Skuteczne sposoby na wrzody ¿o³±dka

Przysz³a jesieñ, a wraz z ni± nasilenie dolegliwo¶ci u osób z chorob± wrzodow±. Dlaczego ¿o³±dek, b±d¼ dwunastnica, najbardziej daj± siê we znaki w pa¼dzierniku i marcu? Nie wiadomo na pewno. Nie musisz jednak pokornie cierpieæ. Wrzody mo¿na wyleczyæ.

1. Znajd¼ przyczynê

Je¶li s±dzisz, ¿e masz wrzody, wy³±cznie na podstawie dolegliwo¶ci, i próbujesz je samodzielnie "leczyæ", czas na zmiany. Ocenia siê, ¿e a¿ ponad 80% osób, u których powsta³y ubytki w b³onie ¶luzowej ¿o³±dka lub dwunastnicy, zwane wrzodami, choruje z powodu zaka¿enia bakteri± Helicobacter pylori. Mo¿na siê jej pozbyæ dziêki konsekwentnej, zwykle d³ugotrwa³ej, terapii antybiotykowej, po³±czonej najczê¶ciej ze stosowaniem leków os³onowych, b±d¼ neutralizuj±cych obecny w ¿o³±dku kwas solny. Kompleksowe leczenie mo¿e zaleciæ tylko lekarz, po przeprowadzeniu szczegó³owych badañ. Warto pamiêtaæ, ¿e sama obecno¶æ bakterii nie oznacza jeszcze choroby. Tylko 10% osób ni± zara¿onych ma wrzody.

2. Nie bój siê gastroskopii

Lekarz pierwszego kontaktu, podejrzewaj±c u pacjenta chorobê wrzodow±, zwykle kieruje go do gastrologa, czyli specjalisty od schorzeñ i czynno¶ci uk³adu pokarmowego. Czasem sam zleca badania, które pomagaj± postawiæ diagnozê. Coraz czê¶ciej potencjalni wrzodowcy, skuszeni mo¿liwo¶ci± przeprowadzenia domowego testu na obecno¶æ Helicobacter pylori (dostêpny w aptece bez recepty), nie godz± siê na bardziej inwazyjn± diagnostykê i oczekuj± leczenia wy³±cznie na podstawie wyniku badania krwi. Czasem jest to mo¿liwe. Nale¿y jednak pamiêtaæ, ¿e najpewniejsze rozpoznanie jest mo¿liwe podczas gastroskopii. Pozwala ona nie tylko dok³adnie obejrzeæ wrzody i stopieñ ich zaawansowania oraz stwierdziæ kolonizacjê niechcianej bakterii, ale tak¿e wykluczyæ nowotworowy charakter zmian w uk³adzie pokarmowym (dziêki biopsji). Gastroskopia nie jest przyjemna (przez prze³yk wprowadzana jest cienka rurka z w³asnym ¼ród³em ¶wiat³a i miniaturow± kamer±), ale od jej wyniku zale¿y dalsze postêpowanie. Umo¿liwia te¿ stwierdzenie, czy przeprowadzone leczenie by³o skutecznie i bakterie zosta³y trwale pokonane. Badanie krwi na to nie pozwala.

3. Dowiedz siê jak najwiêcej o swoich lekach

Je¶li przyczyn± wrzodów oka¿e siê bakteria, podstaw± terapii bêd± antybiotyki. Stosuje siê tak¿e w³a¶ciwe leki przeciwwrzodowe, które dzia³aj± os³onowo na os³abion± ¶luzówkê lub neutralizuj± dra¿ni±ce dzia³anie soków trawiennych. Te ¶rodki s± przepisywane tak¿e wtedy, gdy wrzód wywo³a³y rzadsze przyczyny (np. stosowanie niektórych leków, w tym przeciwzapalnych, palenie papierosów, sarkoidoza, chemioterapia).

Nim zaczniesz terapiê, upewnij siê, ¿e wiesz, jak stosowaæ leki. Porozmawiaj o tym z lekarzem, przeczytaj te¿ dok³adnie ulotki. To istotne, w jakiej kolejno¶ci przyjmujesz leki, czym je popijasz, czy spo¿ywasz je przed, czy po posi³ku (i w jakim czasie). Przygotuj siê na ewentualne skutki uboczne leczenia (np. ciemno zabarwione stolce, biegunki, nudno¶ci, bóle g³owy). Nie przerywaj z ich powodu terapii, ale koniecznie poinformuj lekarza o niechcianych objawach i wraz z nim ustalcie dalsze postêpowanie.

