Progenia - wysunięta żuchwa: przyczyny, na czym polega wada?
Progenia jest wadą genetyczną, jednak możliwą do wyleczenia. Jeżeli zostanie wcześnie wykryta może zostać usunięta w sposób bezinwazyjny. Zdarza się to jednak stosunkowo rzadko, ponieważ wadę zauważa się dopiero wtedy, gdy staje się widoczna, a proces budowy kości jest już zakończony. Sam aparat ortodontyczny jest już wtedy nieskuteczny i konieczna staje się operacja chirurgiczna.
Progenia (wysunięta żuchwa) jest dokuczliwa nie tylko dlatego, że zmienia rysy twarzy i wygląda niekorzystnie, ale także dlatego, że wadliwy zgryz staje się źródłem innych problemów. Przede wszystkim nieprawidłowo pracują stawy skroniowo-żuchwowe. Powoduje to kłopoty z gryzieniem pokarmów, a w następstwie tego, kłopoty żołądkowo-jelitowe. Dodatkowo, progenii towarzyszy wada wymowy, czasem bardzo poważna. Progenia, w miarę upływu lat, ma skłonność do stopniowego pogłębiania się. Jeżeli wada zgryzu nie zostanie wyleczona, powoduje trudności zdrowotne, szczególnie w starszym wielu.
Objawy progenii to: wydłużenie twarzy (long face), tzw. warga Habsburgów i nadmiernie wysunięta broda.
Progenia to nieprawidłowość w rozwoju kości żuchwy w stosunku do szczęki, gdzie nadmierne wydłużone są tzw. trzon i gałąź żuchwy. Powstaje charakterystyczna "długa twarz". Dolne zęby zachodzą na górne, a między nimi tworzy się przerwa.
Terminem "warga Habsburska" określa się wadę genetyczną, którą obserwowano u Habsburgów już od XV wieku. Polega na nadmiernym rozroście dolnej wargi i żuchwy (prognatyzm). Wada genetyczna, w wyniku zawierania małżeństw między dość bliskimi krewnymi, pogłębiała się coraz bardziej, do tego stopnia, że król Hiszpanii Karol II nie był w stanie już przeżuwać jedzenia.
Progenia, czyli wysunięta żuchwa, jest wadą wrodzoną, ale może być też nabyta w wyniku zbyt długiego karmienia piersią lub butelką ze smoczkiem. Do progenii nabytej prowadzą też takie nawyki we wczesnym dzieciństwie, jak oddychanie głównie przez usta, czy zasysanie górnej wargi. To jest ten moment, gdy progenii można jeszcze zaradzić bez ingerencji chirurgicznej.
Progenia - leczenie wysuniętej żuchwy
Leczenie progenii prawie zawsze oznacza zabieg chirurgiczny. Czasem potrzebnych jest nawet kilka operacji, jeżeli deformacja szczęki jest znaczna. Sam zabieg poprzedzany jest leczeniem ortodontycznym, które może trwać nawet dwa lata. W czasie leczenia ortodonta ustawia się zęby w takiej pozycji, aby w trakcie późniejszego zabiegu chirurgicznego dało się je dopasować do siebie.
W zależności od stopnia skomplikowania wady zgryzu konieczna jest współpraca aż trzech specjalistów: ortodonty, chirurga oraz protetyka. Może się okazać, że potrzebna jest operacja nie tylko samej żuchwy, ale także górnej szczęki, która może być z kolei nierozwinięta. Zabieg polega na skróceniu trzonu żuchwy i dopasowaniu do siebie dolnej i górnej szczęki.
Sposoby chirurgicznego leczenia progernii:
- metoda pionowego (wzdłużnego), obustronnego przecięcia gałęzi żuchwy
- metoda Obwegesera-dal Ponta - obustronne rozszczepienie gałęzi i trzonu żuchwy
- genioplastyka - chirurgia podbródka
Po operacji ortognatycznej pacjent ma zakładaną specjalną szynę, trzymającą górną i dolną szczękę w prawidłowym położeniu. "Zadrutowana" szczęka powoduje, że nie można gryźć i przez miesiąc przyjmuje się pokarmy przez słomkę.
Jednak efekty operacji są szybko widoczne, gdy tylko zejdzie opuchlizna pooperacyjna, a poprawa wyglądu z pewnością rekompensuje niedogodności w okresie rekonwalescencji.
