Usta - miernik twojego zdrowia
Usta traktujemy je jako wa¿ny atrybut urody. Jednak zapominamy o ich codziennej pielêgnacji. A szkoda, gdy¿ s± delikatne, sk³onne do podra¿nieñ i wysuszenia. Jak dbaæ o usta i radziæ sobie z ich bolesnymi i szpec±cymi dolegliwo¶ciami?
Warstwa nab³onka pokrywaj±cego wargi jest wyj±tkowo cienka. Tak cienka, ¿e prze¶wituj± przez ni± naczynia krwiono¶ne i dlatego mamy czerwone lub ró¿owe
usta. Skóra w postaci tzw. czerwieni wargowej to cecha charakterystyczna wy³±cznie dla gatunku ludzkiego. Jest pozbawiona w³osów, gruczo³ów potowych oraz bardzo ubogo wyposa¿ona w gruczo³y ³ojowe. Ta ostatnia w³a¶ciwo¶æ sprawia, ¿e naturalna ochronna warstwa lipidowa na ustach jest tak¿e wyj±tkowo cienka. W dodatku nieustannie ¶cieramy j±, oblizuj±c usta, jedz±c czy pij±c, przez co wargi staj± siê ods³oniête na dzia³anie uszkadzaj±cych i bezbronne.
Usta - wysuszenie i pierzchniêcie
Z powodu niewielkiej liczby gruczo³ów ³ojowych na skórze warg, s± one s³abo chronione przed utrat± wilgoci. Natomiast brak barwnika (melaniny) obecnego w skórze innych okolic cia³a, sprawia, ¿e usta s± niezabezpieczone przed promieniowaniem ultrafioletowym. Wiatr, niskie temperatury, ale tak¿e upa³y, ma³a wilgotno¶æ powietrza i dzia³anie s³oñca to czynniki, które wysuszaj± skórê warg. Najpierw powoduj± uczucie ¶ci±gniêcia i napiêcia naskórka. Wtedy odruchowo przeci±gamy po ustach jêzykiem, a parowanie ¶liny wywo³uje jeszcze szybsz± utratê wilgoci. Powierzchnia warg robi siê szorstka, a naskórek traci g³adko¶æ i zaczyna siê ³uszczyæ. W kolejnym etapie skóra pêka, a drobne ranki zaczynaj± krwawiæ. Zjawisko to nazywamy pierzchniêciem.
Tego nie rób:
Nigdy nie oblizuj ust bêd±c na dworze i nie przygryzaj warg zêbami.
- Nie obgryzaj i nie skub stercz±cego naskórka. Trudno siê powstrzymaæ, ale opanuj siê, gdy¿ w przeciwnym razie powstan± krwawi±ce i piek±ce ranki.
- Nie jedz s³onych, kwa¶nych, gor±cych i pikantnych potraw, kiedy masz spierzchniête usta, bo to wzmaga ból i powoduje zaostrzenie objawów.
- Nie wystawiaj uszkodzonych warg na dzia³anie wiatru, s³oñca czy mrozu.
- Nie przemywaj ust tonikiem zawieraj±cym alkohol ani nie dezynfekuj ranek na wargach alkoholem, gdy¿ to jeszcze bardziej je wysuszy.
Rady pielêgnacyjne:
Zawsze przed wyj¶ciem na dwór smaruj usta ochronn± pomadk±, sztyftem lub po prostu t³ustym kremem. Sztyft ochronny do ust powinien zawieraæ: lanolinê, olejki i woski ro¶linne (z wiesio³ka, nasion konopi, awokado, migda³ów, olejek joboba czy mas³o shea), wosk pszczeli oraz witaminy A i E. Powinien te¿ mieæ filtr UV (co najmniej SPF 15) i to bez wzglêdu na to, czy u¿ywasz go latem, czy zim±.
- Powtarzaj smarowanie zawsze, kiedy masz uczucie ¶ci±gniêcia skóry warg oraz podczas pobytu w pomieszczeniach o suchym powietrzu (klimatyzowane biuro, mieszkanie z centralnym ogrzewaniem).
- Na zdrowe usta przed poci±gniêciem ich kolorow± pomadk± zawsze na³ó¿ nieco t³ustego kremu i poczekaj chwilê, a¿ siê wch³onie.
