Przed pierwszymi objawami
Zanim o pierwszych objawach warto dowiedzieć się co dzieje się w organizmie jeszcze przed ich wystąpieniem. Najpierw musi oczywiście dojść do zapłodnienia, do którego dojrzała komórka jajowa jest gotowa do zapłodnienia jedynie przez 6 – 8 godzin w trakcie swojego życia, które wynosi 24 godziny. Warto wspomnieć iż dojrzała komórka jajowa zostaje uwolniona z pęcherzyka Graffa ok. 14 dnia cyklu. Aby doszło do zapłodnienia plemnik musi pojawić się w drogach rodnych kobiety właśnie w ciągu wspomnianych 6 – 8 godzin. Powstanie wówczas zygota ulegająca podziałom. Zapłodnione jajeczko przemieszcza się do jamy macicy, w której następuje zagnieżdżenie w błonie śluzowej. Podróż do jamy macicy trwa 5 dni, a zagnieżdżenie następuje po 2 dniach przebywania w macicy. Zagnieżdżenie jest niezbędne, gdyż dzięki niemu jajo płodowe będzie mogło uzyskać pożywienie niezbędne do dalszego rozwoju. Dopiero po prawidłowym zagnieżdżeniu embrion zaczyna dawać o sobie znać poprzez sygnały chemicznej. Wynika to z obecności ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej zwanej „hormonem ciąży”. W badaniu krwi jest ona wykrywalna 12 dni po zapłodnieniu. Zapłodnienie występuje mniej więcej w połowie cyklu. Kobiety, które planują ciążę dokładnie śledzą swój cykl menstruacyjny i są w stanie określić dni płodne. Jakie objawy wskazują na to, że planowanie ciąży zakończyło się sukcesem?
Zadbaj o odżywianie... Dieta zwiększająca płodność
Plamienie – pierwszy objaw
Pierwszym występującym objawem ciąży jest plamienie implantacyjne. Oczywiście nie musi ono pojawić się u każdej kobiety, jednak część może je u siebie zauważyć. Samo zapłodnienie i podróż zapłodnionego jajeczka do jamy macicy odbywają się bezobjawowo. Jednak zagnieżdżenie może o sobie dać znać poprzez niewielkie krwawienie. Występuje ono wyłącznie u kobiet, u których zarodek podczas zagnieżdżenia trafił na naczynie krwionośne uszkadzając jego ścianę. Kobiety nieplanujące ciąży czasami mylą krwawienie implantacyjne z miesiączką. Jednak trwa ono znacznie krócej, nie towarzysza mu żadne bóle charakterystyczne dla okresu ani nie występują skrzepy. Duża część kobiet w ogóle nie odczuwa zagnieżdżenia.
Zmęczenie i senność
Pierwszy miesiąc ciąży to dla wielu przyszłych mam bardzo ospały czas. Wynika to z burzy hormonów, jaka panuje wówczas w organizmie kobiety. Zjawisko to powoduje uczucie zmęczenia i senności. Osłabienie to przypomina stan podczas infekcji. Dokuczliwa senność spowodowana jest gwałtownym wzrostem progesteronu i obciążeniem narządów wewnętrznych. U wielu kobiet jest ona pierwszym objawem ciąży. Energia przyszłej mamy jest pożytkowana nie tylko na jej potrzeby, ale także na rozwijające się narządy płodu. Największy rozwój następuje w pierwszych trzech miesiącach, stąd zmęczenie jest najbardziej nasilone właśnie w tym czasie. Oczywiście są kobiety, u których pierwsze tygodnie ciąży przebiegają wręcz bezobjawowo, a pierwszym sygnałem zmienionego stanu jest zanik miesiączki.
Zmiana nastroju
Obok zmęczenia bardzo popularnym objawem ciąży jest oczywiście zmiana nastroju przyszłej mamy. Złość, rozdrażnienie i zmienny humor mogą wynikać z wysiłku jaki podejmuje organizm kobiety, by przygotować się do roli matki. Nie bez znaczenia pozostają zmiany hormonalne w organizmie. Wzrost poziomu progesteronu, estrogenów, kortyzolu, prolaktyny, insulinopodobnego czynnika wzrostu czy gonadotropiny kosmówkowej przyczyniają się do występujących w ciąży huśtawek nastroju. Sama zmiana nastroju nie musi świadczyć o ciąży – w końcu każdy z nas miewa lepsze i gorsze okresy w życiu. Jednak niezbity dowód na to, że kobieta jest w stanie błogosławionym to obecność we krwi gonadotropiny kosmówkowej, czyli beta HCG.
Bolesność piersi
Nabrzmiałe i bolesne piersi to problem, z którym boryka się wiele przyszłych mam. Biust jest wówczas bardzo wrażliwy i może boleć nawet przy dotykaniu. Wyraźnie widoczne na skórze stają się naczynia krwionośne. Wykonując samobadanie można wyczuć zgrubienia. Brodawki stają się ciemniejsze. Stan piersi w czasie ciąży również jest wynikiem zachodzących w organizmie zmian hormonalnych, głównie estrogenu i progesteronu. Stężenie tych hormonów zmienia się także przed menstruacją, dlatego wówczas piersi również ulegają powiększeniu i mogą boleć.
