Zapach ludzkiego ciała zmienia się z wiekiem
Czy starsi ludzie inaczej pachną? Nawet naukowcy badający zapachy są w tej sprawie podzieleni - pisze dziennik "The New York Times". Jednak większość badań potwierdza, że skład chemiczny ludzkiego zapachu zmienia się z wiekiem, a nawet zidentyfikowano związek, który wydaje się być za to odpowiedzialny. Trzeba przy tym pamiętać, że ludzki zapach to mieszanka ponad 100 związków.
Dwadzieścia lat temu badacze z Yokohamy (Japonia) wykazali, że rzeczywiście na skórze osób powyżej 40. tego roku życia znajduje się coraz więcej związku chemicznego, którego nie ma u młodszych ludzi. To nienasycony aldehyd, noszący nazwę 2-nonenal i wydaje się, że to on odpowiada za charakterystyczny trawiasty, woskowy lub "tłusty" zapach.
Japońscy badacze przeanalizowali skład chemiczny zapachu pochodzącego od osób w wieku od 16 do 75 lat. Nienasycony aldehyd wykryto tylko u osób starszych, co tym badaniu oznaczało 40 lat lub więcej. Do tego odkryto, że na powierzchni skóry starszych osób jest coraz więcej nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-7 i nadtlenków lipidów i im więcej tych związków, tym więcej jest także 2-nonenalu.
Autorzy badania doszli do wniosku, że 2-nonenal jest generowany przez oksydacyjny rozkład nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-7 i może brać udział w związanej z wiekiem zmianie zapachu ciała ludzkiego.
Podejrzenia co do 2-nonenalu znalazły potem potwierdzenie w niewielkim badaniu, zrealizowanym przez Monell Chemical Senses Center (Filadelfia, Stany Zjednoczone) w 2012 roku.
- Naturalny zapach ciała przechodzi przez kilka etapów, zależy od wieku i zmian w składzie chemicznym ciała. Podobne zmiany odnotowano w przypadku kilku gatunków zwierząt i uważa się, że ułatwiają one rozróżnienie wieku danego osobnika na podstawie samego zapachu ciała - napisali badacze w artykule opublikowanym w czasopiśmie "PLOS One".
Kto pachniał najprzyjemniej?
Badania w Monell Chemical Senses Center rozpoczęto od pobrano zapachów od osób podzielonych na trzy grupy wiekowe. Były to osoby młode (20-30 lat), w średnim wieku (45-55) i starsze (75-95), a następnie poproszono 41 młodych osób, aby uszeregowały te zapachy według intensywności oraz od najbardziej nieprzyjemnych do najprzyjemniejszych.
I okazało się, że większość nie uznała zapachu starszych osób za nieprzyjemny, a raczej za mniej intensywny oraz za neutralny. Badani potrafili też określić, który zapach jest zapachem starszych osób (ale nie udawało się to w stosunku do młodszych).
- Podsumowując, dane te sugerują, że podobnie jak inne zwierzęta, ludzie są w stanie odróżnić starsze osobniki od młodszych na podstawie zapachu ciał - napisali naukowcy.
To oznacza, że rzeczywiście istnieje coś takiego jak "zapach starych ludzi". Jednak to, czy jest oceniany jako nieprzyjemny czy nie, jest już sprawą kontekstu kulturowego. Tak zwane "ślepe" testy zapachu pokazały bowiem, że za najbardziej nieprzyjemny uznano zapach mężczyzn w średnim wieku, bardziej niemiły niż zapach młodych osób oraz ludzi w zaawansowanym wieku. Najlepiej pachniały kobiety w średnim wieku.
Oznacza to, że zapach starszych osób (pejoratywnie określany "zapachem staruszka"), nie jest tak naprawdę nieprzyjemny. Mamy go za taki, ponieważ sama starość źle się nam kojarzy.
Od czego zależy zapach ciała?
Na zapach ciała składa się wiele czynników, w tym predyspozycje genetyczne oraz ogólny stan zdrowia. Zapach wydzielany przez osoby chore może być nieprzyjemny, bez względu na wiek. Ponadto niektóre rodzaje leków, takie jak antydepresanty, mogą zmieniać naturalny zapach ciała. Zaostrzają go też ćwiczenia, upały, zmiany hormonalne, nadwaga i podstawowe schorzenia, takie jak cukrzyca, choroba nerek lub choroba wątroby.
Zapach związany z niektórymi starszymi osobami może mieć więcej wspólnego z higieną, nawykami żywieniowymi lub chorobą niż z fizjologią - podkreślają eksperci.
- Dopóki ktoś bierze prysznic, kiedy należy wziąć prysznic i przewietrza mieszkanie, bo mogą się tam gromadzić zapachy ciała, nie musi się martwić - mówi autor badania dr Johan Lundstrom, neurobiolog sensoryczny.
Źródła: The New York Times, PLOS One, Journal of Investigative Dermatology, National Institute of Aging, webmd.com