Domowe kuracje:
Je¶li usta s± spierzchniête i popêkane, zamiast pomadk± smaruj je ma¶ci± goj±c± z witamin± A lub specjalnym balsamem.
- Do tego celu mo¿esz wykorzystaæ tak¿e oliwê z oliwek lub olejek sezamowy (z delikatesów) lub kokosowy (kupisz go w drogerii lub sklepie z zio³ami).
- Na noc nak³adaj na wargi grub± warstwê wazeliny - nat³u¶ci i wyg³adzi skórê. Taka ochrona sprawia równie¿, ¿e naskórek jest bardziej elastyczny, mniej sk³onny do dalszych uszkodzeñ i szybciej siê regeneruje.
- Pij du¿o wody - niedobory p³ynów w organizmie tak¿e powoduj± wysychanie i pierzchniêcie warg.
- Zrób spierzchniêtym ustom s³odki piling. Zwil¿ palec, zanurz go w gruboziarnistym cukrze i delikatnie masuj wargi, by usun±æ wysuszony naskórek. Potem starannie nat³u¶æ usta.
- Wypróbuj piling z p³atków owsianych. Zawieraj± mnóstwo leczniczych witamin z grupy B i cennych minera³ów, wiêc dodatkowo od¿ywi± wargi. Zalej ³y¿kê p³atków 4 ³y¿kami gor±cej wody, a kiedy papka ostygnie go temperatury cia³a, masuj ni± usta. Taki masa¿ usunie wyschniêty naskórek, nawil¿y i wyg³adzi wargi.
- Zastosuj maseczkê z miodu - dzia³a od¿ywczo, regeneruj±co i nawil¿aj±co. Wystarczy posmarowaæ usta warstw± miodu i staraæ siê nie zlizaæ go przez 5-10 minut. Potem mo¿esz zje¶æ pyszny ok³ad i nat³u¶ciæ usta balsamem.
Do rozwa¿enia:
Czasem pierzchniêcie ust to skutek niedoboru witaminy A, witamin z grupy B lub ¿elaza.
Wzbogaæ swoje menu w wiêcej pomarañczowych, ¿ó³tych i czerwonych owoców i warzyw, pij ¶wie¿o wyci¶niêty sok z marchewki, jedz p³atki owsiane i kasze.
- Wykonaj badanie kontrolne krwi, tzw. morfologiê - wyka¿e, czy nie masz anemii. Je¶li wyniki bêd± poni¿ej normy, konieczna jest konsultacja u lekarza.
Niekiedy problemy ze skór± warg to nadwra¿liwo¶æ lub alergia na jaki¶ sk³adnik pomadki lub b³yszczyka. Zastanów siê, czy przed pojawieniem siê k³opotów, nie zaczê³a¶ u¿ywaæ nowego kosmetyku do ust? Na wszelki wypadek odstaw go na kilka dni i obserwuj, czy wysuszenie ust mija.
Kiedy do lekarza?
Je¿eli pierzchniêcie ust wystêpuje u ciebie bardzo czêsto lub nie przechodzi ca³ymi tygodniami, id¼ do lekarza rodzinnego. Czasem przyczyny tych k³opotów s± g³êbsze - wywo³ane chorobami ogólnoustrojowymi, np. chorob± tarczycy czy cukrzyc±. Lekarz zleci wykonanie odpowiednich badañ.
Usta: zajady czyli problem w k±cikach
Jest to pêkanie k±cików ust, co powoduje s±czenie siê ranek i ból przy otwieraniu ust. Je¶li do ranki dostan± siê dro¿d¿aki lub bakterie, mog± powstaæ brzydkie i bardzo bolesne nad¿erki, które s± przewlek³ym stanem zapalnym. "Zwyk³e" zajady mog± wystêpowaæ jednostronnie i zazwyczaj ustêpuj± samoistnie. Natomiast nad¿erki zapalne utrzymuj± siê tygodniami i dotycz± obu k±cików ust, gdy¿ zaka¿enie dro¿d¿akami, paciorkowcami lub gronkowcami szybko siê przenosi.
