienie szczêki wzglêdem ¿uchwy i uniemo¿liwiaj± zgrzytania zêbami.

W niektórych przypadkach, zw³aszcza przy nadmiernej rozbudowie miê¶ni ¿waczy, stosuje siê tak¿e zastrzyki z toksyn± botulinow± (która nie szkodzi zdrowiu w tej formie). To pozwala na relaks miê¶ni przyczepionych do stawów skroniowo-¿uchwowych i zmniejsza odruch zaciskania.

Ca³o¶ciowe podej¶cie

Podane metody lecz± skutki, nie przyczyny. Bruksizm to choroba cywilizacyjna, wynikaj±ca z zaburzeñ o¶rodkowego uk³adu nerwowego. W jego leczeniu trzeba dotrzeæ do istoty problemu, a w tym mo¿e pomóc psycholog, neurolog. Wielu pacjentom w opanowaniu bruksizmu pomagaj± masa¿e relaksacyjne, zajêcia jogi lub tai-chi, dzieciom, np. relaksuj±cy sport.

Stomatolog powinien tak¿e zaleciæ æwiczenia miê¶ni twarzy i szyi oraz odpowiedni± dietê. Pacjenci z bruksizmem powinni unikaæ twardych produktów, zrezygnowaæ z ¿ucia gumy. By wzmocniæ uk³ad nerwowy warto uzupe³niæ dietê o pokarmy bogate w magnez i inne minera³y wzmacniaj±ce uk³ad nerwowy. Porada banalna - by wrzuciæ na luz, zacz±æ siê wysypiaæ, m±drze siê od¿ywiaæ, po prostu zdrowo ¿yæ te¿ przyda siê i to nie tylko w staraniach o rozlu¼nienie zaci¶niêtych zêbów.

Wiêcej o magnezie

Paso¿yty i wady zgryzu - inne przyczyny bruksizmu

Stres to nie wszystko. U dzieci bruksizm mo¿e byæ objawem inwazji paso¿ytów, np. owsików. Dolegliwo¶ci wystêpuj± g³ównie noc±. Zatem, nim zajmiesz siê szukaniem przyczyn nerwowo¶ci dziecka, warto wykonaæ badanie ka³u na obecno¶æ paso¿ytów ( wiêcej na ten temat ).

Wady zgryzu i braki zêbowe tak¿e prowadz± do zaciskania zêbów, zgrzytania. Uwa¿a siê wrêcz, ¿e pe³ne objawy schorzenia wystêpuj± dopiero, gdy zaistniej± dwa czynniki - zwarciowy, zwi±zany z zaburzeniem w obrêbie narz±dów ¿ucia oraz "psychiczny", wynikaj±cy z d³ugotrwa³ego obci±¿enia stresem lub podatno¶ci± na stres. Skuteczne leczenie bruksizmu wymaga wiêc uporz±dkowania sytuacji w jamie ustnej. Nale¿y wyleczyæ wadê zgryzu, ustawiæ prawid³owo szczêkê wzglêdem ¿uchwy oraz uporz±dkowaæ zêby w triadach (ka¿dy z±b, oprócz dolnych siekaczy przy¶rodkowych i górnych trzecich zêbów trzonowych stykaj±cych siê z jednym zêbem, powinien stykaæ siê z dwoma zêbami drugiego ³uku), nastêpnie sprawdziæ prawid³owe dopasowanie plomb i uzupe³nieñ protetycznych. Tak¿e braki zêbowe mog± prowokowaæ wyst±pienie bruksizmu, gdy z powodu przesuniêæ zêbów dojdzie do zaburzenia zgryzu. W tej sytuacji wstawienie implantów pozwala odbudowaæ brakuj±ce zêby w poszczególnych strefach zgryzu, a tym samym znormalizowaæ pracê ca³ego narz±du ¿ucia.

Autorka: dr Iwona Gnach-Olejniczak jest stomatologiem z ponad 20-letnim do¶wiadczeniem. Specjalizuje siê w implantologii i ortodoncji nieekstrakcyjnej. Opatentowa³a w Polsce metodê Dental Face Liftingu. Za³o¿ycielka UNIDENT UNION Dental Spa

Do³±cz do serwisu Zdrowie na Facebooku!

Zobacz tak¿e:

Psychoterapeuta - na pewno wiesz, jak bêdzie ciê leczy³?

Odwodnienie zêbów

Masa¿ na miarê - dobierz go do potrzeb