Podstawowe informacje
Pierwiastek ten jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Głównym źródłem żelaza w organizmie jest hemoglobina - czerwony barwnik transportujący tlen zawarty w krwince czerwonej . Hemoglobina wiąże tlen w płucach i rozprowadza po całym organizmie, bez żelaza nie było by to możliwe. Mioglobina odbiera tlen od krwinek czerwonych i wykorzystuje go do pracy mięśni. Żelazo wiąże również dwutlenek węgla w hemoglobinie i transportuje go do płuc , skąd jest on usuwany. Pierwiastek ten jest także składnikiem wielu enzymów i białek biorących udział w metabolizmie organizmu.
Żelazo - zapotrzebowanie
Niemowlęta
Od urodzenia do 6 miesiąca życia 6 mg dziennie
Od 6 miesiąca życia do roku 10 mg dziennie
Dzieci
Od roku do 10 lat 10 mg dziennie
Chłopcy i mężczyźni
Od 11 lat do 18 12 mg dziennie
Od 19 do 51 i wzwyż 10 mg dziennie
Dziewczęta i kobiety
Od 11 lat do 50 lat 15 mg dziennie
Powyżej 50 roku życia 10 mg dziennie
Kobiety w ciąży
30 mg dziennie
Kobiety karmiące
15 mg dziennie
Źródła żelaza
Melasa
Wątroba
Mięso
Fasola
Krewetki
Płatki śniadaniowe
Chleb pełno pszenny
Brokuły
Groch
Szpinak
Są dwa źródła żelaza: żelazo hemowe, które jest łatwo przyswajalne przez organizm i żelazo nie hemowe zawarte miedzy innymi w roślinach które jest znacznie trudniej przyswajalne przez organizm. Przyswajalność żelaza zależy od wielu czynników np. witaminy C. Takie składniki jak herbata, kawa, pokarmy bogate w błonnik zaburzają przyswajanie żelaza.
Niedobory żelaza - objawy
Objawy: Niedobory żelaza w organizmie u dzieci często współistnieją z ADHD (zespół zaburzeń zachowania u dzieci), objawy wyczerpania, niemożność koncentracji. Często te objawy pojawiają się wcześniej niż wykrywanie obniżonego poziomu żelaza we krwi. Spowodowane jest to tym, iż mózg dziecka znacznie wcześniej reaguje na zmiany poziomu żelaza niż są to w stanie wykryć standardowe testy. Dorośli, u których występują niedobory żelaza często stają się apatyczni i objawy te poprzedzają rozwój anemii. W przypadku niedoboru żelaza hemoglobina nie jest w stanie związać odpowiedniej ilości tlenu, tak aby zapewnić jego stały dowóz do tkanek. Anemia objawia się: osłabieniem, bólami głowy, apatią i bladością skóry.
Żelazo - przedawkowanie, skutki uboczne
Zbyt duża zawartość żelaza może odkładać się w wątrobie, trzustce i w innych narządach powodując tzw. hemochromatozę.
Żelazo - warto pamiętać
Organizm potrzebuje witaminy C do prawidłowego wchłaniania żelaza. Niektóre składniki diety powodują zahamowanie wchłaniania żelaza np. kawa , herbata, pokarmy bogate w błonniki, sole fosforu. Czy jest możliwe przedawkowanie żelaza? Zdecydowanie tak. Przedawkowanie żelaza powoduje wzrost ryzyka zachorowania na choroby serca oraz choroby nowotworowe w szczególności raka odbytnicy. Żelazo wraz z wolnymi rodnikami działa uszkadzająco na komórki powodując wzrost ryzyka wystąpienia nowotworu. Większość dietetyków zgadza się, że dieta bogata w różnego rodzaju produkty dostarcza odpowiednią ilość żelaza i nie jest wymagane stosowanie suplementacji preparatami żelaza (chyba, że dotyczy to kobiet w ciąży). Niektórzy naukowcy uważają, że należy ograniczyć spożywanie czerwonego mięsa i zalecają regularne oddawanie krwi, pomaga to w zachowaniu długich i zdrowych lat życia.
Czytaj także:
Makroelementy: minerały niezbędne do życia
