Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Zatoki przynosowe to jamy powietrzne zlokalizowane w obrębie czaszki połączone z jamami nosa. Spełniają m.in. funkcję rezonacyjną (zmieniają barwę dźwięku wydawanego przez struny), a także ochronną (przy urazach mechanicznych czaszki). Mimo że zapalenie zatok występuje przez cały rok, późną jesienią i zimą dochodzi do niego dużo częściej.
Objawy
Przy zapaleniu błony śluzowej nosa i zatok przynosowych występują, co najmniej dwa z czterech objawów:
- blokada albo niedrożność nosa
- katar
- ból lub uczucie rozpierania w obrębie twarzy
- upośledzenie lub utrata węchu
Nieleczone lub nieprawidłowo leczone zapalenie zatok przynosowych może doprowadzić do wystąpienia groźnych powikłań, m.in. zapalenia opon mózgowych, ropnia mózgu, zapalenia nerwu wzrokowego, zapalenia gałki ocznej.
Diagnoza
Zapalenie zatok można rozpoznać już na podstawie samego badania podmiotowego, czyli wywiadu z pacjentem. W niepowikłanym zapaleniu zatok przynosowych mniejszą wagę przywiązuje się do badań radiologicznych, a poszukuje się metod bezinwazyjnych, jak np. badanie termowizyjne twarzy czy badanie testem węchu.
Termowizja to nowoczesna metoda, która dzięki analizie temperatury zdrowej i zmienionej chorobowo tkanki pozwala określić obszar stanu zapalnego. Aby zbadać dokładne miejsce zapalenia, lekarz korzysta z tzw. testu węchu, który weryfikuje zdolność pacjenta do rozpoznania zapachu wanilii oraz cytryny.
Leczenie
Przy łagodnych zmianach w obrębie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych stosuje się leczenie objawowe: płukanie jam nosa roztworami wody morskiej lub soli fizjologicznej, przyjmowanie środków przeciwzapalnych i przeciwbólowych działających obkurczająco na błonę śluzową nosa i ujścia zatok przynosowych w tabletkach. Kompleksowe leczenie zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych opiera się na przywróceniu fizjologicznych funkcji błony śluzowej nosa (w tym również ruchu rzęsek), drożności przewodów nosowych i ujść zatok przynosowych. Można to osiągnąć poprzez oczyszczanie jam nosa z zanieczyszczeń i patologicznej wydzieliny. W tym celu można stosować głównie przepłukiwanie jam nosa roztworami wody morskiej i soli fizjologicznej. W umiarkowanym zapaleniu zatok leczenie uzupełniane jest steroidami (leki przeciwzapalne) podawanymi donosowo. W cięższym zalecana jest również antybiotykoterapia, a w przewlekłym zapaleniu zatok przynosowych, w przypadku braku skuteczności farmakoterapii (leczenie przeciwzapalne) stosowane jest również leczenie operacyjne.
Jak uniknąć zapalenia?
Najskuteczniejszą metoda walki z nawracającym zapaleniem zatok jest profilaktyka. Osoby cierpiące z ich powodu powinny przestrzegać kilku zasad:
- unikać zanieczyszczeń powietrza, które uszkadzają błonę śluzową nosa (dym papierosów, pyły, związki chemiczne),
- regularnie oczyszczać filtry w klimatyzatorach i oczyszczaczach powietrza,
- dbać, by w pomieszczeniu, w którym przebywa, powietrze było wilgotne (szczególnie w czasie sezonu grzewczego),
- pić dużo płynów, szczególnie gdy powietrze jest suche,
- w przypadku alergii, powinien unikać uczulających substancji i regularnie przyjmować zalecone przez lekarza leki,
- w sezonie jesienno-zimowym nosić czapkę i szalik, ponieważ najwięcej ciepła traci się przez głowę
- należy pamiętać o ewentualnych, sezonowych szczepieniach przeciw grypie, w tej sprawie najlepiej skonsultować się lekarzem pierwszego kontaktu
Czytaj także:
Tylko katar, czy już zapalenie zatok?