Przyczyny zajadów:
Niedobór witamin z grupy B (g³ównie B2) - dlatego zajady czêsto pojawiaj± siê w sytuacji wyczerpania, z³ego od¿ywienia lub lekkiej awitaminozy na przedwio¶niu
- nadmiar kawy - ten napój wyp³ukuje z organizmu witaminy
- antybiotykoterapia - powoduje zniszczenie przyjaznych bakterii bytuj±cych w uk³adzie pokarmowym (w jelicie grubym), które wytwarzaj± witaminy z grupy B
- d³ugotrwa³e stosowanie leków sterydowych
- choroby przebiegaj±ce z niedoborami odporno¶ci, np. nowotwory, choroby autoimmunizacyjne (toczeñ uk³adowy, reumatoidalne zapalenie stawów)
- leczenie immunosupresyjne
- cukrzyca
- dra¿nienie k±cików ust ¶lin± wydzielan± w nadmiarze, np. podczas z±bkowania u dzieci
- podra¿nienie ¶luzówki jamy ustnej wywo³ane noszeniem protez dentystycznych
- reakcja nadwra¿liwo¶ci lub uczulenia, np. na fluor lub mentol wchodz±ce w sk³ad pasty do zêbów lub nikiel znajduj±cy siê w sztuæcach
- stany zapalne w jamie ustnej (np. afty)
- stosowanie antykoncepcji hormonalnej
- d³ugotrwa³y silny stres, przemêczenie, przepracowanie - takie stany napiêcia nerwowego os³abiaj± odporno¶æ organizmu
Usta - wysuszenie i pierzchniêcie
Z powodu niewielkiej liczby gruczo³ów ³ojowych na skórze warg, s± one s³abo chronione przed utrat± wilgoci. Natomiast brak barwnika (melaniny) obecnego w skórze innych okolic cia³a, sprawia, ¿e usta s± niezabezpieczone przed promieniowaniem ultrafioletowym. Wiatr, niskie temperatury, ale tak¿e upa³y, ma³a wilgotno¶æ powietrza i dzia³anie s³oñca to czynniki, które wysuszaj± skórê warg. Najpierw powoduj± uczucie ¶ci±gniêcia i napiêcia naskórka. Wtedy odruchowo przeci±gamy po ustach jêzykiem, a parowanie ¶liny wywo³uje jeszcze szybsz± utratê wilgoci. Powierzchnia warg robi siê szorstka, a naskórek traci g³adko¶æ i zaczyna siê ³uszczyæ. W kolejnym etapie skóra pêka, a drobne ranki zaczynaj± krwawiæ. Zjawisko to nazywamy pierzchniêciem.
Tego nie rób:
Nigdy nie oblizuj ust bêd±c na dworze i nie przygryzaj warg zêbami.
- Nie obgryzaj i nie skub stercz±cego naskórka. Trudno siê powstrzymaæ, ale opanuj siê, gdy¿ w przeciwnym razie powstan± krwawi±ce i piek±ce ranki.
- Nie jedz s³onych, kwa¶nych, gor±cych i pikantnych potraw, kiedy masz spierzchniête usta, bo to wzmaga ból i powoduje zaostrzenie objawów.
- Nie wystawiaj uszkodzonych warg na dzia³anie wiatru, s³oñca czy mrozu.
- Nie przemywaj ust tonikiem zawieraj±cym alkohol ani nie dezynfekuj ranek na wargach alkoholem, gdy¿ to jeszcze bardziej je wysuszy.
Rady pielêgnacyjne:
Zawsze przed wyj¶ciem na dwór smaruj usta ochronn± pomadk±, sztyftem lub po prostu t³ustym kremem. Sztyft ochronny do ust powinien zawieraæ: lanolinê, olejki i woski ro¶linne (z wiesio³ka, nasion konopi, awokado, migda³ów, olejek joboba czy mas³o shea), wosk pszczeli oraz witaminy A i E. Powinien te¿ mieæ filtr UV (co najmniej SPF 15) i to bez wzglêdu na to, czy u¿ywasz go latem, czy zim±.
- Powtarzaj smarowanie zawsze, kiedy masz uczucie ¶ci±gniêcia skóry warg oraz podczas pobytu w pomieszczeniach o suchym powietrzu (klimatyzowane biuro, mieszkanie z centralnym ogrzewaniem).
