Wyróżnia się dwa rodzaje histeroskopii: diagnostyczną oraz operacyjną.
Histeroskopia diagnostyczna wykonywana jest w rozpoznaniu stanów przednowotworowych i nowotworowych oraz innych nieprawidłowości błony śluzowej jamy macicy oraz wnętrza macicy.
Badanie wykonuje się za pomocą histeroskopu diagnostycznego, urządzenia optycznego w kształcie rurki, przez którą za pomocą światłowodu dostarczane jest światło do jamy macicy. Soczewki, w które jest wyposażony histeroskop, pozwalają na precyzyjne zbadanie wnętrza kanału szyjki macicy i jamy macicy. Do aparatu przyłączona jest od zewnątrz kamera.
Zabieg może, ale nie musi, być wykonany w znieczuleniu ogólnym. Lekarz wprowadza histeroskop diagnostyczny przez szyjkę do jamy macicy. Podczas badania do macicy wprowadza się specjalistyczny płyn lub dwutlenek węgla rozszerzający jamę macicy, co umożliwia zbadanie jej wnętrza.
Po badaniu pacjentka musi pozostać w szpitalu przez około 3 godziny, a następnie udaje się do domu. Nie wskazane jest prowadzenie samochodu.
Histerioskopię diagnostyczną wykonuje się zazwyczaj w pierwszej połowie cyklu. Konieczne jest posiadanie prawidłowych badań bakteriologicznych (stopień czystości pochwy, posiew z kanału szyjki macicy). Na 6 godzin przed badaniem nie wolno nic jeść, pić, żuć gumy i przyjmować żadnych leków.
Histeroskopia operacyjna wykonywana jest w leczeniu nieprawidłowości wykrytych podczas histeroskopii diagnostycznej. Zabieg może być wykonany zaraz po histeroskopii diagnostycznej lub w innym terminie, jeśli konieczne są jakieś dodatkowe badania lub przygotowanie pacjentki.
Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym. Pacjentce zakłada się wenflon, przez który podawane będą konieczne środki w czasie zabiegu.
Zabiegu dokonuje się za pomocą histeroskopu o większej średnicy niż przy histeroskopii diagnostycznej, wyposażonego w kanał, przez który lekarz wykonuje działania mikronarzędziami operacyjnymi. Kiedy konieczne jest usunięcie polipów, mięśniaków, zrostów czy przegród używa się odmiany histeroskopu - resektoskopu.
Po zabiegu pacjentka pozostaje w szpitalu około 3 godzin, a następnie udaje się do domu. Niekiedy konieczne jest pozostanie w szpitalu przez 24 godziny. Nie powinno się prowadzić samochodu.
Podobnie jak w histeroskopii diagnostycznej na 6 godzin przed zabiegiem nie wolno nic jeść, pić, żuć gumy ani przyjmować leków. Konieczne jest także posiadanie prawidłowych badań bakteriologicznych.
Powikłania są bardzo rzadkie. Niewielkim ryzykiem obarczone są zabiegi związane z usunięciem dużych mięśniaków lub wad wrodzonych macicy.
Gdy kobieta nie może zostać mamą