Oparzenia chemiczne pojawiają się w wyniku kontaktu skóry z substancjami żrącymi, zazwyczaj zasadami, kwasami i związkami organicznymi. Groźniejsze jest oparzenie zasadami (np. soda kaustyczna), ponieważ substancje te dłużej działają i wnikają w głąb skóry tworząc szkliste obrzmienia.
Z kolei związki organiczne są łatwopalne, co czyni je jeszcze bardziej niebezpiecznymi.
Oparzenia kwasami tworzą charakterystyczne strupy (np. kwas solny-białe, kwas siarkowy-czarne).
Inna grupą substancji chemicznych są te oznaczone formułą "żrąco/toksyczne". Początkowo uszkadzają skórę, następnie przenikają przez poparzoną tkankę do wnętrza organizmu, skąd przez krwiobieg przedostają się do innych organów, na które działają toksycznie. W skrajnych sytuacjach może dojść do śmierci.
Najbardziej narażone na oparzenia chemiczne są osoby mające na co dzień kontakt z substancjami chemicznymi.
Stopnie oparzenia chemicznego są uzależnione od: rodzaju środka chemicznego, siły i jego stężenia, miejsca poparzenia, czasu pozostawania substancji chemicznej na skórze, od tego czy substancja została połknięta, czy też poszkodowany wdychał jej opary.
Objawy
Oparzenia chemiczne zależne są przede wszystkim od rodzaju substancji i miejsca jej działania. Podstawowe objawy to: zaczerwienienie, podrażnienie poparzonej skóry, oparzenia w jamie ustnej i gardle, piekący ból w jamie ustnej, klatce piersiowej lub brzuchu, zawroty i bóle głowy, problemy z połykaniem, ślinotok, bladość, sinica, pocenie się, zaburzenia świadomości.
Czasem dochodzi do problemów z oddychaniem, perforacji żołądka, obniżenia ciśnienia tętniczego, nieregularnego rytmu serca, a nawet jego zatrzymania.
Zasady pierwszej pomocy
Jeśli w ciągu ok. 2 minut od skażenia substancja chemiczna zostanie usunięta, skutki oparzenia będą minimalne.
W przypadku oparzenia chemicznego trzeba: usunąć substancję z powierzchni skóry (jeśli substancja jest sypka), spłukiwać miejsce oparzenia wodą przez ok. 20 min (nie można używać wody pod ciśnieniem, bo związki wnikną głębiej w skórę).
Jeśli pewny jest rodzaj substancji, która spowodowała oparzenie należy:
- w przypadku oparzenia kwasami spłukać oparzoną powierzchnię płynem o charakterze zasadowym, np. 3-procentowym roztworem sody oczyszczonej, roztworem mydła lub wodą wapienną;
- w przypadku oparzenia zasadami powierzchnię skóry spłukujemy słabymi roztworami kwasów, np. 1- procentowym kwasem octowym lub 3-procentowym kwasem borowym.
Następnie należy nałożyć na poparzona powierzchnię suchy, jałowy opatrunek, zdjąć odzież i biżuterię i wezwać lekarza.
Leczenie
Leczenie oparzeń chemicznych zależy od rodzaju substancji je powodujących.
