Sztywno¶æ karku – co to za objaw?
Sztywno¶æ karku czêsto zaliczana jest do grupy objawów oponowych. Dotyka ona miêdzy innymi osoby, które czêsto ustawiaj± g³owê w okre¶lony sposób (z powodu nawyku lub konieczno¶ci). Ten problem zdrowotny wi±¿e siê tak¿e z ograniczeniem ruchomo¶ci szyi w przypadku silnego podra¿nienia opon. Taki stan wystêpuje miêdzy innymi w przebiegu zapalenia mózgu oraz opon mózgowo-rdzeniowych, a tak¿e u pacjentów, u których stwierdza siê wystêpowanie guzów w odcinku szyjnym rdzenia krêgowego albo w dolnym tylnym obszarze czaszki. Zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych towarzysz± zazwyczaj takie objawy jak ¶wiat³owstrêt, ból g³owy, podwy¿szona temperatura oraz wymioty.
Je¿eli wykluczy siê sztywno¶æ karku o charakterze oponowym, przyczyny sztywno¶ci karku mog± byæ ró¿ne. Zwykle ograniczenie ruchomo¶ci jest spowodowane przez skurcz miê¶nia d¼wigacza ³opatki oraz silne napiêcie tkanek miêkkich. Niestety czêsto na wyst±pienie tej dolegliwo¶ci maj± wp³yw nawyki pacjenta, takie jak na przyk³ad czêste spanie w niew³a¶ciwej pozycji czy spêdzanie du¿ej ilo¶ci czasu w jednej pozycji przed komputerem. Nadmierne napiêcie miê¶ni mo¿e byæ równie¿ powodowane przez czêste przyjmowanie nieprawid³owej pozycji cia³a, d³ugotrwa³e pozostawanie w jednej, niefizjologicznej pozycji (zw³aszcza takiej, w której g³owa jest obrócona w jedn± stronê) albo d³ugotrwa³y stres. U osób uprawiaj±cych sport wyczynowo, sztywno¶æ karku mo¿e byæ spowodowana nadwyrê¿eniem miê¶ni.
Ograniczenie ruchomo¶ci karku czasami jest skutkiem przebytych chorób lub urazów. Mowa tu przede wszystkim o uszkodzeniach wywo³anych miêdzy innymi podczas wypadku samochodowego, w trakcie, którego nastêpuje gwa³towny ruch g³ow± powoduj±cy nadwyrê¿enie ¶ciêgien i wi±zade³ w okolicach karku.
O czym ¶wiadczy sztywno¶æ karku?
Nadmierna sztywno¶æ w okolicach karku czêsto towarzyszy ró¿nym schorzeniom, do których zalicza siê przede wszystkim takie choroby jak:
- Polimialgia reumatyczna - wystêpuje najczê¶ciej u osób w wieku powy¿ej 50 lat. Objawia siê sztywnieniem karku, a tak¿e obrêczy barkowej. Sztywno¶æ jest najbardziej dokuczliwa z samego rana i zwykle mija samoistnie, ale utrzymuje siê co najmniej 30 minut. Inne objawy tej choroby to podwy¿szenie temperatury cia³a, utrata masy cia³a, depresja oraz zapalenie stawów;
- Zesztywniaj±ce zapalenie stawów krêgos³upa - jest przewlek³± chorob± wystêpuj±c± najczê¶ciej u osób m³odych. Objawia siê bólem wystêpuj±cym w rejonie krzy¿owo-lêd¼wiowym, ale schorzenie mo¿e dotyczyæ równie¿ innych odcinków krêgos³upa. W niektórych przypadkach dolegliwo¶ci s± na tyle silne, ¿e utrudniaj± codzienne funkcjonowanie. Dolegliwo¶ci bólowe ulegaj± z³agodzeniu po odpowiednich æwiczeniach fizycznych;
- Reumatoidalne zapalenie stawu – charakteryzuje siê pojawianiem siê w odcinku szyjnym krêgos³upa zmian, które mog± prowadziæ do degradacji tkanek chrz±stki dysku, a w efekcie nawet do wypadania dysku. W takiej sytuacji sztywno¶æ karku pojawia siê nagle i towarzyszy jej ból, który mo¿e promieniowaæ w kierunku r±k.
Sztywno¶æ karku – leczenie
Sztywno¶æ karku ³atwo stwierdziæ wykonuj±c ruch g³ow± w przód, tak aby podbródek skierowa³ siê ku mostkowi. Zdrowe osoby mog± wykonaæ ten ruch swobodnie, natomiast u pacjentów z problemami ze sztywno¶ci± karku pojawia siê ból o ró¿nym nasileniu. Ten prosty test przeprowadza siê równie¿, aby stwierdziæ, czy sztywno¶æ karku jest objawem oponowym. Podczas takiego badania ocenia siê tak¿e nasilenie problemu. Mo¿na to zrobiæ miêdzy innymi za pomoc± liczby palców, które zmieszcz± siê w przestrzeni miêdzy mostkiem a brod±. U niektórych pacjentów dolegliwo¶ci bólowe pojawiaj± siê równie¿ podczas prób wykonywania g³ow± ruchów na boki. Charakterystyczne dla osób cierpi±cych na t± przypad³o¶æ jest to, ¿e czêsto, aby spojrzeæ na bok musz± siê one obróciæ ca³ym cia³em.
¯eby leczenie sztywno¶ci karku by³o skuteczne, konieczne jest odpowiednie postawienie diagnozy. £agodne bóle leczy siê zazwyczaj za pomoc± fizjoterapii, która ma na celu rozlu¼nienie napiêtych miê¶ni, wzmocnienie ich oraz poprawê sylwetki i nauczenie pacjenta prawid³owych nawyków ruchowych. Napiête miê¶nie mo¿na równie¿ delikatnie rozci±gaæ. Zabiegi takie redukuj± dolegliwo¶ci bólowe i pozwalaj± na przywrócenie ruchomo¶ci karku. Ulgê w bólu przynios± tak¿e masa¿e oraz stosowanie ciep³ych lub zimnych ok³adów. Ok³ady zimne ³agodz± stan zapalny, z kolei ciep³e kompresy wp³ywaj± na rozlu¼nienie miê¶ni i przyspieszenie regeneracji. Je¿eli dolegliwo¶ci utrzymuj± siê przez d³u¿szy czas lub nasilaj± siê nie nale¿y zwlekaæ z udaniem siê do specjalisty.
