Nadczynność przysadki mózgowej

Podstawowym zadaniem przysadki mózgowej jest wytwarzanie hormonów. To ona reguluje wzrost, poziom cukru we krwi oraz odpowiada za nasze samopoczucie. Nieprawidłowe funkcjonowanie przysadki mózgowej może oznaczać poważne kłopoty ze zdrowiem.

Nadmiar ACTH

Objawy

- podwyższone stężenie cukru we krwi

- osłabienie siły mięśni

- odkładanie tłuszczu w charakterystycznych miejscach (na twarzy, karku i tułowiu)

- napadowe uderzenia krwi wywołujące rumieniec i bóle głowy, zbyt wysokie ciśnienie krwi

- trądzik

- rozstępy na skórze

- obniżona gęstość kości będąca przyczyną złamań

- niskorosłość, podatność na zakażenia i opóźniony rozwój płciowy u dzieci (u dziewczynek często występuje maskulinizacja: nadmierne owłosienie twarzy i tułowia, niski głos)

Przyczyny

Gruczolak przysadki wytwarzający za dużo hormonu ACTH.

Diagnostyka

Badanie stężenia kortyzolu w moczu, ślinie i surowicy, stężenia ACTH w surowicy, test z deksametazonem, CT lub MRI nadnerczy i przysadki.

Leczenie

Operacyjne.

Nadmiar prolaktyny

Objawy

- mlekotok i powiększenie piersi (występują tylko u 15-30 proc. chorych)

- zmniejszenie gęstości kości (osteopenia, osteoporoza)

- tycie, odkładanie się tłuszczu zwłaszcza w obrębie brzucha

- niepokój, depresja

- uczucie zmęczenia, drażliwość, labilność nastroju, bóle głowy (u 70 proc. chorych)

- u kobiet - zaburzenia miesiączkowania, aż do zaniku miesiączek

- u mężczyzn - w 90 proc. obniżenie popędu płciowego i zanik potencji, zmniejszenie objętości spermy przy wytrysku, zmniejszenie liczby ruchliwych plemników w ejakulacie

Przyczyny

Najczęściej - guzy przysadki wydzielające prolaktynę lub guzy mózgu zaburzające wydzielanie dopaminy. Występują one u obu płci, ale znacznie częściej rozpoznaje się je u kobiet (19:1); rzadziej przyczyną jest niedoczynność tarczycy lub nadnerczy, marskość wątroby , niewydolność nerek, rak oskrzela lub nerki, leki (przeciwwymiotne, krążeniowe, przeciwalergiczne), półpasiec.

Diagnostyka

Oznaczenie poziomu prolaktyny w surowicy, badania pola widzenia, RTG mózgu (okolicy siodła tureckiego), CT lub MRI z kontrastem.

Leczenie

Farmakologiczne (bromo-kryptyna, lizuryd, pergo-lid, chinagolid, kabergolina) lub zabieg neurochirurgiczny. Radioterapia jest stosowana wyłącznie jako leczenie uzupełniające - po naświetlaniach stopniowo wygasa synteza innych hormonów przysadki - pojawiają się objawy jej niedoczynności.

Nadmiar hormonu wzrostu (GH)

U dzieci wywołuje gigantyzm (nadmierny wzrost), u dorosłych - akromegalię.

Objawy akromegalii

- powiększenie tych części ciała, które powiększają się jeszcze u dorosłych (dłoni, stóp, żuchwy, nosa, uszu i języka)

- powiększenie narządów, zgrubienie skóry

- bóle stawów i kręgosłupa

- podwyższone ciśnienie

- cukrzyca oporna na insulinę

Przyczyny

Gruczolak przysadki wytwarzający zbyt wiele hormonu wzrostu.

Diagnostyka

Badania stężenia GH oraz insulinopodobnego czynnika wzrostu typu I (IGF-I) w surowicy, obrazowanie mózgu (CT lub MRI z kontrastem).

Leczenie

Operacyjne: usunięcie gruczolaka; naświetlania; farmakologiczne: podawanie bromokryptyny lub analogów somatostatyny.

Nadprodukcja wazopresyny (ADH)

Objawy

- obrzęki, zatrzymanie moczu

Przyczyny

Przeważnie jest związana z tzw. ektopowym (czyli "w innym miejscu") wytwarzaniem ADH w niektórych chorobach nowotworowych (drobnokomórkowy rak płuca, rak prostaty ) oraz m.in. w mykoplazmowym zapalenie płuc .

Powikłania

Nadmiar ADH sprawia, że nerki zatrzymują wodę - pacjent zostaje "zalany od wewnątrz", czemu towarzyszy obniżenie poziomu sodu w surowicy; powstają obrzęki, serce nie nadąża z pompowaniem krwi, płuca wypełniają się płynem, co może prowadzić do uduszenia.

Leczenie

Podawanie preparatów odwadniających; usunięcie przyczyny nadprodukcji hormonu.

Dołącz do nas na Facebooku!

Więcej o: