Autyzm atypowy - definicja
Autyzm atypowy to całościowe zaburzenie rozwoju, różniące się od wczesnego autyzmu dziecięcego przede wszystkim tym, że diagnozowane jest później, najczęściej dopiero po trzecim roku życia. Wcześniej dziecko rozwija się prawidłowo. Ponadto zachowanie dziecka może się nieco różnić od typowego dla autyzmu schematu, dlatego niejednokrotnie trudno jest lekarzom odpowiednio wcześnie zdiagnozować to zaburzenie.
Zazwyczaj do trzeciego roku życia dziecko rozwija się prawidłowo. Potem zaczynają się nasilać charakterystyczne dla autyzmu cechy, takie jak problemy z komunikacją z innymi ludźmi, problemy z budowaniem relacji z rówieśnikami oraz brak typowej dla tego wieku aktywności u dziecka. Zwiastuny zaburzeń w rozwoju dziecka pokazują się stopniowo. Może to być, na przykład, późny rozwój mowy, a także takie oznaki, jak brak wskazywania rzeczy rączką w trakcie, gdy dorosły ją prezentuje, wrażenie, że dziecko nie zauważa innych ludzi, a koncentruje się wyłącznie na rzeczach. Dziecko nie śledzi też wzrokiem wskazywanych mu rzeczy oraz nie nawiązuje kontaktu wzrokowego. Nie bawi się z innymi dziećmi, wyraźnie izoluje się i wycofuje do własnego świata. Maluch nie toleruje bliskości, przytulania, a nawet dotyku. Źle reaguje na jakiekolwiek zmiany w otoczeniu. Może mieć także napady agresji i autoagresji.
Autyzm atypowy - czym się charakteryzuje? Jakie są przyczyny zaburzenia?
Autyzm dotyka około 1 procenta populacji. Cztery razy częściej występuje też u chłopców. Jest zaburzeniem rozwoju, które objawia się już bardzo wcześnie i rozwija się w ciągu pierwszym lat życia. Nie wiadomo do końca, jakie są przyczyny pojawienia się autyzmu, w dodatku mogą być wielorakie i wzajemnie się uzupełniać. Przypuszcza się, że są to czynniki głównie genetyczne, a także środowiskowe.
Za najczęstszą przyczynę pojawienia się autyzmu uważa się mutacje genetyczne: tzw. zespół łamliwego chromosomu X, stwardnienie guzkowate, mutację genu ADA2 oraz niektórych genów z regionu chromosomów 2 i 7. Wśród czynników środowiskowych wymienia się: uszkodzenia okołoporodowe, wcześniactwo, niską wagę urodzeniową, starszy wiek rodziców, zanieczyszczenie środowiska. Koncepcji jest naprawdę wiele i pojawiają się wciąż nowe.
U autystycznych dzieci zaburzeniu ulegają trzy główne aspekty życia:
- zaburzony zostaje rozwój mowy
- zaburzona jest komunikacja z innymi ludźmi
- zaburzone są kontakty społeczne
Objawy autyzmu są złożone, niejednoznaczne i nie zawsze występują z równym natężeniem u wszystkich dzieci. Jakie zachowania u dzieci obserwuje się przy tym zaburzeniu?
Osoba autystyczna, przede wszystkim, nie potrafi wejść w interakcję z innymi ludźmi. Dziecko autystyczne nie nawiązuje kontaktu wzrokowego, a jego mimika, postawa ciała i gesty są mało rozbudowane. Nie umie wyrazić adekwatnie swoich uczuć, a także jakby nie zauważa innych ludzi. Przestaje czasem nawet reagować na swoje imię. W związku z tym nie może włączyć się do grupowej zabawy, nie nawiązuje relacji z innymi dziećmi, wyraźnie się izoluje i zajmuje "własnymi" sprawami. Nie dzieli zainteresowań z innymi osobami i nie włącza ich do swoich zajęć. Dziecko ma kłopot z rozszyfrowaniem i zinterpretowaniem intencji innych osób. Zostaje samo w swoim świecie.
Dzieci autystyczne mają także zaburzony rozwój mowy, często też dłużej trwa u nich etap echolalii, czyli automatycznego powtarzania zasłyszanych słów i całych zdań. Dziecko ma ponadto kłopoty z rozumieniem znaczeń symbolicznych. Ruchy dziecka stają się ograniczone, stereotypowe i powtarzalne. Dziecko autystyczne lubi schematy, niezmienność oraz ustalony harmonogram dnia. Źle toleruje wszelkie zaburzenia w otoczeniu, w ustawieniu rzeczy czy przedmiotów wokół, albo też zmiany rytmu dnia oraz odstępstwa od przyzwyczajeń.
Autyzm atypowy - leczenie, terapia
Autyzm to zaburzenie rozwoju, które zostaje już na całe życie. Aby ułatwić osobom z autyzmem funkcjonowanie w społeczeństwie prowadzi się specjalne terapie behawioralne, mające pomóc dziecku w rozwinięciu kompetencji społecznych, mają też zazwyczaj własny program edukacyjny, dostosowany do ich sposobu postrzegania świata. Uczy się je rozpoznawania emocji innych ludzi, próbuje się wdrażać do życia z innymi, do nawiązywania relacji w grupie. Wszystko po to, aby mogły w miarę samodzielnie żyć w społeczeństwie.