- Na zdrowe usta przed poci±gniêciem ich kolorow± pomadk± zawsze na³ó¿ nieco t³ustego kremu i poczekaj chwilê, a¿ siê wch³onie.
Domowe kuracje:
Je¶li usta s± spierzchniête i popêkane, zamiast pomadk± smaruj je ma¶ci± goj±c± z witamin± A lub specjalnym balsamem.
- Do tego celu mo¿esz wykorzystaæ tak¿e oliwê z oliwek lub olejek sezamowy (z delikatesów) lub kokosowy (kupisz go w drogerii lub sklepie z zio³ami).
- Na noc nak³adaj na wargi grub± warstwê wazeliny - nat³u¶ci i wyg³adzi skórê. Taka ochrona sprawia równie¿, ¿e naskórek jest bardziej elastyczny, mniej sk³onny do dalszych uszkodzeñ i szybciej siê regeneruje.
- Pij du¿o wody - niedobory p³ynów w organizmie tak¿e powoduj± wysychanie i pierzchniêcie warg.
- Zrób spierzchniêtym ustom s³odki piling. Zwil¿ palec, zanurz go w gruboziarnistym cukrze i delikatnie masuj wargi, by usun±æ wysuszony naskórek. Potem starannie nat³u¶æ usta.
- Wypróbuj piling z p³atków owsianych. Zawieraj± mnóstwo leczniczych witamin z grupy B i cennych minera³ów, wiêc dodatkowo od¿ywi± wargi. Zalej ³y¿kê p³atków 4 ³y¿kami gor±cej wody, a kiedy papka ostygnie go temperatury cia³a, masuj ni± usta. Taki masa¿ usunie wyschniêty naskórek, nawil¿y i wyg³adzi wargi.
- Zastosuj maseczkê z miodu - dzia³a od¿ywczo, regeneruj±co i nawil¿aj±co. Wystarczy posmarowaæ usta warstw± miodu i staraæ siê nie zlizaæ go przez 5-10 minut. Potem mo¿esz zje¶æ pyszny ok³ad i nat³u¶ciæ usta balsamem.
Do rozwa¿enia:
Czasem pierzchniêcie ust to skutek niedoboru witaminy A, witamin z grupy B lub ¿elaza.
Wzbogaæ swoje menu w wiêcej pomarañczowych, ¿ó³tych i czerwonych owoców i warzyw, pij ¶wie¿o wyci¶niêty sok z marchewki, jedz p³atki owsiane i kasze.
- Wykonaj badanie kontrolne krwi, tzw. morfologiê - wyka¿e, czy nie masz anemii. Je¶li wyniki bêd± poni¿ej normy, konieczna jest konsultacja u lekarza.
Niekiedy problemy ze skór± warg to nadwra¿liwo¶æ lub alergia na jaki¶ sk³adnik pomadki lub b³yszczyka. Zastanów siê, czy przed pojawieniem siê k³opotów, nie zaczê³a¶ u¿ywaæ nowego kosmetyku do ust? Na wszelki wypadek odstaw go na kilka dni i obserwuj, czy wysuszenie ust mija.
Kiedy do lekarza?
Je¿eli pierzchniêcie ust wystêpuje u ciebie bardzo czêsto lub nie przechodzi ca³ymi tygodniami, id¼ do lekarza rodzinnego. Czasem przyczyny tych k³opotów s± g³êbsze - wywo³ane chorobami ogólnoustrojowymi, np. chorob± tarczycy czy cukrzyc±. Lekarz zleci wykonanie odpowiednich badañ.
Usta: zajady czyli problem w k±cikach
Jest to pêkanie k±cików ust, co powoduje s±czenie siê ranek i ból przy otwieraniu ust. Je¶li do ranki dostan± siê dro¿d¿aki lub bakterie, mog± powstaæ brzydkie i bardzo bolesne nad¿erki, które s± przewlek³ym stanem zapalnym. "Zwyk³e" zajady mog± wystêpowaæ jednostronnie i zazwyczaj ustêpuj± samoistnie. Natomiast nad¿erki zapalne utrzymuj± siê tygodniami i dotycz± obu k±cików ust, gdy¿ zaka¿enie dro¿d¿akami, paciorkowcami lub gronkowcami szybko siê przenosi.
