Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Nerw kulszowy to największy nerw występujący w ludzkim ciele. Obejmuje całą stopę, podudzie i niektóre tylne mięśnie uda. Odchodzi od wszystkich nerwów składających się na splot krzyżowy (tzw. nerwy rdzeniowe). Mimo że rwa kulszowa związana jest z uszkodzeniem nerwu to zmiany w większości przypadków koncentrują się w okolicach korzenia nerwowego. Ich przyczyną są zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i krążków międzykręgowych lub ich wypadnięcie, ucisk na nerw (np. przez tworzące się na kościach narośla tzw. osteofity ) bądź dyskopatia. Rozwojowi rwy kulszowej mogą sprzyjać stany zapalne, cukrzyca, nowotwory i niektóre choroby zakaźne.
Objawy rwy kulszowej
Podstawowym zadaniem krążków międzykręgowych jest łagodzenie urazów i wstrząsów działających na kręgosłup. Często powtarzające się mikrourazy sprawiają, że wypada on ze swojego dotychczasowego miejsca, zaczyna się przemieszczać oraz uwalniać znajdujące się w nim struktury. Tworząc tym samym przepuklinę, która uciska nerwy rdzeniowe, a rozwijające się zwyrodnienie potęguje nieprzyjemne dolegliwości.
Najbardziej charakterystycznym objawem rwy kulszowej jest ostry, z reguły jednostronny, ból kończyny dolnej i okolicy lędźwiowej kręgosłupa. Bardzo często promieniuje do pośladków, bocznej powierzchni uda oraz na dalszą część kończyny.
U części pacjentów może pojawić się mrowienie, drętwienie, swędzenie oraz zaburzenie czucia. Ból może się nasilać przy poruszaniu, kichaniu oraz kaszlu.
Dodatkowe dolegliwości towarzyszące rwie kulszowej zależne są od punktu, w którym doszło do uszkodzenia. Jeśli zmiany obejmują odcinek L4 może dojść do osłabienia i częściowego zaniku mięśnia czworogłowego uda, osłabiony odruch kolanowy oraz zaburzone czucie po wewnętrznej części łydki. Przy uszkodzeniu w obrębie L5 pojawia się zanik mięśni grzbietowych stopy, prostownika długiego palców krótkich, zaburzenie czucia po stronie bocznej łydki i grzbiecie stopy. Uszkodzenie odcinka S1 charakteryzuje się osłabieniem oraz częściowym zanikiem zginaczy podeszwowych stopy, zaburzonym czuciem po jej bocznej stronie oraz osłabionym odruchem skokowym. Niezależnie od miejsca uszkodzenia pojawia się tzw. objaw Lasegue'a. Cechuje go charakterystyczny ból wzdłuż uda, po stronie uszkodzenia, pojawiający się gdy chory leży na plecach i próbuje unieść wyprostowaną kończynę. Uczucie bólu nasila zgięcie grzbietowe stopy uniesionej nogi. Dodatkowo próba podniesienia zdrowej nogi może wywołać ból w chorej kończynie.
Diagnozę stawia się w oparciu analizę objawów klinicznych oraz wynik przeprowadzonej próby.
Leczenie rwy kulszowej
U większości pacjentów udaje się zmniejszyć dolegliwości po upływie 6 tygodni. W tym czasie zaleca się ograniczenie aktywności fizycznej, zmianę standardowego materaca na ortopedyczny lub usztywnienie obecnego. Znaczną ulgę, a w niektórych przypadkach unikniecie nawrotów choroby, dają regularnie wykonywane ćwiczenia rozciągające. Mogą być wykonywane jedynie u pacjentów u których choroba nie jest spowodowana deformacją lub wadą budowy np. zwężeniem kanału kręgowego rdzenia. Zaleca się także wzmacnianie mięśni kręgosłupa .
Przy nagłych atakach najważniejsze jest znalezienie najwygodniejszej dla siebie pozycji zmniejszającej ból. Znaczną ulgę przynoszą zimne okłady a także niesteroidowe leki przeciwbólowe oraz przeciwzapalne. W zmniejszaniu dolegliwości pomaga także fizykoterapia.
W przypadku pacjentów, u których po upływie 6 tygodni objawy nie ustępują sięga się po leczenie operacyjne. Zabieg polega na usunięciu jądra miażdżystego krążka. Może być on wykonany na dwa sposoby. Pierwszy to klasyczna operacja, drugi to tzw. mikrodiscektomia. Nacięcie jest tu dużo mniejsze, skraca się także okres hospitalizacji chorego.
Czytaj także:
Koksartroza (Zwyrodnienie stawu biodrowego)
Zespół bolesnego barku (Choroba Duplaya)
Dokuczają ci ciężkie nogi, żylaki czy obrzęki? Pomóż sobie - naturalnie!
