Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
W największym stopniu enzym ten wytwarzany jest przez kości, następnie jelita oraz wątrobę. Jego stężenie w organizmie ma ścisły związek z wiekiem pacjenta. Ponieważ uczestniczy w procesie wzrastania macierzy kości oraz kośćca najwyższą wartość osiąga w okresie dojrzewania. Dodatkowo ułatwia pozbycie się substancji zakłócających ten proces (m.in. pirofosforany).
Mimo że fosfataza ma ścisły związek z układem kostnym jej oznaczenie konieczne jest nie tylko przy schorzeniach skupionych w jego obrębie. Badanie poziomu enzymu znacznie ułatwia rozpoznanie oraz kontrolę zmian w wątrobie, pęcherzyku żółciowym , drogach żółciowych, sercu lub przytarczycach. Wzrost stężenia enzymu we krwi to także zapowiedź rozpoczętego tam procesu regeneracyjnego. Niepotrzebny bądź wykorzystany enzym wydalany jest wraz z żółcią.
Kiedy należy ją zbadać?
Szacuje się, że u przeciętnej, całkowicie zdrowej osoby wartość enzymu mieści się w przedziale od 20 do 70 U/l. W przypadku niemowlaków i dzieci, czyli grupy, u której fosfataza jest szczególnie istotna dla prawidłowego rozwoju kości wynosi ona odpowiednio 50-165 U/l i 20-150 U/l.
Oznaczenie wartości fosfatazy konieczne jest w przypadku pacjentów z podejrzeniem schorzeń wątroby, żółtaczki, niedoboru witaminy D, chorobach kości, przytarczyc, bólach żołądka oraz białaczce . Jego wartość pozwala także ocenić skuteczność przyjmowanych leków i stopień w jakim oddziałują one na wątrobę. Dotyczy to przede wszystkim niektórych środków antydepresyjnych, antykoncepcyjnych oraz przeciwzapalnych.
Za wysokie ALP
Znaczny wzrost poziomu enzymu w surowicy może się pojawić z kilku powodów. Najczęściej jednak łączony jest ze zmianami w wątrobie lub kościach. W pierwszym przypadku mówi się o zapaleniu wątroby, niedrożności dróg żółciowych, marskości wątroby, kamicy żółciowej, raku wątroby lub przerzutach nowotworowych. Gdy zmiany dotykają układ kostny podejrzewa się chorobę Pageta , osteomalację (nazywana także rozmiękaniem kości lub krzywicę dorosłych), krzywicę. Wysokie ALP może się też pojawić w czasie zrastania złamanych kości
Wzrost ALP obserwuje się przy schorzeniach przytarczyc, niewydolności lub zawale serca, mononukleozie, niektórych nowotworach nerek czy promienicy.
Niskie ALP
Znaczny spadek stężenia enzymu to skutek niewłaściwej diety, zazwyczaj niedożywienia. Obniżone ALP może pojawić się u części pacjentów z celiakią lub szkorbutem.
