Lato - rodzina pod specjalnym nadzorem

S³oneczna i upalna pogoda dla wiêkszo¶ci z nas jest wymarzona na lato. Jednak dla ma³ych dzieci, osób starszych i kobiet w ci±¿y to powa¿ne zagro¿enie.

Do³±cz do nas na Facebooku!

Statystyki s± smutne - gdy s³upek rtêci na termometrze przekracza 25 stopni, ilo¶æ zgonów wzrasta o 30 proc. Zbyt wysoka temperatura zak³óca pracê uk³adu trawiennego, oddechowego i kr±¿enia. Organizm uruchamia wtedy szereg tzw. reakcji termoregulacyjnych, zapobiegaj±cych przegrzaniu.

Pod wp³ywem ciep³a rozszerzaj± siê naczynka krwiono¶ne, znajduj±ce siê w skórze, co automatycznie przyspiesza kr±¿enie krwi. Mo¿e temu towarzyszyæ wzrost czêsto¶ci skurczów serca i obni¿enie ci¶nienia têtniczego krwi. Dlatego wysoka temperatura powoduje zaostrzenie dolegliwo¶ci ze strony uk³adu kr±¿enia i jest najgro¼niejsza dla osób starszych z chorobami sercowo-naczyniowymi.

Negatywny wp³yw na wydolno¶æ uk³adu kr±¿enia ma zarówno przebywanie w podwy¿szonej temperaturze otoczenia, jazda w nieklimatyzowanych samochodach i zat³oczonych autobusach, jak i nag³e zmiany temperatur - na przyk³ad wchodzenie z nagrzanej pla¿y do zimnej wody. Osobom starszym i chorym na serce zaleca siê, by latem, w miarê mo¿liwo¶ci, przebywa³y w pomieszczeniach klimatyzowanych lub w miejscach mocno zacienionych.

Ka¿dy doros³y cz³owiek, zw³aszcza je¶li opiekuje siê osobami starszymi i dzieæmi, powinien przej¶æ kurs pierwszej pomocy - tak¿e by umieæ jej udzieliæ w przypadku zatrzymania pracy serca w oczekiwaniu na przyjazd ratowników medycznych.

Je¶li siê pociæ, to tylko bezkarnie

Rosn±ca temperatura pobudza do zwiêkszonej aktywno¶ci gruczo³y potowe. Pot, paruj±c, sch³adza organizm, chroni±c go przed negatywnym wp³ywem upa³u. Jednocze¶nie jednak pocenie sprawia, ¿e pozbywamy siê bezcennych minera³ów. Jest to o tyle niebezpieczne, ¿e prawid³owe funkcjonowanie naszego organizmu zapewnia tzw. pompa sodowo-potasowa, która dostarcza sk³adniki od¿ywcze do ka¿dej komórki naszego organizmu. Gdy zaczyna brakowaæ minera³ów - organizm odmawia pos³uszeñstwa. By temu zapobiec nale¿y, zw³aszcza osobom s³abszym, podawaæ do picia wodê mineraln± bogat± w mikroelementy. W czasie upa³ów warto te¿ siêgn±æ po s³one przek±ski. Nie zapominajmy jednak o tym, ¿e sól w nadmiarze szkodzi. (Ile nam jej naprawdê potrzeba? Czytaj wiêcej o makroelementach )

Pamiêtajmy o tym, ¿e mechanizmy reguluj±ce pragnienie s± zwykle mniej sprawne u osób starszych i ma³ych dzieci, dlatego s± one najbardziej nara¿one na ciê¿kie odwodnienie. O ile zdrowy cz³owiek bez p³ynów prze¿ywa nawet kilka dni, osoba s³absza mo¿e siê ¶miertelnie odwodniæ w ci±gu doby. W takim wypadku po kolei pojawia siê os³abienie, spadki ci¶nienia têtniczego, zawroty g³owy, omdlenia.

Stan odwodnienia u niemowl±t i ma³ych dzieci rozpoznaje siê po takich objawach, jak suchy jêzyk lub usta, brak ³ez podczas p³aczu, rozdra¿nienie lub apatia, brak mokrych pieluszek przez 3 godziny. Dziecko silnie odwodnione jest os³abione, nie krzyczy lub g³os jest chrapliwy, czêsto nie potrafi samodzielnie piæ, jest senne, apatyczne, wiotkie i ma zaburzenia ¶wiadomo¶ci. Je¶li dosz³o do powa¿nego odwodnienia, nale¿y udaæ siê do najbli¿szego szpitala. W l¿ejszych przypadkach mo¿na kupiæ w aptece specjalne mieszanki nawadniaj±ce, które po rozpuszczeniu w wodzie podaje siê do picia, aby wyrównaæ niedobory wody i soli mineralnych.

