Wiadomość o konieczności usunięcia macicy spada na każdą kobietę jak grom z jasnego nieba. Po pierwsze dlatego, że wydaje się jej, iż przyczyną podjęcia przez lekarza takiej decyzji na pewno jest nowotwór narządów rodnych. Po drugie, dla osoby, która właśnie macicę uznaje za symbol kobiecości, operacja jest równoznaczna z całkowitą utratą atrakcyjności płciowej. Histerektomię znacznie łatwiej będzie zaakceptować, jeśli sobie uświadomimy, że nasza płeć zapisana jest w genach, centrum kobiecości jest w głowie, a nie w macicy, zaś histerektomię wykonuje się nie dla poprawiania urody, ale po to, żeby cieszyć się zdrowiem.
Najpierw rozmowa
Jeśli lekarz stwierdzi konieczność operacji, powinien szczerze porozmawiać z pacjentką. Ona zaś musi podzielić się z nim wątpliwościami i lękami. Zawsze trzeba się upewnić, czy operacja jest naprawdę niezbędna, z jakiego powodu ma być wykonana, jaki będzie miała przebieg i zakres oraz jakie będą jej skutki. Jeżeli lekarz nie kwapi się do odpowiedzi na pytania, nie wolno dać się zbyć. Gdy wszystko dokładnie wyjaśni, łatwiej zaakceptować zabieg i zminimalizować stres, jaki mu towarzyszy. Warto także wiedzieć, że czasem pacjentka może przedyskutować z lekarzem kwestię pozostawienia jajników czy szyjki macicy.
Dlaczego trzeba
Jedną z najczęstszych przyczyn konieczności usunięcia macicy są mięśniaki. Dzięki operacji pacjetka nie musi już znosić bardzo obfitych, przedłużających się menstruacji lub krwawień międzymiesiączkowych. Operacja jest też niezbędna po zdiagnozowaniu raka szyjki lub trzonu macicy, zwykle także z powodu nowotworów jajnika lub jajowodu. U starszych kobiet może być konieczna w przypadku obniżania się lub wypadania narządów rodnych. Inne możliwe wskazania do przeprowadzenia operacji to także: niepoddający się leczeniu przerost endometrium (błony śluzowej macicy) oraz niektóre przypadki endometriozy (przemieszczania się fragmentów błony śluzowej).
Jaką metodą
Histerektomię wykonuje się, usuwając całą macicę lub pozostawiając jej szyjkę. Zależy to głównie od stanu zdrowia pacjentki. W pewnych sytuacjach konieczne jest również usunięcie jajników i jajowodów. W takim przypadku u kobiet, które przed operacją miesiączkowały, następuje klimakterium. Wówczas lekarz może zlecić hormonalną terapię zastępczą, żeby zapobiec przykrym objawom. Natomiast panie, u których histerektomię całkowitą wykonano po klimakterium, nie odczują zmian. Lekarz, znając wyniki badań i stan zdrowia pacjentki, wybiera metodę przeprowadzenia operacji. Możliwe są:
- Operacja brzuszna
Zwykle wykonuje się nacięcie podłużne albo poprzeczne (nad spojeniem łonowym) i tą drogą usuwa macicę. Do domu można wrócić mniej więcej po tygodniu. Niestety, po operacji pozostaje spora blizna.
- Laparoskopia
Przez małe otwory w powłokach brzusznych lekarz wprowadza rurki, na których końcach znajdują się: źródło światła, układ optyczny i mikronarzędzie chirurgiczne. Dzięki nim lekarz widzi na monitorze wnętrze jamy brzusznej i wykonuje operację. Po zabiegu trzeba spędzić w szpitalu 2-3 dni. Po laparoskopii pozostają jedynie małe blizny.
- Przez pochwę
Przez nacięcie w pochwie lekarz wydobywa macicę. Po takim zabiegu pobyt w szpitalu i rekonwalescencja są krótkie, a blizna - niewidoczna. Niezależnie od tego, jaką metodą wykonywana była operacja, w czasie rekonwalescencji nie wolno dźwigać i trzeba prowadzić oszczędzający tryb życia. Przez pewien czas należy powstrzymać się od kontaktów intymnych.
Drugi pierwszy raz
Mimo usunięcia macicy kobieta i jej partner nadal mogą czerpać radość z seksu. Historie o rozpadzie małżeństw, bo jakoby mężczyźni przestali odczuwać przyjemność ze zbliżenia, gdyż nie wyczuwają szyjki macicy, są przesadzone. Jeśli partnerów łączy prawdziwe uczucie, operacja nie zmieni ich relacji. To naturalne, że kobieta ma obawy, czy pozostanie atrakcyjna, czy zbliżenia dadzą jej satysfakcję, a mężczyzna zastanawia się, jak to teraz będzie (oboje są pierwszy raz w takiej sytuacji). Dlatego nie należy unikać rozmów ani pielęgnować lęków. Przecież kobieta wciąż ma łechtaczkę, wargi sromowe, pochwę z punktem G oraz - jeśli ją pozostawiono - receptory w szyjce macicy. Braki hormonalne można uzupełniać lekami, a suchość pochwy łagodzić żelem. Niektóre panie dopiero po operacji odczuwają przyjemność z seksu, bo np. nie grozi im niechciana ciąża. Nie muszą też przejmować się miesiączką, która często pojawia się nie w porę, np. podczas podróży. Dlatego jeszcze przed histerektomią warto pomyśleć o tym, że ma ona również pewne zalety.
Konieczna cytologia
Jeżeli lekarz zdecydował, że podczas histerektomii nie zostanie usunięta szyjka macicy, kobieta musi pamiętać o wykonywaniu raz w roku cytologii. Regularne poddawanie się temu badaniu pozwala wykryć nieprawidłowe komórki w szyjce macicy (tzw. dysplastyczne, które mogą się przekształcić w nowotworowe lub już nowotworowe). Trzeba pamiętać, że wczesne wykrycie takich zmian to szansa na skuteczne leczenie i zachowanie zdrowia.
