Barszcz Sosnowskiego: charakterystyka rośliny
Barszcz Sosnowskiego jest rośliną należącą do rodziny selerowatych. Na tereny europejskie przywędrował z dalekiego Kaukazu. W krajach nadbałtyckich jest z tego powodu nazywany "zemstą Stalina", gdyż pojawił się w nich tuż przed śmiercią dyktatora. Panujące w środkowej i wschodniej części kontynentu warunki klimatyczne przyczyniły się do tego, że stał się rośliną inwazyjną, pojawiającą się w coraz większej ilości miejsc. Swoją nazwę zawdzięcza nazwisku rosyjskiego botanika Dmitrija Iwanowicza Sosnowskiego, który dokonał jego klasyfikacji w latach 40. XX wieku.
Barszcz Sosnowskiego charakteryzuje to, że przenosi się on w sposób spontaniczny i jest niezwykle trudny do wytępienia. Jego sok może wywołać poważne zmiany skórne u człowieka.
Jak rozpoznać barszcz Sosnowskiego? Jest to roślina dość wysoka, gdyż jej łodyga sięga od 1 do 4 metrów. Liście są duże, mogą osiągać średnicę 150 cm. Również kwiaty są okazałe, zebrane w duże kule. Warstwa korzeniowa rośliny jest rozbudowana - tworzy ona zazwyczaj jeden, silnie osadzony pal o długości nawet 2 metrów.
Zobacz też: Barszcz Sosnowskiego - groźny gigant. Leczenie oparzeń barszczem Sosnowskiego
Barszcz Sosnowskiego: oparzenia, które mogą być groźne dla życia
We wszystkich częściach barszczu Sosnowskiego, tj. łodydze, liściach, kwiatach znajduje się olejek eteryczny, który jest łatwo wyczuwalny dla ludzi. Zawiera on szkodliwe związki - furanokumaryny, które w kontakcie ze skórą przy jednoczesnym świetle słonecznym mogą wywołać oparzenia II lub III stopnia. Pierwsze objawy można zaobserwować już po kilkunastu minutach od kontaktu z rośliną, choć najczęściej ujawniają się po około 1,5-2 godzinach. Na to, jak silna reakcja na kontakt nastąpi w przypadku danej osoby, ma wpływ kilka czynników:
- długość ekspozycji na promieniowanie UV
- wilgotność powietrza
- wysoka temperatura powietrza
- czy osoba obficie poci się
- indywidualne predyspozycje, wrażliwość skóry.
Objawy oparzenia barszczem Sosnowskiego narastają w przeciągu pierwszej doby po kontakcie. Pojawia się wówczas:
- silne zaczerwienienie skóry
- pęcherze z surowiczym płynem
- bóle i zawroty głowy
- nudności i wymioty
Stan taki może się utrzymywać około trzech dni. Potem poparzona skóra ciemnieje. Miejsce to pozostaje wrażliwe na światło słoneczne nawet przez wiele lat.
Barszcz Sosnowskiego - występowanie w Polsce
Barszcz Sosnowskiego do Polski został sprowadzony pod koniec lat 50. XX wieku. Trafił tu z radzieckiego Wszechzwiązkowego Instytutu Uprawy Roślin w Leningradzie, w celach badawczych. W latach 60. zaczęto uprawiać go na większą skalę. Miało to miejsce przeważnie w państwowych gospodarstwach rolnych. Badania nad przydatnością tej rośliny prowadziła Stacja Hodowli i Aklimatyzacji Roślin na Gubałówce. Kiedy zdecydowano o zaprzestaniu dalszej hodowli nie zadbano o należyte usunięcie pozostałych egzemplarzy, co skutkuje obecnym problemem z coraz częściej pojawiającymi się połaciami terenu zajętymi przez ten niebezpieczny gatunek.
Barszcz Sosnowskiego występuje w Polsce na terenach nizinnych. Problem z jego pojawianiem się istnieje też w dużym stopniu na Podhalu.
Gdzie zgłosić występowanie barszczu Sosnowskiego?
W Polsce zarówno sprowadzanie, jak i hodowla barszczu Sosnowskiego jest zakazane ze względu na poważne zagrożenie dla życia ludzkiego. Jeśli napotkamy w naszym otoczeniu tę roślinę, należy niezwłocznie to zgłosić.
Gdzie trzeba zgłosić występowanie barszczu Sosnowskiego? Najlepiej natychmiast powiadomić Straż Miejską lub Policję, która zabezpieczy teren do momentu, gdy roślina zostanie bezpiecznie usunięta.
Barszcz Sosnowskiego zostanie wówczas usunięty jedną ze znanych metod:
- mechanicznie - poprzez usunięcie egzemplarza wraz z korzeniem
- chemicznie - poprzez wykonanie serii oprysków
Zobacz też: Pasternak toksyczny jak Barszcz Sosnowskiego. Rośnie na poboczach i powoduje poparzenia II stopnia