4. Nie koñcz terapii za wcze¶nie

Czêstym grzechem polskiego pacjenta jest przerwanie leczenia zaraz po tym, jak poczuje siê lepiej. W przypadku wrzodów, zw³aszcza wywo³anych przez Helicobacter pylori, dokuczliwe objawy mog± ust±piæ bardzo szybko. Problem polega jednak na tym, ¿e bakteria mo¿e byæ jedynie "u¶piona" antybiotykiem. Po pewnym czasie atakuje ponownie, w dodatku bardziej odporna na stosowane wcze¶niej ¶rodki farmakologiczne. Dlatego, je¶li lekarz zaleci³ ci przyjmowanie leków nawet przez osiem tygodni (albo i d³u¿ej), po prostu to zrób. Nie rezygnuj te¿ z wizyty kontrolnej w jego gabinecie, nawet je¶li czujesz siê ju¿ wy¶mienicie.

5. Rzuæ palenie

Nie ma w±tpliwo¶ci, ¿e niektóre substancje zawarte w dymie papierosowym sprzyjaj± powstawaniu wrzodów. Je¶li ju¿ je masz i wci±¿ palisz, jest spora szansa, ¿e ubytki b³ony ¶luzowej bêd± goiæ siê ¼le, a potem nast±pi nawrót choroby.

6. Uk³adaj rozs±dnie menu

Dieta obfituj±ca w ¶wie¿e warzywa i owoce zmniejsza ryzyko zaka¿enia Helicobacter pylori. Szczególn± rolê odgrywa zawarta w nich witamina C., która, wyra¼nie hamuj±c namna¿anie bakterii, nie tylko zapobiega, ale i spowalnia rozwój choroby. Gojenie powsta³ych wrzodów wspomagaj± witaminy A i E. Ich bogate ¼ród³a to, np. mleko, w±troba, jaja. Zadbaj, by w diecie nie zabrak³o równie¿ ryb(najlepiej je¶æ je trzy razy w tygodniu), zw³aszcza morskich, gdy¿ dostarczaj± one niezwykle zdrowych kwasów t³uszczowych omega-3. Podobnie jak cynk (obecny w miêsie, owocach morza, ziarnach zbó¿) t³uszcze te wspomagaj± ogóln± odporno¶æ i ochronê b³on ¶luzowych ¿o³±dka.

7. Unikaj ostrych potraw

Nie uda³o siê udowodniæ bezpo¶redniego wp³ywu spo¿ywania konkretnych produktów na powstawanie choroby wrzodowej. Wiadomo jednak, ¿e niektóre pokarmy mog± sprzyjaæ jej zaostrzeniu. To sprawa indywidualna, dlatego nie musisz od razu rezygnowaæ z ulubionych dañ czy napojów, ale zwróæ uwagê, jak siê po nich czujesz i dopiero potem podejmuj decyzjê. Na czarnej li¶cie znajduj± siê kawa, herbata, alkohol, czekolada, wywary miêsne, pieprz, ostra papryka, musztarda i ga³ka muszkato³owa.

8. Odprê¿ siê

Przez wiele lat s±dzono, ¿e za powstawanie wrzodów odpowiada stres. Chorobê wrzodow± nazywano nawet chorob± dyrektorów, gdy¿ podejrzewano, ¿e sta³e ¿ycie w napiêciu, pod presj±, prowadzi do uszkodzeñ ¶luzówki ¿o³±dka, b±d¼ dwunastnicy. Chocia¿ stres nie jest winowajc±, zdecydowanie mo¿e dawaæ objawy podobne do typowych dla choroby wrzodowej (bóle brzucha 2-3 godziny po posi³ku, a nawet wyrywaj±ce ze snu, uczucie wzdêcia, zgaga, utrata wagi) i utrudniaæ rozpoznanie, a tak¿e leczenie. Os³abiaj±c ogólnie organizm sprawia tak¿e, ¿e jest on bardziej oporny na terapiê.

9. Nie lekcewa¿!

Coraz rzadziej wrzodowcy trafiaj± w rêce chirurga, a ich leczenie zazwyczaj nie jest skomplikowane (chocia¿ do¶æ uci±¿liwe). Nie wolno jednak zapominaæ, ¿e choroba wrzodowa mo¿e prowadziæ do gro¼nych powik³añ, nawet zagra¿aj±cych ¿yciu, w tym krwawienia z wrzodu, zapalenia otrzewnej, niedro¿no¶ci przewodu pokarmowego. Zatem nie zwlekaj i skontaktuj siê jak najszybciej z lekarzem, je¶li:

czêsto wymiotujesz, masz nasilone nudno¶ci lub epizod wymiotów trwa nietypowo d³ugo,

wymiotujesz, a w zwracanej tre¶ci jest krew przypominaj±ca fusy od kawy

zwracasz pokarmy spo¿yte kilkana¶cie godzin wcze¶niej

cierpisz na nietypowo silny, napadowy ból brzucha

stosowane od kilku dni leki nie powoduj± ¿adnej poprawy.