Wytwarzanie potu to naturalny proces służący nie tylko ochronie skóry przed bakteriami czy grzybami, ale pozwalający zapewnić ciału prawidłową temperaturę. Za jego wydzielanie odpowiadają dwa rodzaje gruczołów - ekrynowe (jest ich najwięcej) oraz apokrynowe. Proces ten zachodzi nieustannie, a świeży pot jest bezwonny. Dopiero aktywność znajdujących się na skórze bakterii nadaje mu charakterystyczny, często nieprzyjemny zapach.
Wyjątkowo brzydki zapach potu? Czasem to objaw choroby. Najczęstsze przyczyny
Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Nadmiar wydzielanego potu nazywany jest nadpotliwością lub hiperhydrozą . Schorzenie może dotyczyć całego ciała lub tylko jego poszczególnych partii, przede wszystkim stóp.
Stres, hormony, a może geny?
Nadpotliwość zazwyczaj aktywuje się między 20 a 30 rokiem życia, a przyczyny jej występowania mogą być bardzo różne. W większości przypadków związana jest z chorobą endokrynologiczną ( nadczynność tarczycy , choroby przysadki). Czasem pojawia się przy schorzeniach neurologicznych i stosowanymi w ich leczeniu farmaceutykami. Wzmożona aktywność gruczołów potowych bywa powiązana z niektórymi używkami, np. alkoholem, kawą lub papierosami. W niektórych przypadkach nadpotliwość ma podłoże genetyczne (przypadłość rozwija się już w dzieciństwie lub okresie dojrzewania) lub wzmaga się w bardzo stresujących sytuacjach. Nadpotliwość dotyka także kobiety w okresie menopauzy .
Aby potwierdzić chorobę, obok wywiadu z pacjentem, wykonuje się tzw. test Minora, czyli próbę jodowo-skrobiową. Dotknięte nadpotliwością partie ciała pokrywa się jodyną i zasypuje skrobią (mąka ziemiaczana). Ich zabarwienie na ciemny kolor nie pozostawia wątpliwości.
Spocone stopy: jak z tym walczyć?
W leczeniu nadpotliwości stosuje się przede wszystkim farmakologię tj. leki antycholinergiczne, przeciwmuskarynowe, beta-blokery oraz uspokajające. Jeśli dolegliwość jest wyjątkowo uciążliwa zaleca się jontoforezę . Wykorzystywany do przeprowadzenia zabiegu prąd elektryczny upośledza struktury odpowiedzialne za "przepływ" wytworzonego potu. Jednym ze sposób walki z nadpotliwością jest wstrzyknięcie toksyny botulinowej , która paraliżuje (odwracalnie) gruczoły odpowiedzialne za jego wytwarzanie.
Czasem zdarza się, że środki doraźne i zabiegi nie przynoszą spodziewanych rezultatów. W takich sytuacjach wykonuje się sympatektomię lędźwiową . Polega ona na operacyjnym rozerwaniu połączenia nerwów i gruczołów potowych w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Pozwala to na uwolnienie się od choroby na maksymalnie trzy lata.
Spocone stopy: lepiej zapobiegać niż leczyć
Mimo że obfite pocenie nie jest zależne od nas i nie da się go kontrolować, można je znacznie złagodzić. Aby to zrobić należy pamiętać o:
- stosowaniu i przestrzeganiu zasad higieny (stopy należy myć codziennie, przy wysiłku fizycznym nawet kilka razy dziennie, i dokładnie osuszać)
- regularnym stosowaniu odpowiednich kosmetyków (najlepiej tych mających w swoim składzie sole glinu, które bardzo skutecznie kontrolują ilość wytwarzanego potu, środki te stanowią także pierwszą pomoc przy łagodzeniu nadpotliwości )
- peelingu
- wybieraniu butów oraz skarpetek wykonanych z naturalnych materiałów (te sztuczne mogą dodatkowo nasilać problem).
