Nazwa jak i sama choroba ma związek z prowincją Toyama, w Japonii. W wyniku działalności górniczej przez lata do atmosfery przenikał kadm, jeden z najbardziej toksycznych metali ciężkich. Odpady przemysłowe trafiały do ścieków, którymi miejscowa ludność użyźniała ziemię wykorzystywaną do uprawy ryżu. Przypadek największego w historii zatrucia kadmem został opisy w połowie lat 60-tych minionego wieku.
Dopuszczalna dawka kadmu, która trafia do organizmu z powietrza lub z pożywienia nie powinna przekroczyć 50 mikrogramów. Niestety norma ta, z powodu rozwoju przemysłu wielokrotnie jest przekraczana. Zbyt wysokie stężenie kadmu jest bardzo niebezpieczne, a zatruciu pierwiastkiem towarzyszy:
- ubytek niezbędnych związków mineralnych z kości, co prowadzi do ich zniekształcenia
- duża łamliwość kości
- kaczy chód
- silny ból w okolicy lędźwiowej, bóle mięśniowe (nazwę itai - itai choroba zawdzięcza japońskiemu określeniu bardzo silnego bólu, który odczuwali zatruci kadmem)
- ciężkie uszkodzenie nerek
Schorzenie częściej dotyka kobiety, które już rodziły (więcej niż jedno dziecko) i ukończyły 50 rok życia. Długoletnie przebywanie w środowisku skażonym kadmem prowadzi do uszkodzenia wątroby oraz anemii. Następnie zmiany chorobowe obejmują układ krążenia .
W przypadku doustnego zatrucia kadmem choremu dokucza ból głowy, duszność i ucisk w klatce piersiowej, zapalenie spojówek oraz ból gardła . W celu potwierdzenia diagnozy wykonuje się badanie moczu , a obecność w nim białka potwierdza zatrucie.
Łagodzenie zatrucia w tym przypadku ogranicza się do podawania choremu mleka z białkiem oraz środków przeczyszczających. Konieczne jest leczenie zmian jakie pierwiastek wywołał w wątrobie i nerkach. U osób wystawionych na długotrwałe działanie pierwiastka, zwykle zmiany w organizmie są zbyt poważne, a wyleczenie nie jest możliwe. Jedyną formą leczenia jest próba łagodzenia bólu, a przede wszystkim chory powinien wyprowadzić się z zanieczyszczonego środowiska.