Woda zdrowia doda

Warto wiedzieæ, ¿e pragnienie jest ju¿ pierwszym objawem du¿ego odwodnienia. Dlatego nale¿y podawaæ p³yny jeszcze zanim pojawi siê chêæ picia. Zalecana ilo¶æ jest zale¿na od wieku, wagi, kondycji i przebytych chorób. U osób z chorobami serca i nerek nadmiar p³ynów mo¿e prowadziæ do obrzêków i duszno¶ci. Warto zatem przed sezonem letnim zapytaæ lekarza, czy ma jakie¶ szczególne zalecenia w tej kwestii.

W przypadku doros³ych rekomendowana ilo¶æ p³ynów wynosi zazwyczaj ok. 2 -2.5 litra dziennie, licz±c p³yny zawarte w po¿ywieniu. Zapotrzebowanie wzrasta wraz wysi³kiem fizycznym. Normy dzieciêce s± zró¿nicowane w zale¿no¶ci od wieku i wynosz± od 0.5 do 2 litrów. Dla kobiet ciê¿arnych ta norma wynosi 4.8 litra, a dla karmi±cych piersi± 5.5 litra! Najlepiej podawaæ wodê ma³ymi porcjami w regularnych odstêpach czasu.

Wiêcej o wodzie: Kranówa czy oligocenka? Odpowied¼ nie jest oczywista!

Uwaga, gor±co!

Gdy na dworze panuje upa³ nigdy i pod ¿adnym pozorem nie zostawiajmy dzieci i osób starszych w zaparkowanym samochodzie, choæby to, co mamy za³atwiæ, mia³o potrwaæ tylko "chwileczkê". W aucie temperatura w mo¿e szybko osi±gn±æ nawet do 70 C, co ju¿ po kilku minutach mo¿e byæ tragiczne w skutkach. Ogólne przegrzanie organizmu to tzw. udar cieplny. Skóra w takim przypadku szybko staje siê zaczerwieniona i gor±ca, pó¼niej szara i blada. Puls jest przyspieszony, lecz po chwili s³abnie. Mo¿e wyst±piæ utrata przytomno¶ci i niewydolno¶æ oddechowa.

Dla ma³ych dzieci, kobiet w ci±¿y i osób starszych absolutnie niewskazane jest te¿ opalanie. Nie oznacza to jednak, ¿e musz± one zupe³nie rezygnowaæ z wakacyjnych wypraw, wycieczek i pla¿owania, a jedynie, ¿e powinni¶my zadbaæ o odpowiedni± ochronê przeciws³oneczn±. Zabierzmy ze sob± parasole i nakrycia g³owy. Wbrew pozorom na ¶wie¿ym powietrzu rzadko dochodzi do udarów cieplnych, ale czêsto do tzw. pora¿eñ s³onecznych. Dzieci i osoby starsze s± na nie nara¿one tym bardziej, ¿e zazwyczaj maj± mniej w³osów. Kapelusz lub chusteczka s± niezbêdnym elementem letniego stroju.

Gdy dochodzi do pora¿enia, g³owa jest gor±ca i zaczerwieniona, mocno boli, oczy robi± siê "szklane", mog± wyst±piæ md³o¶ci i wymioty. Je¶li zauwa¿ymy pierwsze objawy powinni¶my taka osobê natychmiast przetransportowaæ w zacienione miejsce, podaæ du¿o p³ynów i zastosowaæ zimne ok³ady. Nogi warto umie¶ciæ wy¿ej od reszty cia³a.

Brzuszek pod parasolem

Przysz³e mamy powinny chroniæ przed s³oñcem nie tylko g³owê, ale tak¿e brzuszek. Pod wp³ywem wysokiej temperatury mo¿e doj¶æ do skurczu miê¶ni macicy, co jest zwi±zane z ryzykiem poronienia. S³oñce powoduje te¿ wzrost temperatury wód p³odowych, czego skutkiem mo¿e byæ przegrzanie dziecka.