Przyczyny zajadów:
Niedobór witamin z grupy B (g³ównie B2) - dlatego zajady czêsto pojawiaj± siê w sytuacji wyczerpania, z³ego od¿ywienia lub lekkiej awitaminozy na przedwio¶niu
- nadmiar kawy - ten napój wyp³ukuje z organizmu witaminy
- antybiotykoterapia - powoduje zniszczenie przyjaznych bakterii bytuj±cych w uk³adzie pokarmowym (w jelicie grubym), które wytwarzaj± witaminy z grupy B
- d³ugotrwa³e stosowanie leków sterydowych
- choroby przebiegaj±ce z niedoborami odporno¶ci, np. nowotwory, choroby autoimmunizacyjne (toczeñ uk³adowy, reumatoidalne zapalenie stawów)
- leczenie immunosupresyjne
- cukrzyca
- dra¿nienie k±cików ust ¶lin± wydzielan± w nadmiarze, np. podczas z±bkowania u dzieci
- podra¿nienie ¶luzówki jamy ustnej wywo³ane noszeniem protez dentystycznych
- reakcja nadwra¿liwo¶ci lub uczulenia, np. na fluor lub mentol wchodz±ce w sk³ad pasty do zêbów lub nikiel znajduj±cy siê w sztuæcach
- stany zapalne w jamie ustnej (np. afty)
- stosowanie antykoncepcji hormonalnej
- d³ugotrwa³y silny stres, przemêczenie, przepracowanie - takie stany napiêcia nerwowego os³abiaj± odporno¶æ organizmu
Tego nie rób:
Nie dotykaj zmian w k±cikach ust rêkami i nie zdrapuj strupków, gdy¿ mo¿esz w ten sposób zainfekowaæ zajady i spowodowaæ rozwiniêcie siê stanu zapalnego.
- Unikaj ziewania i szerokiego otwierania ust, kiedy masz zajady.
- Nie wysuszaj zajadów ¶rodkami zawieraj±cymi alkohol, bo to zaogni zmiany.
- Je¶li po kilku dniach nie nast±pi³o samowyleczenie, a zajady sta³y siê wiêksze, bol± i zaatakowa³y oba k±ciki ust, nie licz, ¿e choroba sama przejdzie.
- Nie pij alkoholu.
- Nie jedz produktów bogatych w cukier - nie tylko s³odyczy, ale tak¿e s³odkich owoców. Cukier to znakomita po¿ywka dla dro¿d¿aków.
- Nie jedz potraw bardzo gor±cych, pikantnych, s³onych, kwa¶nych - podra¿niaj± ranki i powoduj± ból.
Rady pielêgnacyjne:
Nat³uszczaj i zmiêkczaj zmienione chorobowo miejsca smaruj±c je kremem lub ma¶ci± witaminow± zawieraj±c± witaminy A lub E (do kupienia w aptece).
- Na noc smaruj zajady linomagiem.
- Przyk³adaj dro¿d¿e na ranki w k±cikach ust.
- Spróbuj jadaæ sztuæcami plastikowymi.
- Odstaw now± pastê do zêbów, je¶li problemy wyst±pi³y po jej u¿yciu.
Domowe kuracje:
Jedz produkty bogate w witaminy z grupy B: mleko i jego przetwory, kaszê gryczan±, warzywa str±czkowe (groch, zielony groszek, fasola, soja, soczewica, cieciorka, bób), kie³ki, otrêby, pomidory, szczypiorek oraz miêso.
- Uzupe³nij niedobory witaminy B2 jedz±c dro¿d¿e piekarskie lub piwne albo ³ykaj±c tabletki dro¿d¿owe (dostêpne w aptece).
- Jedz czosnek - dzia³a bakteriobójczo oraz wzmacnia odporno¶æ.
- Wprowad¼ wiêcej surowych warzyw do swojego jad³ospisu - w ten sposób dostarczysz organizmowi wiêcej witaminy C, która dobrze wp³ywa na odporno¶æ.
- Jedz produkty bogate w probiotyki czyli przyjazne bakterie (jogury i kefiry zawieraj±ce ¿ywe kultury bakteryjne).
Kiedy do lekarza?