Wrażliwość na zapachy
Nadmierna wrażliwość na zapachy to objaw, który może występować już od pierwszych tygodni ciąży. Może ona powodować, że lubiane do tej pory zapachy staną się nieznośne. U niektórych kobiet jest to całkowita zmiana, która nie musi pokrywać się z preferencjami sprzed ciąży. Ulubione perfumy czy kwiaty mogą wywoływać mdłości, a potrawa, która zawsze pięknie pachniała w czasie ciąży będzie nie do spożycia. Wiele kobiet w stanie błogosławionym skarży się na nietolerancję zapachu kawy, papierosów, benzyny czy spalin. Przyczyny tych zmian do tej pory nie zostały określone. Jednak istnieje bardzo prawdopodobna teoria mówiąca o tym, że to natura chroni przyszłe mamy przed chemikaliami lub potrawami szkodliwymi dla dziecka.
Mdłości
Objawy ciąży występujące u wielu kobiet to poranne mdłości spowodowane wysokim stężeniem gonadotropiny kosmówkowej. Hormon ten jest podobny do hormonu tarczycy TSH, dlatego często w pierwszych miesiącach ciąży mogą pojawiać się cechy nadczynności tarczycy, nawet gdy gruczoł ten jest zdrowy. Wynika to z pobudzania receptorów dla hormonów tarczycy przez HCG. Zjawisko to powoduje objawy ciąży takie jak: nudności, złe samopoczucie, uczucie gorąca, przyspieszony rytm serca czy rozdrażnienie.
Wymioty
Wymioty to obok mdłości najczęściej występujące objawy ciąży. Nie oznacza to jednak, że każda przyszła mama jest na nie skazana. Pojawiają się ok. 5 tygodnia ciąży, a najbardziej nasilone są ok. 9 tygodnia. Oczywiście nudności i wymioty nie muszą oznaczać ciąży. Mogą być powodem zatrucia pokarmowego czy nadmiernego stresu. Wymioty występują czasem u kobiet, które pragną ciąży lub się jej boją. Kiedy miesiączka się nie pojawia, a kobieta nie planuje dziecka stres może być tak duży, że wystąpią wymioty, które jednak nie muszą wskazywać na ciążę. W przypadku przyszłych mam ich powodem jest wysokie stężenie progesteronu, przez które perystaltyka przewodu pokarmowego ulega spowolnieniu. Jedzenie jest dłużej trawione, a zwieracz odgraniczający przełyk i żołądek gorzej pracuje, co jest odpowiedzialne za występowanie odruchu wymiotnego.
Gonadotropina kosmówkowa
Gonadotropina kosmówkowa czyli beta HCG to hormon powodujący szereg zmian w organizmie przyszłej mamy. Na podstawie jego obecności we krwi można bardzo wcześnie potwierdzić ciążę. Produkcja oraz wydzielanie HCG odbywają się bardzo szybko w pierwszych tygodniach ciąży, po implantacji komórki jajowej w macicy. Wykrywalne stężenie tego hormonu pojawia się we krwi już 2 doby po zagnieżdżeniu komórki jajowej. Gonadotropina kosmówkowa to hormon jednoznacznie wskazujący na ciążę, ponieważ tylko wtedy występuje w organizmie. Składa się z dwóch podjednostek: alfa i beta. Tkanki człowieka dorosłego mogą wytwarzać podjednostkę alfa w przypadku choroby nowotworowej. Testy wykrywające ten hormon albo wykrywają naraz obie podjednostki albo wskazują tylko na obecność podjednostki beta.
Gonadotropina kosmówkowa (HCG)
Test ciążowy
Działanie testów ciążowych opiera się właśnie na wykryciu w moczu przyszłej mamy gonadotropiny kosmówkowej. Większość testów wykazuje pozytywny wynik przynajmniej 14 dni po zapłodnieniu. Dwie kreski na teście świadczą o zapłodnieniu i implantacji zarodka. Jednak test ciążowy nie jest ostatecznym potwierdzeniem ciąży i zawsze należy udać się do lekarza. Możemy mieć bowiem do czynienia z tzw. ciążą biochemiczną. Jest ona przez niektórych określana jako zatrzymanie miesiączki u zdrowej pacjentki będącej w okresie prokreacji. Dochodzi wówczas do zapłodnienia, ale nie następuje implantacja w jamie macicy. Poziom HCG rośnie po czym gwałtownie się zmniejsza, a miesiączka występuje w normalnym terminie. Mimo to może pojawić się druga cienka kreska na teście ciążowym. Nie warto więc spieszyć się z robieniem testu. Dwa tygodnie od stosunku to optymalny czas na sprawdzenie czy nastąpiło zagnieżdżenie.
Choć na ciążę może wskazywać wiele objawów, nawet wykonanie testu nie daje stuprocentowej pewności. Jej potwierdzeniem jest wykrycie czynności serca płodu przy pomocy badania USG. Może ono potwierdzić przypuszczenia najwcześniej w 6 tygodniu ciąży.
