Hipoalfalipoproteinemia jest bezpośrednio związana z funkcją, jaką w organizmie pełni lipoproteina o wysokiej gęstości - HDL. Odpowiada ona przede wszystkim za transport cholesterolu we krwi. Jest niezbędna do syntezy m.in. witaminy D oraz hormonów płciowych. Wiąże się z cząstkami cholesterolu i transportuje go z komórek do wątroby, w której jest metabolizowana. Często nazywamy ten związek „dobrym cholesterolem”. W uproszczeniu możemy powiedzieć, że chory na hipoalfaproteinemię ma obniżony poziom „dobrego cholesterolu”, przy czym poziom innych lipoprotein transportujących (tworzących „zły cholesterol”) pozostaje bez zmian.
Hipoalfalipoproteinemia: objawy
Niedobór HDL może uszkadzać nie tylko poszczególne narządy (z wątrobą na czele), ale może niekorzystnie odbijać się na układzie nerwowym. Pacjenci z hipoalfalipoproteinemią znacznie częściej niż osoby zdrowe borykają się z depresją oraz chorobą afektywno-dwubiegunową.
Hipoalfalipoproteinemia: diagnostyka
Rozpoznanie hipoalfalipoproteinemii umożliwia wykonanie badania profilu lipidowego, czyli lipidogramu. U osób cierpiących na hipoalfalipoproteinemię w wynikach widoczny będzie niedobór HDL przy prawidłowych wartościach lipoproteiny bardzo małej gęstości - VLDL i lipoproteiny niskiej gęstości - LDL. Pierwszy ze związków wytwarzany jest przez wątrobę i rozprowadza produkowane w niej lipidy do tkanek. Drugi odpowiada za transport cholesterolu z wątroby do innych narządów, przede wszystkim nerek, mięśni czy kory nadnerczy.
Lipidogram jest wykonywany z surowicy krwi. Zwykle poziom HDL wykazywany jest parametrem HDL-C, którego prawidłowe stężenie powinno wynosić więcej niż 50 mg/dl.
Potwierdzenie diagnozy wymaga przebadania również krewnych pierwszego stopnia.
Hipoalfalipoproteinemia: leczenie
Leczenie hipoalfalipoproteinemii polega na podawaniu kwasu nikotynowego. Zalecane są także ćwiczenia aerobowe, dieta redukująca masę ciała, wprowadzanie produktów bogatych w nienasycone kwasy tłuszczowe cis i ograniczenie tłuszczów trans.
Hipoalfalipoproteinemia a znaczenie lipoprotein
Lipoproteiny to cząsteczki transportujące zbudowane z tłuszczów (lipidów) i białek. Lipidy łączą się z białkami, ponieważ same nie mogłyby transportować substancji drogą krwi, ponieważ zawiera ona wodę, w której są nierozpuszczalne. Potrzebują więc dobrze odnajdujących się w wodzie protein, aby stworzyły otoczkę, w której przetransportują substancję przez naczynia krwionośne. W organizmie człowieka znaczenie mają cztery główne lipoproteiny:
- Chylomikrony - dostarczają z jelita trójglicerydów do tkanek, które potrzebują energii; białko zajmuje;
- LDL - lipoproteina małej gęstości (z ang. low-density lipoprotein); transportuje cholesterol z wątroby do innych narządów;
- vLDL - lipoproteina bardzo małej gęstości (z ang. very low-density lipoprotein); transportuje tłuszcze z wątroby do tkanek;
- HDL - lipoproteina wysokiej gęstości, transportuje cholesterol do wątroby, jej niskie stężenie jest przyczyną hipoalfalipoproteinemii.
LDL, vLDL i HDL i cholesterol są nazywane frakcjami lipidowymi krwi.
Lipoproteiny różnią się gęstością, czyli składem. Im większa zawartość białka a mniejsza tłuszczu, tym lipoproteina jest bardziej gęsta. HDL jest więc lipoproteiną o największym udziale białka, a chylomikron najmniejszą (białko stanowi jedynie 1% składu lipoproteiny).
