Cyklotymia jest chorobą przewlekłą, a w celu jej rozpoznania wahania nastroju muszą trwać co najmniej dwa lata. Według przeprowadzonych badań, cyklotymia dotyczy około jednego procenta populacji i dotyka zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Dawniej cyklotymię uznawano za chorobę psychiczną.
Faza subdepresji w cyklotymii charakteryzuje się występowaniem:
- apatii
- braku motywacji
- przewlekłego zmęczenia
- obniżonego libido
- zaburzeń w przyjmowaniu pokarmów - najczęściej brak apetytu
- bezsenności
- kłopotów z koncentracją uwagi i pamięci
- braku energii
- poczucia samotności
- pesymistycznego podejścia
- ciągłego uczucia smutku i braku wsparcia
- myśli samobójczych
- abulii - trudnościami w podejmowaniu decyzji
- zaniedbywaniem własnej osoby
- łatwością w popadanie w irytację i zdenerwowanie
W fazie hipomanii występują:
- dobry humor
- szczęście i wesołość
- stany euforyczne
- duża samoocena
- pobudzenie
- szybka mowa
- słowotok
- epizody agresji, wrogości i drażliwości
- zwiększony poziom energii
- pewność siebie
- wzrost popędu seksualnego
- wzrost aktywności fizycznej
- uleganie spożyciu alkoholu i substancji psychoruchowych
- wydawanie dużej ilości pieniędzy
Cyklotymia diagnozowana jest najczęściej w młodości, a jej powstanie nie ma związku z wydarzeniami życiowymi. Ze względu na naprzemienne występowanie fazy subdepresji i hipomanii, w początkowym stadium choroba może zostać niezauważona. Cyklotymia poprzez swoje epizody jest chorobą utrudniającą codzienne funkcjonowanie i znacznie pogarszającą jakość życia. Może ona powodować problemy w życiu prywatnym jak i zawodowym, a także znacznie utrudnić utrzymywanie kontaktów towarzyskich.
Cyklotymia - przyczyny
Do tej pory nie udało się dokładnie ustalić konkretnych przyczyn cyklotymii. Wnioskuje się jednak, że jej pojawienie jest większe u osób, u których w rodzinie zdarzają się przypadki choroby afektywnej dwubiegunowej, tak więc choroba ma podłoże genetyczne. Cyklotymia jest najczęściej diagnozowana w okresie młodzieńczym i dojrzewania, może się utrzymywać już do końca życia, ulec wstrzymaniu lub rozwinąć się w cięższe i poważniejsze wahania nastroju.
Według badań szacuje się, że niski poziom serotoniny oraz wysoki poziom kortyzolu w organizmie mogą mieć wpływ na pojawienie się zaburzeń związanych z cyklotymią. Na cyklotymię mogą także wpływać bardzo stresujące i traumatyczne wydarzenia z przeszłości. Dodatkowo na wystąpienie schorzenia wpływają także czynniki środowiskowe i wychowawcze.
Objawy cyklotymii
Cyklotymia objawia się głównie zaburzeniami nastroju, przez co może być ciężka do rozpoznania, tym bardziej, że pojawiają się one w sposób nieregularny i nieprzewidywalny, w związku z czym często mogą być odbierane jako reakcja na stresującą pracę czy zespół napięcia przedmiesiączkowego. W porównaniu do choroby afektywnej dwubiegunowej, objawy cyklotymii nie są aż tak nasilone. Zmiany nastroju są spontanicznie, niezwiązane z obecną sytuacją życiową.
Aby stwierdzić cyklotymię objawy muszą utrzymywać się co najmniej dwa lata, z występowaniem okresów subdepresji i hipomanii, podzielone okresami prawidłowego samopoczucia. Cyklotymia może określać także stan osobowości, bardzo często określa się w ten sposób osobę bardzo emocjonalną, która łatwo wpada w stany radości i smutku, a także występują u niej okresy prawidłowej równowagi psychicznej. W okresie podwyższenia nastroju, chorzy są osobami bardzo energicznymi i aktywnymi. Chętnie nawiązują nowe znajomości i podejmują życie towarzyskie. W przypadku fazy obniżenia nastroju chorzy często są senni, apatyczni, bez chęci do wykonywania różnych czynności. Mogą być nerwowi i drażliwi.
Diagnostyka cyklotymii
Cyklotymia często bywa chorobą nierozpoznaną przez długi czas, a jej objawy są dość łagodne i nie zawsze wymagają terapii psychicznej. Faza depresyjna występuje częściej niż okres hipomanii, w związku z tym z tego właśnie powodu chorzy poszukują pomocy. W przypadku wystąpienia wyżej wymienionych symptomów, które znacznie wpływają na pogorszenie jakości życia, powinno się udać do lekarza specjalisty jakim jest psycholog lub psychiatra.
Cyklotymia: leczenie
Leczenie cyklotymii opiera się na przyjmowaniu odpowiednich środków farmakologicznych, najczęściej leków normitycznych, takich jak lit czy walproiniany. Dodatkowo stosuje się psychoterapię, aby nauczyć chorego raczenia sobie z objawami depresyjnymi i z występującym stresem. Osoba cierpiąca na cyklotymię, w celu ułatwienia diagnozy lekarzom oraz wspomożenia leczenia, powinna obserwować częstotliwość występowania objawów oraz codzienne samopoczucie. Dodatkowo, według przeprowadzonych badań, zaleca się wprowadzenie umiarkowanej i regularnej aktywności fizycznej, dzięki której można wpłynąć na poprawienie nastroju oraz polepszenie jakości snu, który również ma duży wpływ na odpowiednie samopoczucie. Lekarze zalecają chorym jak najczęstsze rozmowy i uczestniczenie w terapii grupowej, w celu rozwiązania problemów.
Ponieważ cyklotymia jest chorobą przewlekłą, wymagane jest ciągłe leczenie nawet w okresach braku objawów (kiedy występują okresy remisji). Terapia ma na celu zmniejszenie ryzyka przejścia choroby w zaburzenie afektywne dwubiegunowe. U osób podejmujących leczenie znacznie częściej obserwuje się zmniejszenie liczby nawrotów. Pomocna jest także terapia behawioralno-poznawcza, która polega na wypracowaniu pozytywnych myśli i przekonań i zastępując nimi negatywne odczucia.
Osoby cierpiące na cyklotymię częściej ulegają wpływom i uzależnieniom - w szczególności od alkoholu i substancji psychoaktywnych.
Przy diagnozowaniu cyklotymii warto wykluczyć wszystkie możliwe występujące choroby współistniejące. Bardzo istotne jest rozpoznanie cyklotymii na samym początku jej wystąpienia, co znacznie wpływa na poprawienie jakości życia, a także zapobiega przekształceniu się choroby w cięższe schorzenie, jakim jest choroba afektywna dwubiegunowa, a także zapobiega rozwinięciu się depresji. Cyklotymii nie da się całkowicie wyleczyć. Mimo że wstrzyma się występowanie objawów, mogą one ulec nawrotom, ponieważ raz pojawiające się symptomy cyklotymii stają się czynnikiem ryzyka do wystąpienia jej po raz kolejny.
Przeczytaj także:
