Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Zaliczany do grupy Entamoebidae pełzak, nazywany także pełzakiem okrężnicy, przedostaje się do ludzkiego organizmu drogą pokarmową. Źródło zakażenia stanowią najczęściej owoce i warzywa, które choć umyte mają na swojej powierzchni groźnego pasożyta. Po przedostaniu się do układu pokarmowego zagnieżdża się w jelicie grubym gdzie zaczyna się namnażać. W zależności od panujących w organizmie żywiciela warunków zostaje usunięty lub rozprzestrzenia się po organizmie.
Zdarza się, że patogen trafia do ciała człowieka poprzez brudne bądź niedokładnie umyte ręce.
Objawy
Skala i charakter pojawiających się dolegliwości jest ściśle związany z ogólnym stanem zdrowia. Bardzo często pasożyt nie wywołuje większych szkód i sukcesywnie zostaje wydalany z organizmu wraz z kałem (postać bezobjawowa). W przypadku pacjentów, u których pełzak miał "dogodne" warunki i mógł się rozwinąć wyróżnia się cztery postaci choroby.
Ostra pełzakowica jelitowa charakteryzuje się kolkowym bólem brzucha, biegunką z dużą ilością śluzu oraz krwi. Dodatkowo pacjenci mają podwyższoną temperaturę, skarżą się na nudności i wzdęcia. W badaniach krwi obok zwiększonej liczby leukocytów (białe krwinki) rozpoznaje się tzw. toksemię, czyli obecność toksycznych bakterii w surowicy.
Przewlekła pełzakowica jelitowa bardzo często mylona jest z zapalną chorobą jelit. U chorych pojawia biegunka obfitująca w śluz i krew, niedokrwistość oraz objawy nadwrażliwości jelit. Rozwija się stan podgorączkowy a pacjenci bardzo szybko tracą na wadze.
Amoeboma, nazywana także pełzakowatym guzem okrężnicy to najczęściej "przedłużenie" przewlekłego pełzakowatego zapalenia błony śluzowej jelita. Postęp choroby może doprowadzić do niedrożności kątnicy, która niekiedy objawami przypomina nowotwór.
Ropień pełzakowy początkowo tworzy się w jelicie grubym. Następnie rozprzestrzenia się do wątroby, opłucnej lub osierdzia. Czasem, poprzez uszkodzoną skórę, dociera do żołądka lub krocza. W skrajnych przypadkach dociera do płuc lub serca. Ta postać pełzakowicy wywołuje silny ból i wrażenie ucisku w miejscu, w którym wytworzył się ropień. Pacjenci szybko tracą na wadzę, są osłabieni, mają gorączkę oraz dreszcze .
Niezależnie od postaci choroby chorzy są odwodnieni, osłabieni. Czasem dokucza im kaszel z krwawą plwociną, ból głowy a skórę pokrywa, sugerująca reakcję alergiczną, wysypka.
Diagnoza i leczenie
Podstawową metodą diagnostyczną w przypadku pełzakowicy, jak i innych chorób pasożytniczych, jest badanie kału . Ponieważ tuż po opuszczeniu organizmu żywiciela pełzak żyje bardzo krótko, aby wynik badania był miarodajny, konieczne jest szybkie dostarczenie próbki.
W leczeniu pełzakowicy sięga się przede wszystkim po leki przeciwpierwotniakowe. Przy łagodnej postaci podawane są doustnie, przy cięższych domięśniowo. Niektórzy specjaliści, szczególnie u pacjentów, u których wytworzyły się ropnie zalecają odciągniecie zalegającego w nich płynu. Pozwala to na uniknięcie ponownego zakażenia.
