Żelazo - rola, źródła, niedobór, nadmiar

Żelazo to jeden z cenniejszych dla człowieka pierwiastków. Magazynowany jest w wątrobie i chroni organizm przed utratą zbyt dużej ilości krwi. Jego bogatym źródłem są m.in. rośliny strączkowe oraz nabiał.

Dołącz do nas na Facebooku!

Podstawowe informacje

Pierwiastek ten jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Głównym źródłem żelaza w organizmie jest hemoglobina - czerwony barwnik transportujący tlen zawarty w krwince czerwonej . Hemoglobina wiąże tlen w płucach i rozprowadza po całym organizmie, bez żelaza nie było by to możliwe. Mioglobina odbiera tlen od krwinek czerwonych i wykorzystuje go do pracy mięśni. Żelazo wiąże również dwutlenek węgla w hemoglobinie i transportuje go do płuc , skąd jest on usuwany. Pierwiastek ten jest także składnikiem wielu enzymów i białek biorących udział w metabolizmie organizmu.

Żelazo - zapotrzebowanie

Niemowlęta

Od urodzenia do 6 miesiąca życia 6 mg dziennie

Od 6 miesiąca życia do roku 10 mg dziennie

Dzieci

Od roku do 10 lat 10 mg dziennie

Chłopcy i mężczyźni

Od 11 lat do 18 12 mg dziennie

Od 19 do 51 i wzwyż 10 mg dziennie

Dziewczęta i kobiety

Od 11 lat do 50 lat 15 mg dziennie

Powyżej 50 roku życia 10 mg dziennie

Kobiety w ciąży

30 mg dziennie

Kobiety karmiące

15 mg dziennie

Źródła żelaza

Melasa

Wątroba

Mięso

Fasola

Krewetki

Płatki śniadaniowe

Chleb pełno pszenny

Brokuły

Groch

Szpinak

Są dwa źródła żelaza: żelazo hemowe, które jest łatwo przyswajalne przez organizm i żelazo nie hemowe zawarte miedzy innymi w roślinach które jest znacznie trudniej przyswajalne przez organizm. Przyswajalność żelaza zależy od wielu czynników np. witaminy C. Takie składniki jak herbata, kawa, pokarmy bogate w błonnik zaburzają przyswajanie żelaza.

Niedobory żelaza - objawy

Objawy: Niedobory żelaza w organizmie u dzieci często współistnieją z ADHD (zespół zaburzeń zachowania u dzieci), objawy wyczerpania, niemożność koncentracji. Często te objawy pojawiają się wcześniej niż wykrywanie obniżonego poziomu żelaza we krwi. Spowodowane jest to tym, iż mózg dziecka znacznie wcześniej reaguje na zmiany poziomu żelaza niż są to w stanie wykryć standardowe testy. Dorośli, u których występują niedobory żelaza często stają się apatyczni i objawy te poprzedzają rozwój anemii. W przypadku niedoboru żelaza hemoglobina nie jest w stanie związać odpowiedniej ilości tlenu, tak aby zapewnić jego stały dowóz do tkanek. Anemia objawia się: osłabieniem, bólami głowy, apatią i bladością skóry.

Żelazo - przedawkowanie, skutki uboczne

Zbyt duża zawartość żelaza może odkładać się w wątrobie, trzustce i w innych narządach powodując tzw. hemochromatozę.

Żelazo - warto pamiętać

Organizm potrzebuje witaminy C do prawidłowego wchłaniania żelaza. Niektóre składniki diety powodują zahamowanie wchłaniania żelaza np. kawa , herbata, pokarmy bogate w błonniki, sole fosforu. Czy jest możliwe przedawkowanie żelaza? Zdecydowanie tak. Przedawkowanie żelaza powoduje wzrost ryzyka zachorowania na choroby serca oraz choroby nowotworowe w szczególności raka odbytnicy. Żelazo wraz z wolnymi rodnikami działa uszkadzająco na komórki powodując wzrost ryzyka wystąpienia nowotworu. Większość dietetyków zgadza się, że dieta bogata w różnego rodzaju produkty dostarcza odpowiednią ilość żelaza i nie jest wymagane stosowanie suplementacji preparatami żelaza (chyba, że dotyczy to kobiet w ciąży). Niektórzy naukowcy uważają, że należy ograniczyć spożywanie czerwonego mięsa i zalecają regularne oddawanie krwi, pomaga to w zachowaniu długich i zdrowych lat życia.

Czytaj także:

Magnez

Miedź

Makroelementy: minerały niezbędne do życia

Flawonoidy, samo dobro prosto z natury

Hemosyderoza

Więcej o: