Pierwszego grudnia obchodzimy Światowy Dzień Walki z AIDS, ustanowiony przez Światową Organizację Zdrowia w 1988 roku. Czy rzeczywiście jest wciąż o czym mówić? Czy świadomość w kwestii AIDS jest wciąż za niska? Wiele wskazuje na to, że tak.
Codziennie trzech Polaków
Każdego dnia na świecie umiera pięć tysięcy osób z powodu przyczyn związanych z HIV/AIDS. Zakaża się nowe siedem tysięcy.
Według Krajowego Centrum ds. AIDS w naszym kraju rocznie wykrywa się ok. 800 zakażeń, czyli niemal codziennie trzy osoby dowiadują się, że przyjdzie im żyć z upośledzającym odporność HIV. W pewnym sensie są w grupie szczęśliwych wybrańców.
Specjaliści oceniają, że zakażonych Polaków może być ok. 35 tysięcy. Niestety, aż 70 proc. o tym nie wie, a jeśli nawet podejrzewają, boją się badań, sądząc, że diagnoza to wyrok. Tymczasem właśnie brak właściwego leczenia, możliwego dopiero po rozpoznaniu, prowadzi do śmierci w krótkim czasie. Wiedza natomiast ratuje życie.
Zabójcze mity: w dwie strony
W Polsce, według Krajowego Centrum ds. AIDS, nie ma problemu z dostępem do skutecznego, nowoczesnego leczenia osób zakażonych HIV. Właściwe postępowanie medyczne umożliwia życie z AIDS coraz dłużej (nawet dziesiątki lat), a jego jakość jest coraz wyższa. Właśnie dlatego zespół upośledzenia odporności coraz częściej jest postrzegany jako choroba przewlekła, a nie śmiertelna. I w znacznym stopniu słusznie, ale nie wolno zapominać o pewnych pułapkach.
Dr Anna Marzec-Bogusławska, dyrektor Krajowego Centrum ds. AIDS przyznaje, że wyraźnie spada liczba nowych zakażeń, jednak to głównie efekt kosztownych działań farmakologicznych, a nie profilaktyki i zwycięstwa zdrowego rozsądku (więcej na ten temat: Trzy dekady z HIV ). Dobrze, że osoby już zakażone przyjmują leki i tym samym wyraźnie spada ryzyko zakażenia ich partnera. Doskonale, że bada się coraz więcej kobiet w ciąży, gdyż odpowiednie postępowanie obniża ryzyko zakażenia płodu z 30% do zaledwie 1%. Gorzej, gdy nawet osoby z grupy ryzyka lekceważą metody zapobiegania AIDS, traktując to schorzenie jako takie, którego już aż tak bardzo bać się nie trzeba. To mit, że AIDS już nie zabija. Późne rozpoznanie, a także lekooporność, to jedne z czynników, które czynią z niego wciąż śmiertelne zagrożenie.
Jednak seks
Zakażenia HIV nie boją się i ci, którzy wierzą, że to głównie problem narkomanów. Tymczasem ponad 80% proc. wszystkich zakażeń to skutek kontaktu seksualnego z osobą zakażoną. Spokojni w pełni mogą być zatem tylko ci, którzy mieli w życiu tylko jednego partnera i mają pewność, że i on przeżył z nimi swój pierwszy raz. I nie dotyczy to jedynie stosunku waginalnego czy przez odbyt. Zachowania seksualne, takie jak seks oralny, także niosą pewne zagrożenie (więcej na ten temat: Seks oralny: szczyt intymności )
Rośnie świadomość?
Z badania dotyczącego profilaktyki zakażeń HIV/AIDS zrealizowanego przez TNS OBOP na zlecenie Krajowego Centrum ds. AIDS wynika, że zaledwie 4% respondentów wie dokładnie, po jakim czasie od zakażenia można wykryć wirusa za pomocą badania krwi. Wśród nich dominują uczniowie z dużych miast. Niewiele ponad 20% osób pyta nowego partnera o zagrożenie AIDS i ewentualnie testy w kierunku HIV. Porównywalna ilość spotyka się z takimi pytaniami z drugiej strony. Zazwyczaj przyczyną unikania takich rozmów jest wstyd.
To niepokojące wyniki, ale nie brakuje i danych optymistycznych.
Aż 80% Polaków uważa, że zakażeni HIV/chorzy na AIDS mają prawo nadal pracować. Zdecydowana większość Polaków (88% badanych) uważa, że wierność oraz stały związek zmniejsza ryzyko zakażenia HIV. Niewielu mniej - 86% respondentów jako najbardziej skuteczną metodę zmniejszającą ryzyko zakażenia HIV wskazuje stosowanie prezerwatywy podczas każdego stosunku seksualnego. Dodatkowo stosowanie prezerwatywy odbierane jest zazwyczaj jako dowód odpowiedzialności partnera (66%), a osoby wymagające tego od partnera traktowane są jako godne zaufania (53%).
Gdzie się badać?
"Zrób test na HIV" to kampania skierowana przede wszystkim do osób podejmujących ryzykowne zachowania seksualne, zachęcająca do odpowiedzi na pytanie: czy w moim życiu zdarzyło się coś, co mogło narazić mnie na zakażenie?
Kampania koncentruje się na promowaniu wykonywania w punktach konsultacyjno-diagnostycznych (w całym kraju) testów, które są anonimowe, bezpłatne oraz połączone z poradnictwem. W każdym z punktów certyfikowany doradca pomaga ustalić, czy podejmowane zachowania seksualne są ryzykowne i jeżeli jest taka potrzeba, zaleca wykonanie testu w kierunku HIV. Rozmowa z doradcą jest poufna.
Więcej informacji można uzyskać dzwoniąc na telefon zaufania: 801 888 448, 22 692 82 26, a także na stronie Krajowego Centrum ds. AIDS (tutaj lista punktów konsultacyjnych w całym kraju, a także porady przez internet).