Poniewa¿ zajady to czêsto z³o¿ony problem zdrowotny i wywo³ywaæ je mo¿e wiele czynników, nie zawsze ustêpuj± one po zastosowaniu domowych metod. Nierzadko leczenie musi byæ kompleksowe, a do tego konieczna jest wiedza i do¶wiadczenie lekarza.
Je¶li problem dokucza ci d³u¿ej ni¿ tydzieñ, zajady staj± siê coraz wiêksze albo pojawiaj± siê czêsto, id¼ do lekarza rodzinnego. Pamiêtaj, ¿e zajady to nie tylko k³opot estetyczny. Nieleczone mog± spowodowaæ przewlek³± infekcjê warg i jamy ustnej, z któr± znacznie trudniej sobie poradziæ. Poza tym udowodniono, ¿e zajady sprzyjaj± rozwojowi próchnicy zêbów.
Lekarz doradzi, czy i jakie suplementy witaminowe powiniene¶ przyjmowaæ. Zapytaj go te¿, czy nie warto siêgn±æ po preparaty apteczne z probiotykami (np. Lakcid, Trilac, Dicoflor, Beneflora, Probacti). Je¿eli bêdzie podejrzewa³ ogólnoustrojowe t³o dolegliwo¶ci, zleci wykonanie odpowiednich badañ.
Pamiêtaj, ¿e powiniene¶ skonsultowaæ z lekarzem nawet przyjmowanie dostêpnych bez recepty leków przeciwko zajadom, np. suplementów diety Lewipollen, Lips czy preparatu dro¿d¿owego Dromin oraz stosowanie leków zewnêtrznych, jak np. ¿el Sachol czy ma¶æ Clotrimazol.
Usta - sinienie warg
Niektórzy obserwuj± u siebie czasow± i przemijaj±c± zmianê koloru warg - zamiast zwyk³ego ró¿owego zabarwienia pojawia siê sinoniebieskie. Czy to powód do niepokoju?
Poniewa¿ skóra warg jest cienka i prze¶wieca przez ni± krew p³yn±ca w naczyniach, na ustach widaæ wyra¼nie reakcjê organizmu np. na obni¿enie temperatury cia³a. Usta siniej±, kiedy zmarzniemy, np. podczas spaceru czy k±pieli w zimnej wodzie. I nie ma w tym nic gro¼nego. Nale¿y siê ogrzaæ i wargi odzyskaj± normaln± barwê.
Czasem jednak sinienie ust mo¿e byæ symptomem powa¿nej choroby, np. zapalenia p³uc, wady serca, rozedmy p³uc, zawa³u serca czy obrzêku krtani w przebiegu infekcji wirusowej lub reakcji alergicznej, albo zaczopowania dróg oddechowych przez cia³o obce.
Kiedy do lekarza?
Je¿eli masz sk³onno¶æ do ³atwego sinienia warg, ale nie wspó³wystêpuj± inne objawy, np. suchy kaszel, uczucie duszno¶ci, os³abienie i zimny pot, mo¿esz powiedzieæ o tym lekarzowi rodzinnemu podczas najbli¿szej wizyty. Natomiast je¶li oprócz sinienia warg odczuwasz jakies dolegliwo¶ci, zg³o¶ siê jak najszybciej do lekarza rodzinnego.
Zaburzenia ci¶nienia krwi, przyspieszenie têtna lub trudno¶ci w oddychaniu pojawiaj±ce siê po wysi³ku wymagaj± konsultacji lekarza rodzinnego oraz dalszej diagnostyki. Doktor zbada ciê i ustali zakres potrzebnych badañ dodatkowych, np. wykonanie prze¶wietlenia klatki piersiowej, EKG, echa serca i innych. Je¿eli uzna to za stosowne, skieruje ciê tak¿e na konsultacjê kardiologiczn±.
Je¶li natomiast ju¿ leczysz siê kardiologicznie, jak najszybciej zg³o¶ siê do swojego lekarza, gdy wyst±pi sinienie warg.
Te¿ masz spierzchniête usta? Podyskutuj na Forum Gazeta.pl i zobacz, jak inni sobie z tym radz±:
Czym smarowaæ pêkaj±ce usta?
Dlaczego powstaj± zajady?
