W przypadku wystąpienia niepokojących dolegliwości nie należy zwlekać z udaniem się do lekarza. Zaleci on wykonanie odpowiednich badań i zaproponuje metodę leczenia. Zwykle w zespole suchego oka pacjentom poleca się stosowanie nawilżających kropli do oczu.
Diagnostyka zespołu suchego – kiedy jest zalecana?
Wykonanie badań w kierunku zespołu suchego oka jest zalecane u pacjentów, u których występują objawy mogące świadczyć o nieprawidłowym nawilżeniu powierzchni oka. Takie objawy to między innymi pieczenie, dyskomfort podczas mrugania oraz uczucie piasku pod powiekami. Zazwyczaj dolegliwości nasilają się w zimie, gdy oczy są bardziej wysuszane przez zimne powietrze oraz ogrzewanie. Do nadmiernego wysuszania powierzchni gałek ocznych dochodzi również w pomieszczeniach klimatyzowanych, zwłaszcza w trakcie pracy przy komputerze, gdy mrugamy zbyt rzadko, przez co film łzowy nie jest regularnie rozprowadzany po gałkach ocznych.
Zespół suchego oka – metody diagnozowania
Pierwszym krokiem do rozpoznania zespołu suchego oka jest wywiad lekarski, podczas którego specjalista rozpoznaje typowe dla tego problemu objawy. Dodatkowo przeprowadzane są odpowiednie badania przy użyciu specjalistycznej aparatury. Do najczęściej wykonywanych badań należą: test stabilności łez i test Schirmera.
Test stabilności łez (badanie czasu przerwania filmu łzowego): polega na sprawdzeniu jak szybko dochodzi do przerwania warstwy filmu łzowego, co prowadzi do wysuszenia oczu. Podczas badania mierzy się, jaki czas mija od mrugnięcia, które umożliwia rozprowadzenie filmu łzowego po całej powierzchni oka do przerwania filmu. Takie badanie pozwala na ocenę czy jakość, a także grubość filmu łzowego, a dokładniej jego warstwy lipidowej, jest prawidłowa. Jest to kluczowe w utrzymaniu nawilżenia oka, ponieważ warstwa lipidowa jest odpowiedzialna za stabilizowanie warstwy ochronnej oka i utrzymywanie napięcia powierzchniowego.
Badanie tego typu jest przeprowadzane z użyciem lampy szczelinowej. Na początku do oczu pacjenta wkrapla się kilka kropli barwnika albo podaje barwnik za pomocą nasączonej bibułki, a następnie ocenia stan oka pod lampą i dokonuje pomiaru czasu jaki upływa od mrugnięcia do zaburzenia warstwy filmu łzowego. Jeżeli czas przerwania filmu łzowego jest dłuższy niż 10 sekund wynik uznaje się za prawidłowy, jeśli jest mniejszy niż 10 sekund, można stwierdzić zwiększone ryzyko pojawienia się zaburzeń warstwy lipidowej. Czas poniżej 5 sekund sugeruje, że warstwa lipidowa jest niestabilna, co wpływa na zaburzenia poziomu nawilżenia oka. Po zabarwieniu powierzchni gałki ocznej można ocenić również, czy w obszarze szpary powiekowej albo w dolnym obszarze rogówki nie występują ubytki nabłonka.
Test Schirmera: badanie ma na celu ocenę ilości wydzielanych łez. Polega na założeniu do worka spojówkowego paseczka z bibuły, a następnie sprawdzeniu stopnia jego zwilżenia. Zwykle bibuła pozostaje w oku przez pięć minut. Podczas badania pacjent powinien patrzeć na wprost, powstrzymać się od zamykania oczu i otwierania ich bardzo szeroko, a także ograniczyć mruganie.
Częściej przeprowadza się test Schirmera I (bez znieczulenia), podczas którego ocenia się całkowitą ilość wody wydzielaną we łzach, na którą składa się woda wydzielana w trakcie wydzielania podstawowego oraz odruchowego. W niektórych sytuacjach konieczne jest przeprowadzenie testu Schirmera I ze znieczuleniem, podczas którego ocenia się jedynie wydzielanie podstawowe albo test Schirmera II, który służy do oceny wydzielania odruchowego spowodowanego podrażnianiem błony śluzowej nosa. Poważną wadą tego testu jest fakt, że pozwala on jedynie na ocenę ilości tak zwanej warstwy wodnej filmu łzowego, nie może jednak służyć do oceny stopnia zwilżenia powierzchni oka. W związku z tym, badanie często daje wynik wskazujący na prawidłowe nawilżenie, a w rzeczywistości pacjent może cierpieć na zespół suchego oka.
Czasami przeprowadza się także inne badania diagnostyczne, na przykład badanie fałdów spojówki równoległych do krawędzi powieki (LIPCOF). Jeżeli stwierdza się obecność tych fałdów można diagnozować zespół suchego oka, ponieważ nie występują one w prawidłowo nawilżonym oku. Przydatna bywa również sprawdzenie wysokości menisku filmu łzowego, co pozwala na szybką ocenę stanu nawilżenia powierzchni gałki ocznej. Jeżeli menisk jest wąski i pojawiają się nieciągłości można podejrzewać problemy z nawilżeniem oczu.
Nie lekceważ zapalenia spojówek, grozi to utratą wzroku
