Turkuć podjadek - występowanie
W Polsce jest to dość powszechny owad z rzędu prostoskrzydłych, zamieszkuje pola uprawne, łąki i ogrody. Nie spotykamy go jednak dość często - te owady większość życia spędzają pod ziemią, drążąc tam wąskie tunele.
Turkuć podjadek (a właściwie Gryllotalpa gryllotalpa) jest rozpowszechniony w środkowej i południowej Europie (w zachodniej części kontynentu występuje rzadziej), w zachodniej Azji i północnej Afryce.
Liczne grupy tych owadów możemy spotkać w wilgotnej, próchniczej glebie.
Turkuć podjadek - charakterystyka
To dość duży owad - może mieć nawet sześć centymetrów długości (chociaż najczęściej można spotkać turkucie około 35-50 milimetrowe). Jak wygląda turkuć podjadek? Jest masywny, jego ciało jest brunatne i wydłużone. Charakterystyczne są jego przednie odnóża - posiada on trzy pary odnóży, jednak to ich pierwsza para zdecydowanie wyróżnia turkucia od innych owadów - są one typu grzebnego, występują tylko u tego gatunku. Grzebne odnóża pozwalają turkuciowi na sprawne drążenie podziemnych tuneli. Turkuć ma skrzydła, jednak są one dość silnie zredukowane. Na odwłoku zauważalne są wypustki, które ułatwiają orientacje. Tunele, które drąży turkuć są wąskie, owady nie mogą się w nich obracać, jedynie poruszają się w przód lub w tył - taka "nawigacja" jest więc bardzo przydatna.
Turkuć podjadek - gniazdo
Te owady swoje gniazda budują pod ziemią. Większość swojego życie turkucie spędzają właśnie tam - pod nią zimują (mogą wkopać się nawet metr w głąb ziemi), tu znajdują pożywienie.
Turkuć podjadek - pożywienie
Te owady żyją pod ziemią, drążą tunele i podgryzają różne rośliny - ich korzenie, bulwy i kłącza. Turkuć może wyrządzać szkody w miejscu, w którym żyje, dlatego jest nielubiany przez rolników czy działkowców. Jeden turkuć nie stanowi jednak problemu, ale gdy na małym terenie jest ich więcej, szkody są zauważalne. Tych owadów jest jednak obecnie coraz mniej, m.in. za sprawą zanieczyszczonych gleb, oprysków.
Części roślin nie są jednak głównym źródłem pożywienia tych owadów. Rośliny obumierają, ponieważ turkucie niszczą je drążąc swoje tunele, zjadają je jedynie w ostateczności. Turkucie żywią się np. dżdżownicami czy pędrakami, a także owadami od nich większymi, takimi jak chrabąszcze czy ślimaki. Z jednej strony ten owad jest więc szkodnikiem, bo niszczy rośliny, z drugiej strony może pomagać w zwalczaniu - również nielubianych - ślimaków.
Turkuć podjadek - larwa
Samica składa kilkaset jaj pod ziemią, na głębokości około 15-30 cm. Jaja, jak i młode larwy są pilnowane przez samicę. Rozwój larwalny trwa dwa lata.
Larwy wyglądają jak dorosłe osobniki, na początku jednak nie mają skrzydeł, a młode osobniki - mają je krótsze.
Turkuć podjadek - głos
Te owady wychodzą na powierzchnię jedynie w okresie godowym. W tym czasie (maj-czerwiec) korzystają ze swoich zredukowanych skrzydeł, latając nisko i ociężale. Oznaką okresu godowego są także donośne dźwięki, które turkucie wtedy wydają.
Turkuć podjadek - zwalczanie
Jak złapać turkucia? Jedynym ze sposobów jest zastawianie pułapek na te owady (wykorzystując do zwabienia turkuci np. ugotowane warzywa), spulchniając czy przekopując ziemię lub niszczenie gniazd tych owadów (najczęściej używa się do tego różnych olejów). Gdy turkucie wyjdą na powierzchnie można je wyłapać. Gdy jest ich dużo można zastosować zwalczanie chemiczne, ale pamiętajmy, że powinno być ono ostatecznością - chociaż jest najszybsze i najskuteczniejsze, to wciąż jest chemią.
Turkuć podjadek pod ochroną?
Te owady nie są pod ochroną. Chociaż rzadko je widujemy i mają niecodzienny wygląd, wciąż są dość powszechnymi owadami.
Turkuć podjadek - ugryzienie
Ten owad może nas ugryźć, bolesne są także zadrapania, które może wykonać pierwszą parą odnóży. Ugryzienie jest nie tylko bolesne, może być też groźne - bardzo często turkucie są nosicielami obecnych w ziemi pałeczek tężca.
Turkuć podjadek - ciekawostki
Z racji na swój niecodzienny wygląd i fascynujące tunele, turkuć jest coraz częściej... hodowany w terrarium. Te owady mają swoich wiernych fanów, którzy na forach wymienią się radami na ich temat. Jedni mają mrówcze farmy, inni - podglądają podziemne korytarze tworzone przez turkucie.
Turkuć podjadek jest też często wykorzystywany w wędkarstwie jako przynęta na suma.
Bibliografia:
Twardowski Jacek, Twardowska Kamila, "250 polskich gatunków. Atlas owadów", Wydawnictwo SBM, Warszawa 2015, str. 34
Zahradnik Jiri, "Przewodnik. Owady", Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1996, str. 106
Ballmann Heiko, "Spotkania z przyrodą. Owady", Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2007, str. 80
Przeczytaj także:
- Atakuje nad wodą, w lasach i mieście. Ugryzienie końskiej muchy boli "jak diabli" i grozi poważnymi chorobami
- Strzyżak - jeśli nie wiesz, co cię ugryzło i masz dziwny ślad na skórze, to mógł być... latający kleszcz [WYJAŚNIAMY]
- Biedronki azjatyckie to szkodniki. Masz je w domu? Szybko się ich pozbądź. Podpowiadamy, jak
