Borelioza to wieloukładowa choroba bakteryjna wywoływana przez krętki Borrelia, których nosicielami są kleszcze z rodzaju Ixodes. W Ameryce Północnej boreliozę wywołuje Borrelia burgdorferi, w Europie i w Azji związana jest z co najmniej pięcioma gatunkami krętków z rodzaju Borrelia. W naszym kraju za boreliozą odpowiadają głównie bakterie Borrelia garinii oraz Borrelia afzelii. Z powyższych powodów kliniczne objawy boreliozy różnią się w zależności od regionu i od gatunku bakterii, które nas zaatakowały.
Objawy boreliozy - trzy etapy choroby
Nieleczona borelioza przechodzi przez kilka etapów:
- pierwszy etap, nazywany jest wczesną zlokalizowaną boreliozą (bakterie nie rozprzestrzeniły się jeszcze po organizmie);
- drugi etap, nazywany jest wczesną rozsianą boreliozą (bakterie zaczęły rozprzestrzeniać się po organizmie);
- trzeci etap, nazywany późno rozsianą boreliozą (bakterie rozprzestrzeniły się i dotarłych do odległych miejsc w ciele, takich jak stawy i nerwy).
Borelioza zaczyna się od objawów grypopodobnych. Objawy wczesnej, ostrej boreliozy, można zauważyć już po kilku godzinach po ugryzieniu przez zakażonego kleszcza, choć czasem dopiero po kilku dniach lub nawet po kilku tygodniach. Na tym etapie boreliozę najłatwiej jest wyleczyć (koniecznie odwiedźmy wówczas lekarza, który przepisze potrzebne antybiotyki).
Najbardziej charakterystyczne objawy wczesnej boreliozy to:
- rumień wędrujący (pojawia się w około 30 proc. przypadków);
- objawy jak przy grypie (ale nie jak przy przeziębieniu), w tym dreszcze i gorączka oraz bóle mięśni;
- zmęczenie;
- ból głowy i sztywność karku;
- bolesność mięśni i ból stawów;
- powiększone węzły chłonne;
- ból gardła.
Jeżeli organizm nie zwalczy infekcji, ta rozsiewa się po ciele, a choroba wchodzi w drugi etap. Dzieje się tak po kilku tygodniach lub miesiącach od ugryzienia przez kleszcza roznoszącego bakterie. W tym czasie możemy się obserwować następujące objawy:
- dreszcze;
- gorączka;
- bóle głowy;
- zmęczenie;
- ból, osłabienie lub drętwienie rąk i nóg;
- zmiany widzenia;
- problemy z sercem, takie jak kołatanie serca, ból w klatce piersiowej, zapalenie mięśnia sercowego;
- wysypka na ciele;
- paraliż twarzy (tzw. porażenie Bella;)
- zapalenie opon mózgowych charakteryzujące się silnym bólem głowy, sztywnością karku i gorączką.
Późne objawy boreliozy
Jeśli nie wyleczymy boreliozy na pierwszym lub drugim etapie, możliwe że odezwie się po wielu miesiącach lub latach, jeżeli infekcja bakteryjna rozprzestrzeniła się po całym organizmie, w tym w układzie nerwowym. Jednym z powikłań jest przewlekłe boreliozowe zapalenie stawów. Objawy to: cykliczne bóle kostno-stawowe, obrzęk stawów oraz ból stawów, najczęściej kolanowych, rzadziej biodrowych i nadgarstkowych (może przejść w przewlekłe zapalenie stawów). Do tego dołączają objawy neurologiczne, a nawet kardiologiczne: trudności z koncentracją, znane jako "mgła mózgowa" (forma encefalopatii lub uszkodzenia mózgu), uszkodzenie nerwów na całym ciele, w tym w skórze, mięśniach i narządach wewnętrznych (polineuropatia).
Możliwe objawy późnej, rozsianej boreliozy to:
- zapalenie stawów (w dużych stawach lub w pobliżu miejsca zakażenia;
- silne bóle głowy, migreny;
- zawroty głowy;
- bóle migrujące w stawach, które pojawiają się i znikają;
- sztywna, bolesna szyja;
- zespół chronicznego zmęczenia;
- zaburzenia snu, bezsenność;
- zaburzenia rytmu serca;
- zamglenie psychiczne, problemy z koncentracją;
- drętwienie rąk, nóg, dłoni lub stóp;
- problemy z pamięcią i przetwarzaniem informacji.