Sina skóra wokó³ ust dziecka - co to mo¿e byæ?
Nie dotykaj zmian w k±cikach ust rêkami i nie zdrapuj strupków, gdy¿ mo¿esz w ten sposób zainfekowaæ zajady i spowodowaæ rozwiniêcie siê stanu zapalnego.
- Unikaj ziewania i szerokiego otwierania ust, kiedy masz zajady.
- Nie wysuszaj zajadów ¶rodkami zawieraj±cymi alkohol, bo to zaogni zmiany.
- Je¶li po kilku dniach nie nast±pi³o samowyleczenie, a zajady sta³y siê wiêksze, bol± i zaatakowa³y oba k±ciki ust, nie licz, ¿e choroba sama przejdzie.
- Nie pij alkoholu.
- Nie jedz produktów bogatych w cukier - nie tylko s³odyczy, ale tak¿e s³odkich owoców. Cukier to znakomita po¿ywka dla dro¿d¿aków.
- Nie jedz potraw bardzo gor±cych, pikantnych, s³onych, kwa¶nych - podra¿niaj± ranki i powoduj± ból.
Rady pielêgnacyjne:
Nat³uszczaj i zmiêkczaj zmienione chorobowo miejsca smaruj±c je kremem lub ma¶ci± witaminow± zawieraj±c± witaminy A lub E (do kupienia w aptece).
- Na noc smaruj zajady linomagiem.
- Przyk³adaj dro¿d¿e na ranki w k±cikach ust.
- Spróbuj jadaæ sztuæcami plastikowymi.
- Odstaw now± pastê do zêbów, je¶li problemy wyst±pi³y po jej u¿yciu.
Domowe kuracje:
Jedz produkty bogate w witaminy z grupy B: mleko i jego przetwory, kaszê gryczan±, warzywa str±czkowe (groch, zielony groszek, fasola, soja, soczewica, cieciorka, bób), kie³ki, otrêby, pomidory, szczypiorek oraz miêso.
- Uzupe³nij niedobory witaminy B2 jedz±c dro¿d¿e piekarskie lub piwne albo ³ykaj±c tabletki dro¿d¿owe (dostêpne w aptece).
- Jedz czosnek - dzia³a bakteriobójczo oraz wzmacnia odporno¶æ.
- Wprowad¼ wiêcej surowych warzyw do swojego jad³ospisu - w ten sposób dostarczysz organizmowi wiêcej witaminy C, która dobrze wp³ywa na odporno¶æ.
- Jedz produkty bogate w probiotyki czyli przyjazne bakterie (jogury i kefiry zawieraj±ce ¿ywe kultury bakteryjne).
Kiedy do lekarza?
Poniewa¿ zajady to czêsto z³o¿ony problem zdrowotny i wywo³ywaæ je mo¿e wiele czynników, nie zawsze ustêpuj± one po zastosowaniu domowych metod. Nierzadko leczenie musi byæ kompleksowe, a do tego konieczna jest wiedza i do¶wiadczenie lekarza.
Je¶li problem dokucza ci d³u¿ej ni¿ tydzieñ, zajady staj± siê coraz wiêksze albo pojawiaj± siê czêsto, id¼ do lekarza rodzinnego. Pamiêtaj, ¿e zajady to nie tylko k³opot estetyczny. Nieleczone mog± spowodowaæ przewlek³± infekcjê warg i jamy ustnej, z któr± znacznie trudniej sobie poradziæ. Poza tym udowodniono, ¿e zajady sprzyjaj± rozwojowi próchnicy zêbów.
Lekarz doradzi, czy i jakie suplementy witaminowe powiniene¶ przyjmowaæ. Zapytaj go te¿, czy nie warto siêgn±æ po preparaty apteczne z probiotykami (np. Lakcid, Trilac, Dicoflor, Beneflora, Probacti). Je¿eli bêdzie podejrzewa³ ogólnoustrojowe t³o dolegliwo¶ci, zleci wykonanie odpowiednich badañ.
Pamiêtaj, ¿e powiniene¶ skonsultowaæ z lekarzem nawet przyjmowanie dostêpnych bez recepty leków przeciwko zajadom, np. suplementów diety Lewipollen, Lips czy preparatu dro¿d¿owego Dromin oraz stosowanie leków zewnêtrznych, jak np. ¿el Sachol czy ma¶æ Clotrimazol.
