Powstanie szpary stawowej spowodowane jest przez przedwczesne zużycie chrząstki i zwyrodnienie tkanek tworzących stawy. Na jej wystąpienie narażeni są zarówno mężczyźni (zazwyczaj po 45 roku życia) jak i kobiety. Nieleczone zwężenie szpary stawowej może prowadzić do poważnych zmian zwyrodnieniowych, bywa też główną przyczyną kalectwa wśród osób powyżej 65 roku życia.
Szpara stawowa jest naturalnie występującą przestrzenią, jej obecność gwarantuje prawidłowe funkcjonowanie danego stawu. Jej zwężenie powstaje gdy uszkodzeniu ulega chrząstka stawowa. Zanikanie chrząstki prowadzi do przebudowy kości z tworzeniem wyrośli kostnych (uszkodzenie torebki stawowej prowadzi do powstania tzw. osteofitów - narośli kostnych, których wzajemne ścieranie powoduje uporczywy ból), i ze stwardnieniem warstwy podchrzęstnej oraz do powstawania torbieli podchrzęstnych. Zwężanie się szpary stawowej, choć nie daje wyraźnych objawów, stanowi pierwszy symptom poważniejszej choroby układu ruchu. Zwężenie szpary stawowej dotyka głównie staw kolanowy i biodrowy. Może pojawić się również w okolicach kręgosłupa .
Objawy
Zazwyczaj przyczyną wystąpienia zwężenia szpary stawowej jest wtórna choroba zwyrodnieniowa, najczęściej jest ona spowodowana wrodzoną lub dziedziczną wadą stawu np. wrodzoną dysplazją stawu. Zwyrodnienie stawu bywa również konsekwencją urazu ( złamanie , zwichnięcie) lub zmianami chorobowymi np. dna moczanowa, reumatoidalne zapalenie stawów. Pierwsze zmiany w obrębie chrząstki stawowej nie dają żadnych objawów. Ból , dyskomfort a przede wszystkim kłopoty z chodzeniem pojawiają się gdy wystąpi stan zapalny lub dojdzie do przeciążenia więzadeł, torebki stawowej bądź mięśni. U niektórych chorych dochodzi do zapalenia błony maziowej z wysiękiem, co dodatkowo potęguje ból. Szybkie niszczenie chrząstki stawowej niekiedy prowadzi do odsłonięcia szpiku kostnego.
Diagnoza
Rozpoznanie opiera się o objawy kliniczne oraz badania radiologiczne. Rodzaj zmiany zwyrodnieniowej pozwala określić badanie USG, CT lub MR. Jeśli choroba nie jest jeszcze rozwinięta na obrazie badania widoczna jest jedynie szpara stawowa. Rozwój choroby prowadzi do wystąpienia w obrębie chorego stawu tzw. cyst kostnych. Te wyrostki kostne prowadzą do zniekształcenia kości.
Leczenie
Jeśli zmiany w stawie nie są duże stosuje się leczenie farmakologiczne. Podawane leki mają za zadanie uśmierzyć ból oraz zapobiec powstaniu stanu zapalnego. W przypadku gdy nie przynosi ono rezultatu konieczna jest interwencja chirurga.
