Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Jajowody: budowa
Jajowód to żeński parzysty narząd płciowy. Każdy z jajowodów ma od 15 do 20 centymetrów długości i maksymalnie kilka milimetrów szerokości.
Jajowód ma dwa ujścia, ujście maciczne oraz ujście brzuszne. Ujście brzuszne styka się z leżącym obok jajnikiem; ma za zadanie chwycić komórkę jajową i przetransportować ją do bańki jajowodu, gdzie może dojść do zapłodnienia. Potem zygota musi zwężającym się jajowodem dotrzeć do jamy macicy. Tam dochodzi do zagnieżdżenia (implantacji). Cały proces trwa około 7 dni.
Niedrożność jajowodów: informacje podstawowe
Trzeba sobie uświadomić, że jajowody są bardzo wąskie, w najwęższym miejscu mają około 0,5 mm. Komórka jajowa zaś ma około 0,15-0,2 mm. To oznacza, że nawet małe nadprogramowe zwężenie może skutkować problemami z płodnością.
Niedrożność jajowodów: przyczyny
Najczęstszą przyczyną niedrożności jajowodów są stany zapalne macicy, jajowodów oraz jajników. Szczególnie groźne są infekcje przewlekłe. Skutkują one powikłaniami w postaci zrostów i blizn, które ciągną się w poprzek jajowodu i zwężają jego światło.
Za niedrożność w większości przypadków odpowiadają:
- rzeżączka, grzybica, chlamydia,
- poronienie,
- endometrioza,
- nowotwory jajowodów i jajników ,
- zapalenie przydatków (jajowodu i jajnika),
- spirala, czyli antykoncepcyjna wkładka domaciczna (jeśli została nieprawidłowo założona),
- operacje chirurgiczne obszaru jamy brzusznej i miednicy,
- stany zapalne pobliskich organów.
Niedrożność jajowodów: diagnostyka
Histerosalpingografia
Najpowszechniejszą metodą diagnostyki niedrożności jest histerosalpingografia (HSG). Badanie polega na podaniu przez szyjkę macicy środka kontrastowego, a potem zrobieniu zdjęć rentgenowskich lub przeprowadzeniu obserwacji ultrasonografem. Widać wtedy, w jaki sposób środek kontrastowy przebiega przez macicę i jajowody. Jeśli płyn przemieszcza się swobodnie, oznacza to, iż jajowody są drożne.
To badanie relatywnie tanie, nieskomplikowane i krótkie (zajmuje kilkanaście minut). Dzięki niemu można dowiedzieć się także o innych schorzeniach takich jak wady wrodzone, zrosty, polipy czy mięśniaki.
Jak przygotować się do histerosalpingografii? Na badanie trzeba przyjść na czczo. Po wszystkim nie ma żadnych przeciwwskazań do prowadzenia normalnego trybu życia.
Czasem stosuje się także persuflację (inaczej przedmuchiwanie jajowodów lub perturbacja). W ramach zabiegu do jajowodów oraz jamy otrzewnej wpuszcza się specjalny gaz. Zarówno przy HSG, jak i persuflacji małe zrosty mogą zostać od razu usunięte.
Więcej informacji o przedmuchiwaniu jajowodów znajdziesz tutaj.
Laparoskopia
Jeśli badanie histerosalpingograficzne wykaże nieprawidłowości, w celu zweryfikowania wyników wykonuje się laparoskopię. Mechanizm jest podobny; pacjentce do jamy macicy podaje się błękit metylenowy, a następnie obserwuje, jak przemieszcza się z jajowodu do jamy brzusznej. Laparoskopia jest jednak o wiele bardziej inwazyjna niż HSG – wykonuje się ją na bloku operacyjnym, lekarz robi małe nacięcia, a potem dzięki narzędziom wprowadza barwnik. Pacjentka musi być całkowicie znieczulona. Co więcej, laparoskopia jest znacznie droższa.
Stąd dowiesz się więcej o laparoskopii.
Niedrożność jajowodów: leczenie
Jedną z metod leczenia niedrożności jajowodów jest laparoskopowa plastyka jajowodów, czyli zabieg chirurgiczny. Lekarze malutkimi narzędziami poprawiają kondycję jajowodu, usuwają zrosty i odpowiednio go modelują. Laparoskopowa plastyka jajowodów zaleca się, jeśli występują:
- zrosty wokół jajowodów,
- częściowa niedrożność zewnętrznego końca jajowodu,
- całkowita niedrożność jajowodów w ich końcowym odcinku,
- niedrożność jajowodu w miejscu połączenia z macicą,
- endometrioza (przeczytaj tekst "Endometrioza: jak się objawia ta choroba i jak się ją rozpoznaje?").
Niestety, zabieg często jest nieskuteczny. Jeżeli oba jajowody są niedrożne, zwykle w ogóle się go nie proponuje. Najlepszą metodą walki z niepłodnością jest w takim przypadku zapłodnienie pozaustrojowe, czyli in vitro. O metodzie in vitro krok po kroku przeczytasz tutaj.
To także może cię zainteresować:
Układ płciowy żeński. Funkcje, budowa i najczęstsze dolegliwości
Grzechy główne w leczeniu niepłodności
Endometrium to nie endometrioza. Gdzie się znajduje i jaką rolę odgrywa endometrium?
Bądź na bieżąco ze Zdrowiem. Dodaj wtyczkę Gazeta.pl do Chrome