Usta - sinienie warg
Niektórzy obserwuj± u siebie czasow± i przemijaj±c± zmianê koloru warg - zamiast zwyk³ego ró¿owego zabarwienia pojawia siê sinoniebieskie. Czy to powód do niepokoju?
Poniewa¿ skóra warg jest cienka i prze¶wieca przez ni± krew p³yn±ca w naczyniach, na ustach widaæ wyra¼nie reakcjê organizmu np. na obni¿enie temperatury cia³a. Usta siniej±, kiedy zmarzniemy, np. podczas spaceru czy k±pieli w zimnej wodzie. I nie ma w tym nic gro¼nego. Nale¿y siê ogrzaæ i wargi odzyskaj± normaln± barwê.
Czasem jednak sinienie ust mo¿e byæ symptomem powa¿nej choroby, np. zapalenia p³uc, wady serca, rozedmy p³uc, zawa³u serca czy obrzêku krtani w przebiegu infekcji wirusowej lub reakcji alergicznej, albo zaczopowania dróg oddechowych przez cia³o obce.
Kiedy do lekarza?
Je¿eli masz sk³onno¶æ do ³atwego sinienia warg, ale nie wspó³wystêpuj± inne objawy, np. suchy kaszel, uczucie duszno¶ci, os³abienie i zimny pot, mo¿esz powiedzieæ o tym lekarzowi rodzinnemu podczas najbli¿szej wizyty. Natomiast je¶li oprócz sinienia warg odczuwasz jakies dolegliwo¶ci, zg³o¶ siê jak najszybciej do lekarza rodzinnego.
Zaburzenia ci¶nienia krwi, przyspieszenie têtna lub trudno¶ci w oddychaniu pojawiaj±ce siê po wysi³ku wymagaj± konsultacji lekarza rodzinnego oraz dalszej diagnostyki. Doktor zbada ciê i ustali zakres potrzebnych badañ dodatkowych, np. wykonanie prze¶wietlenia klatki piersiowej, EKG, echa serca i innych. Je¿eli uzna to za stosowne, skieruje ciê tak¿e na konsultacjê kardiologiczn±.
Je¶li natomiast ju¿ leczysz siê kardiologicznie, jak najszybciej zg³o¶ siê do swojego lekarza, gdy wyst±pi sinienie warg.
Te¿ masz spierzchniête usta? Podyskutuj na Forum Gazeta.pl i zobacz, jak inni sobie z tym radz±:
Czym smarowaæ pêkaj±ce usta?
Dlaczego powstaj± zajady?
Sina skóra wokó³ ust dziecka - co to mo¿e byæ?
POPULARNE
NAJNOWSZE
-
Kiedy mam szansê siê zaszczepiæ? Coraz trudniej o optymizm (stan na 22.01.2021)
-
Pani Magda: Jestem po szczepieniu pierwsz± dawk±. Nie rozumiem do koñca, dlaczego za³apa³am siê do grupy zero
-
COVID-19: Dlaczego w pierwszej kolejno¶ci nale¿y szczepiæ starszych
-
Norwegia: zgony starszych ludzi a szczepionka Pfizera. Co ju¿ wiadomo na ten temat
-
COVID-19. Masz prawo do szczepienia poza kolejno¶ci±, ze wzglêdu na stan zdrowia lub wykonywany zawód? Wyja¶niamy, jak je wyegzekwowaæ
- Dzieci s± mniej podatne na COVID-19, ale zaka¿aj± czê¶ciej ni¿ doro¶li - potwierdzaj± du¿e badania
- Koronawirus wykryty w Afryce Po³udniowej. Mutacja, która niepokoi. Obawy co do skuteczno¶ci szczepionki
- COVID-19: Lek na zapalenie stawów tocilizumab - to by³y przedwczesne nadzieje
- 5G nie wywo³uje COVID-19, ale plotka rozprzestrzenia siê jak wirus
- Izrael: Pojedyncza dawka szczepionki na COVID-19 okaza³a siê mniej skuteczna ni¿ my¶leli¶my - twierdz± specjali¶ci