Benzen. Substancja chemiczna, której właściwości warto znać

Benzen: czym jest? Dlaczego chemicy tak bardzo się nim interesowali i jakie jest jego zastosowanie? Czy jest niebezpieczny? Na te i inne pytania odpowiedź znajdziesz poniżej.

Co to jest benzen?

Benzen jest najprostszym karbocyklicznym, obojętnym węglowodorem aromatycznym. To organiczny związek chemiczny z grupy arenów. Jest otrzymywany z ropy naftowej i smoły węglowej. Wiadomo o nim, że stanowi dobry rozpuszczalnik tłuszczy. Sam słabo rozpuszcza się w wodzie, natomiast dużo lepiej w rozpuszczalnikach organicznych. Spala się żółtym, kopcącym płomieniem, a produktami tej reakcji w powietrzu są woda i węgiel. Więcej informacji na temat tego, co to jest benzen, znajdziesz poniżej.

Benzen: wzór i inne informacje

Benzen wzór sumaryczny ma następujący: C6H6. Jego masa molowa wynosi 78,11 g/mol. Historia benzenu zaczyna się w 1825 roku, kiedy to został wyodrębniony przez znanego angielskiego fizyka i chemika Michaela Faradaya. Nazwę zaś zaproponował niemal dwadzieścia lat później Justus von Liebig, niemiecki chemik. Ważna rzecz, jeśli chodzi o benzen to zapach. Jest on charakterystyczny, często kojarzony ze stacjami benzynowymi. Ta specyficzna woń jest określana jako ostra i słodkawa.

Zobacz wideo Rak płuca: po co jeszcze radioterapia?

Benzen i jego właściwości

Benzen - właściwości fizyczne:

  1. W temperaturze pokojowej oraz pod ciśnieniem atmosferycznym benzen jest cieczą;
  2. Temperatura topnienia benzenu wynosi 5,5°C;
  3. Temperatura wrzenia benzenu to 80,1°C;
  4. Benzen jest bezbarwny;
  5. Gęstość benzenu jest mniejsza od gęstości wody;
  6. Benzen nie rozpuszcza się w wodzie;
  7. Benzen ma budowę niepolarną.

Benzen – właściwości chemiczne:

  1. Benzen zapach ma charakterystyczny;
  2. Jest związkiem łatwopalnym;
  3. Jest trucizną o właściwościach rakotwórczych;
  4. Spala się żółtym płomieniem.

Benzen w powietrzu

Według prawa obowiązującego w Polsce - norma w zakresie benzenu wynosi 5 µg/m3 w powietrzu atmosferycznym i jest zgodna z dyrektywą CAFE. Jeśli chodzi o narażenie mieszkańców naszego kraju na negatywne skutki związane z wdychanie benzenu, nie ma się co martwić. Stężenie, jakie ma w naszym kraju benzen w powietrzu, jest nawet kilkukrotnie niższe niż dawki, które po badaniach naukowych wykazały negatywny wpływ na organizm.

Benzen: najczęstsze zastosowanie

Benzen zastosowanie znajduje głównie w przemyśle chemicznym. Jest stosowany jako substrat w syntezie organicznej. Wykorzystuje się go do ekstrakcji tłuszczów i olejów roślinnych. Jest także wysokoenergetycznym składnikiem benzyny silnikowej. Nitrobenzenu używa się do produkcji materiałów wybuchowych, np. TNT i stosowany jest, np. w minach przeciwpiechotnych.

Przemysł tworzyw sztucznych również używa benzenu. Alkilowany benzen tworzy etylobenzen, który jest substratem w procesie otrzymywania polistyrenu - ten natomiast wykorzystywany jest do produkcji styropianu. 

Benzen: szkodliwość

Jaką ma benzen szkodliwość? Za duże stężenie benzenu prowadzi do zatrucia organizmu, a nawet przez swoje właściwości może powodować rozwój nowotworów. Najgroźniejsze dla nas jest powietrze zatrute benzenem, ponieważ to z taką jego formą spotykamy się najczęściej. Najbardziej narażone są osoby z dużych miast, mieszkające lub pracujące w okolicach zakładów przemysłowych. Długotrwałe narażenie na emisję benzenu może prowadzić do stałych problemów zdrowotnych.

Benzen: występowanie substancji

Benzen możemy znaleźć w powietrzu, wodzie i glebie. Jego największe ilości powstają w wyniku procesów przemysłowych, podczas przetwórstwa ropy naftowej i podczas spalania oleju i węgla. Szacuje się, że dziennie spożywamy około 5 μg benzenu w jedzeniu, a podczas jednej godziny na powietrzu w mieście, dostarczamy do organizmu około 20 μg tej substancji. 

A oto produkty i sposób uwalniania benzenu:

  • spaliny samochodów,
  • dym papierosowy,
  • detergenty,
  • barwniki syntetyczne,
  • styropian,
  • śladowe ilości w wodzie pitnej (w Polsce dopuszczalnej do 1 μg/dm3)
  • leki,
  • środki owadobójcze,
  • materiały wybuchowe.

Zobacz też: Czy nasz system odpornościowy potrafi pokonać różne rodzaje raków? Jest bardzo duża nadzieja - twierdzą naukowcy

Więcej o: