Odczyn Coombsa to w dwa rodzaje badań:
- pośredni test Coombsa (POC), inaczej zwany pośrednim testem antyglobulinowym (PTA)
- bezpośredni odczyn Coombsa (BOC), inne określenie to bezpośredni test antyglobulinowy (BOC)
Na czym polega pośredni test antyglobulinowy (PTA) u kobiet w ciąży?
To jedno z najważniejszych badań, które wykonuje się ciężarnym kobietom. Połączone jest z badaniem grupy krwi. Na ogół badanie wykonuje się w pierwszym trymestrze ciąży, między 10. a 13. tygodniem. Służy do sprawdzenia, czy między matką a dzieckiem nie istnieje konflikt serologiczny. Drugim zadaniem testu jest stwierdzenie, czy w krwi matki nie ma też innych nietypowych antyciał oraz jakiego są rodzaju.
Jeżeli w krwi przyszłej matki, która ma grupę krwi Rh(-), wykryto przeciwciała anty-D pośredni test Coombsa wykonuje się po raz drugi pomiędzy 14. a 17. tygodniem ciąży.
Dzięki temu badaniu można stwierdzić, czy nie istnieje ryzyko rozwinięcia się choroby hemolitycznej u nienarodzonego jeszcze dziecka i zapobiegać poprzez odpowiednie leczenie ciężarnej matki. Chodzi o to, aby przeciwciała obecne w krwi matki, poprzez łożysko, nie przedostawały się do krwioobiegu płodu.
Pośredni test antyglobulinowy (PTA) powtarzany jest w kolejnych miesiącach ciąży (między 24. a 26. oraz między 35. a 38. tygodniem).
Pośredni test antyglobulinowy (PTA) przed transfuzją krwi
Pośredni odczyn Coombsa jest także obowiązkowym badaniem wykonywanym przed transfuzją krwi. Należy się upewnić, że w krwi pacjenta, któremu będzie przetaczana obca krew, nie ma przeciwciał, które źle zareagują na krwinki dawcy. Badanie ponawia się po transfuzji, szczególnie w sytuacji, gdy po przetoczeniu krwi pojawiają się powikłania.
Inne choroby, przy których wykonuje się test Coombsa
Kolejnym przypadkiem, gdy konieczne staje się wykonanie pośredniego testu Coombsa jest występowanie choroby zwanej niedokrwistością autoimmunohemolityczną. Organizm takiej osoby sam produkuje przeciwciała skierowane ku własnym czerwonym krwinkom (erytrocytom). Dzieje się tak, gdy chory cierpi na toczeń rumieniowaty, mononukleozę, białaczkę limfatyczną. Pośredni odczyn Coombsa jest pomocny także przy diagnozowaniu listeriozy i brucelozy.
Odczytywanie wyników pośredniego testu Coomsba
Dodatki wynik testu oznacza, że w krwi osoby badanej znajdują się przeciwciała odpornościowe. Na razie jeszcze nie wiadomo, jakie i dopiero dalsze badania pozwalają to ustalić. Znalezienie przeciwciał w krwi ciężarnej kobiety nie oznacza automatycznie, że mamy do czynienia z konfliktem serologicznym między nią a płodem. O konflikcie serologicznym świadczy dopiero znalezienie przeciwciał anty-D.
Ujemny odczyn Coombsa oznacza, że w krwi nie wykryto przeciwciał anty-D. Badanie powtarza się po porodzie u noworodka i u matki.
Co zawdzięczamy badaniu?
Wykrycie, że między krwią matki a krwią płodu istnieje konflikt serologiczny pozwala na wczesne zareagowanie odpowiednim leczeniem. Możemy w ten sposób zapobiegać chorobom, takim jak niedokrwistość hemolityczna i związanej z nią żółtaczki oraz, w rzadkich przypadkach, uszkodzeniom mózgu dziecka.
Bezpośredni odczyn Coombsa, określany także nazwą test antyglobulinowy BTA
Jest wykonywany w momencie wykrycia na krwinkach przeciwciał opłaszczających erytrocyty, przyłączające się do ich antygenów. A także, gdy istnieje konflikt serologiczny między matką a dzieckiem lub choroby hemolityczne płodu i noworodka. Ponadto w przypadku zaistnienia powikłań potransfuzyjnych.
Jak wykonuje się test Coombsa?
Badana jest krew pobierana z żyły pacjenta. Nie jest konieczne specjalne przygotowywanie się do badania, może być wykonane w dowolnym momencie.
