Więcej o starzeniu się i problemach poznawczych przeczytasz na głównej stronie Gazeta.pl.
Omówione w ostatnim numerze czasopisma "Journal of Personality and Social Psychology" badanie wskazuje na ważny czynnik, mający wpływ na to, kiedy dosięgnie nas demencja w starszym wieku i jak bardzo osłabną nasze funkcje poznawcze. Kluczowy okazuje się tutaj typ osobowości.
Naukowcy dowodzą, że osoby ekstrawertyczne i sumienne na ogół mają niewielkie tylko zaburzenia poznawcze, gdy miną 80. rok życia, natomiast neurotycy doświadczają poważniejszych problemów związanych ze zdrowiem mózgu.
- Kumulacja doświadczeń gromadzonych przez całe życie może przyczynić się do podatności na określone choroby lub zaburzenia, takie jak łagodne upośledzenie funkcji poznawczych. Albo też przyczynić się do indywidualnych różnic, jeśli chodzi o podatność na zmiany neurologiczne związane z wiekiem - mówi dr psychologii Tomiko Yoneda z University of Victoria w Kanadzie, współautorka badania.
Rzecz w tym, że cechy osobowości związane są z trwałymi wzorcami zachowania i myślenia, utrzymywanymi całe życie. A to potem ma wpływ na to, czy i jak dbamy o swoje zdrowie, co w konsekwencji odbija się także na zdrowiu mózgu.
Jak wyglądały badania?
To doświadczenie było częścią większego projektu o nazwie Rush Memory and Aging Project, który rozpoczął się jeszcze pod koniec ubiegłego wieku. W badaniu powiązań pomiędzy osobowością a późniejszymi problemami poznawczymi wzięło udział 2 tys. osób. Oceniano trzy cechy osobowości, takie jak sumienność, ekstrawertyzm oraz neurotyzm.
Za osoby sumienne uznawano te osoby, które prezentowały wysoki poziom samodyscypliny, były zorganizowane i ukierunkowane na cele. Ekstrawertyków natomiast cechowało entuzjastyczne nastawienie do życia, asertywność i otwartość. Osoby neurotyczne z kolei źle radziły sobie ze stresem, były pełne niepokoju, złości i samoświadomości. Nawet niewielkie frustracje przytłaczały ich i zatrważały.
Sumienni i ekstrawertyczni
Po skorelowaniu tych cech z późniejszym zdrowiem mózgu i stanem funkcji poznawczych, naukowcy zauważyli, że najłagodniejsze objawy demencji mają osoby, które odznaczały się wcześniej sumiennością i niskim poziomem neurotyzmu.
- Każde dodatkowe sześć punktów, które taka osoba zdobyła na skali sumienności, wiązało się z 22-procentowym spadkiem ryzyka upośledzenia poznawczego na starość - mówi Yoneda.
Jak obrazowo tłumaczą to naukowcy oznacza to, że osoba mająca 80 lat "dostaje" dwa dodatkowe lata, gdy jej funkcje poznawcze pozostają właściwie niezmienione, jeżeli porównać to z możliwościami poznawczymi osób, które wcześniej nie odznaczały się większą sumiennością.
Natomiast osoby ekstrawertyczne i zaangażowane społecznie zyskiwały dodatkowy rok życia w dobrej kondycji poznawczej. Co więcej, kontakty społeczne takiej osoby potrafiły nawet odwrócić trend spadkowy i przywrócić normalne funkcje poznawcze.
To neurotycy mieli najwyższe ryzyko demencji, a im wyższy poziom neurotyzmu prezentowali, tym więcej było stracone.
Źródła: CNN Health, Journal of Personality and Social Psychology
